١. بادی عەتر ئامێز: بای بۆن خۆشی عەتراوی. گوڵشەن: باخ‏و گوڵزار.
واته: ئەی بايێك كه گەڕاوی به باخ‏و گوڵزاری يارا! ، بۆن خۆشيت لەو زوڵف‏و سينەو ليمۆيانه وەرگرتوه.
٢. پەيك بەر: نامەبەر. نيمەشەوان: نيوه شەوان. نافه: ناوك. ئاهو: ئاسك.
واته: ئەی نامه بەری عاشقان، له نيوه شەواندا به زوويی، ئەی ئەو بايەی كه بۆن خۆشی ناوكی ئاسكی تەتار به ڕووی دەشت‏و سارادا بڵاو ئەكەيتەوه.
٣. چون: كاتێ. عەتار؛ «عَطّار»: عەتر فرۆش. ئاما: هات. به بۆی: به بۆنی.
[ماناكەی لەگەڵ شيعری پاشەوەيدا دێ]
٤. واته: كاتێ عەتر فرۆش، بازرگان به زوڵفی چين‏چينی يارەوه هات، وه
بۆی عەترو عەنبەری به بار بڵاو كردەوه، لێم پرسی: ئەی عەتر فرۆش بارەكەت چيه؟ ! وتی: بۆنی عەتری زوڵفی يارەكەته. «مەبەستی له عەتار: «با» بۆن خۆشەكەيه»
٥. ويەرد: تێپەڕی. نەكەرد: نەی‏كرد. شی: ڕۆيشت. واته: ئەو عەتر
فرۆشه به خێرايی ڕۆيشت‏و هيچ گوێی نەدامێ چوو، ئەو بۆنه خۆشەی به هەموو دەشت‏و دەرو شاخ‏و هەردێكا بڵاو كردەوه.
٦. ياوا گەيشت. خێزيا: هاتن ئاڵۆزان. پەی: بۆ. داوا: شەڕ. واته: كاتێ كه
بۆنی عەتری تۆ به گوڵان گەيشت، هەموو ئاڵۆزان‏و هەڵسان‏و ڕاست بوونەوه بۆ داواو شەڕ كردن لەگەڵتا كه: ئايا بۆنی تۆ خۆشتره؟ ! يا هی ئەوان؟ ! .
٧. «سونبوڵ»، «وەنەوشه»، «چنوور»، «شەوبۆ»: ناوی گوڵو گيای زۆر
بۆن خۆشن، وه هەر چواريان له شاخ‏و باخانی كوردستانا زۆرن، بەتايبەت له هەورامانا. واته: ئەو گوڵو گوڵاڵه بۆن خۆشانه ئاڵۆزان‏و ڕاست بوونەوەو ئەيانوت: بۆنی ئێمه له بۆنی زوڵفی يار خۆشتره، كەواتێكەڵ به «با» بووه.
٨. قيبلەم: لێرەدا به مانا ياره كه وەكوو قيبله ڕووی تێ ئەكرێ بۆ نوێژ
خوێندن، منيش ڕووم كردووەته يارو كردوومه به قيبله. واته: ئەی ياره خۆشەويستەكەم ئەی قيبلەكەم؛ ئەم گوڵانه تا بەيانی لەناو خۆيانا گوفتوگۆيان بوو و ئيدديعای هاوشانی زوڵفی تۆيان بوو، هەريەكێكيان وای ئەزانی بۆنی خۆی له بۆنی زوڵفی تۆ خۆشتره! . لەم ڕووەوه شەو تا بەيان لەناو خۆيانا هەر هەراو قڕەيان بوو.
٩. تان‏و پۆ: تانەو ڕايەخ. نەبێ: نەيبوو. واته: له ئاخرا تێگەيشتن كه ئەم
داواكاريانەيان بەتاڵەو خەياڵی خاوه، وەك چۆن قاڵی‏يێك يا قوماشێك ئەگەر «تان» يا «پۆ»ی نەبێ، نابێ؛ ئيدديعاكەيان به هيچ دەرچوو هيچ‏كاميان بۆنی زوڵفی تۆيان نەبوو.
١٠. واته: «سونبوڵ»يان بێزارو مات‏و غەمناك بوو، «وەنەوشه»يان له شەرما
سەری شەرمەزاری دانەوان‏و سوجدەی برد بۆ خاك‏و گڵی بەردەمی خۆی.
١١. «چنوور» به دەردی دڵەوه تلايەوەو پەشێوو ماتەم بوو، «شەوبۆ»يش به
هەردەوه شەيدای تۆ بوو.
١٢. ڕەندی جەمين لاڵ: گوڵ ڕوومەتی جوانی نازدار. كەرد: كردی. واته:
فيدای زوڵفت بم ئەی ڕوومەت گوڵی جوانی نازدار، زوڵفی تۆ بازاڕو ڕەواجی هەموو گوڵانی شكاندو نرخی هەموويانی بەتاڵ كردەوه.
١٣. واته: له پەنای زوڵفتا باشترين گوڵ هەيه، ئەو گوڵەش سەرمايەو
دەرمانی دەردی دڵی هەموو دڵدارێكه.
١٤. ئانه: ئەوه. وێش: خۆی. مەمانۆ: نامێنێ. واته: ئەوه كام دڵه كه خۆی به
دڵ دائەنێ، وه له عاستی سەودای زوڵفی تۆدا ماتەم‏و په شێو نابێت؟ ! .
١٥. واته: ئەگەر شێخه، يا مەلايه، يا دەروێشه، يا هەركەسێكی‏تره،
هەموويان مەيل‏و سەودای زوڵفی تۆيان هەيەو هەموويان بۆی موبتەلان.
١٦. واته: «صەيدی» چوون له داخ‏و ئێش‏و ئازاری تای زوڵفی تۆ وێڵ بووەو
سەرسام‏و پەرێشان وێڵی هەردو بيابانه.
١٧. دێوانەن: شێته. ئێدەن: ئەمەيه. تەدبيرش: تەگبيری، چارەی. واته:
«صەيدی» شێت‏و دێوانەی تۆ بووه، چارەو فكرو تەگبيری ئەوەيه به تای زوڵفی خۆت پێوەن‏و زەنجيری كەی‏و بی‏بەسيتەوه.