ئاڵەکۆک

سەیدی هەورامی add_a_photo
يا شێخ سەنعانم ١، يا شێخ سەنعانم
عاشق پەی تەرسا، من چوون سەنعانم٢

بێ باك جه تانەی مەناو مەنعانم
چوون «يەعقوب» داغدار پەی مای «كەنعان»م٣

وامق پەی عوزار زوڵف عەنبەرينم
فەرهاد جه حەسرەت خاڵی شيرينم٤

جه بەهرام بەدتەر من نمەد پۆشم
گوڵ ئەندام سەندەن فام چەنی هۆشم٥

مەجنوونی لەيلم، بيابان گێڵم
عالەم مەزانان پەی لەيلێ وێڵم٦

زەدەی گوڵ جەمين وەنەوشه خاڵم
ها جەلاش هۆشم، فيكرم، خەياڵم٧

من چوون سالكان ڕای عەشقم دايم
يا شێخ لاقەيدم جه لۆمەی لايم٨

نەواچان پی دەرد هەر من موبتەلام
سەد كەس ها چوون من به ئايەی كەلام٩

هەزار كەس وەی تەور شێوەش ئی بازين
نيم به حەقيقەت، نيم به مەجازين١٠

تا مەجاز نەبۆ حەقيق نمەبۆ
حەقيق بێ مەجاز تەحقيق نمەبۆ١١

ئەر حەقيقەتەن، ئەر مەجازی‏يەن
دڵو من به ئەو بەخوا ڕازی‏يەن١٢

گشت جه من فێشتەر حاڵشان فەنان
داخم هەر ئێدەن، هەر پەی من مەنان١٣

گرد جه هام دەردی من حاشا كەران
سا خەڵقان بەيان تەماشا كەران١٤

ئەر عاشق نەبان يەكسەر مەڵڵاو شێخ
فتوا بۆ «صەيدی» سەربڕان به تێخ١٥

١. «تێبينی»: «صەيدی» ئەم هۆنراوەی بۆ شێخ «عوسمان»ی «سراج الدّين»ی تەوێڵه نووسيوه له وەرامی نامەكەيا. پاش ئەوه كه خەڵقی هەورامانی تەخت دێن بۆ تەوێڵەو لەلای شێخ ئەڵێن: «صەيدی» بۆ خەليفەيەتی دەس نادات هەر خەريكه شيعر به ژنانا هەڵ ئەدا، شێخ نامەيەكی بۆ ئەنێرێ. وەرامی «صەيدی»ش ئه م شيعرانه بووه كه نووسيويەتی:
٢. واته: يا شێخ چۆن شێخی «صَنعان» عاشقی تەرسا بوو له دين وەرگەڕا
بۆ ئەو كچه گاوره، منيش عاشقی ياری خۆم بووم‏و وەكوو سەنعانم لێ هاتوه.
٣. واته: بێ باكم له تانەو لۆمەو مەنعی خەڵقی‏و گوێ به هيچ نادەم، وەكوو
چۆن حەزرەتی «يەعقوب»ی پێغەمبەر بۆ «يۆسف»ی كوڕی كه كەوته چاڵی «كەنعان»ەوەو لێی ون بوو، وه ئەو چۆن داغدارو خەمبار بوو منيش وا خەمبارو داغدارم.
٤. واته: پەشێوو عاشقی زوڵفێكم كه بۆن خۆشه وەك عەنبەر، حەسرەت
كێشم وەك فەرهاد بۆ خاڵی شيرين.
٥. واته: له «بەهرام» خراپتر لباد پۆشم بۆ يارەكەم، ئەو ياره گوڵ ئەندامه
فام‏و هۆشی بردووم.
٦. واته: وەك مەجنوون (كه به «قەيس»يش ناوبانگی دەركردووه) وێڵی
سەحراو دەرو دەشتم، هەموو عالەم هەموو كەس ئەزانن كه من بۆ لەيلێ وێڵم.
٧. واته: ئەو ياره جوانه ڕوومەت گوڵه، «وەنەوشه» خاڵه، هەموو فيكرو
هۆش‏و خەياڵێكی بردووم.
٨. واته: من لەو موريدانەم كه ڕێگای عەشقيان گرتوەو به دايم خەريكی
سلووكی عەشقم، يا شێخ هيچ دەربەسی لۆمەی لۆمه كەران‏و تانەو تەشەريان نيم.
٩. نەواچان: نەڵێن. [ماناكەی لەگەڵ 'دوو' هۆنراوەی دواييدا دێت].
١٠. ئی بازين: ئەم بازی‏يەيه.
١١. واته: نەڵێن تەنيا هەر من بەم دەردی عەشقه گرفتارم، سوێند ئەخۆم به
ئايەتەكانی «قورئان» سەدها كەس بەم دەرده گرفتارەو 'هەزار' كەس بەم جۆره خەريكی ئەم عەشقبازی‏يەيه. جا نيوەيان عەشقەكەيان حەقيقی‏و «خوايی»يه، نيوەكەی تريان مەجازی‏يه. تا له پێشا عەشقی مەجازی نەبێ عەشقی حەقيقی پەيدا نابێت، عەشقی حەقيقيش بەبێ عەشقی مەجازی پێك نايێت وانابێت.
١٢. واته: ئەگەر عەشقەكەم مەجازی‏يه يا حەقيقی‏يه، دڵی من بەخوا بەو
ياره ڕازی‏يه.
١٣. فێشتەر: زياتر. داخم هەر ئێدەن: داخم هەر ئەمەيه. مەنان: لۆمه. واته:
هەمووكەس له من زياتر حاڵی پەرێشانه، وه له عاشقيدا وا له حاڵی فەنادا، كەچی داخم هەر ئەمەيه تەنيا لۆمەی من ئەكەن‏و هەر مەنعی من ئەكەن.
١٤. گرد: هەموو. هام دەردی: هاودەردی. بەيان: بێن. [ماناكەی بەستراوه
به شيعری دوايی‏يەوەو پێكەوه دێن].
١٥. واته: هەموويان له هاودەردی من حاشا ئەكەن، سا خەڵقينه بێن تەماشا
كەن: ئەگەر هەموو مەلاو شێخێك عاشق نەبن وا فتوا بێت، بڕيار بێ «صەيدی» سەربڕن به تێخ، ئەگەر وا نەبوو ڕازيم به سەربڕين.
نووسین: کەماڵ ڕەحمانی

پەراوێز edit