هيجری نەزانان، هيجری نەزانان
تۆ به حاڵی دەرد ئێمەت نەزانان١
من «صەيدی» سەردار سوپای دێوانان
كوشتەی دەردی عەشق زەدەی هيجرانان٢
تا وانم كيتاب، دەرسی عەشقم وەند
مۆری دڵ به سەجع نامی عەشقم كەند٣
جه مەكتەبخانان تا كه مەشقم كەرد
عالەم مەزانان مەشقی عەشقم كەرد٤
تا كه جوان بێم نه سەودای يار بێم
هەوای عەشقم بێ پەوچی سادار بێم٥
به ساداری عەشق ياوام به پيری
ئەسڵا ڕام نەكەوت من وەلای ژيری٦
نەووەهاری عومر جوانيم ويەرد
گا چەنی هيجران، گا به داخو دەرد٧
هەر شێتو سادار، بيابان گێڵ بێم
چمان من جادار مەجنوونی وێڵ بێم٨
«صەيدی» تا زيندەن چەنۆ دەردەوه
چوون «مەجنوون» وێڵەن، به ڕووی هەردەوه٩
تۆ به حاڵی دەرد ئێمەت نەزانان١
من «صەيدی» سەردار سوپای دێوانان
كوشتەی دەردی عەشق زەدەی هيجرانان٢
تا وانم كيتاب، دەرسی عەشقم وەند
مۆری دڵ به سەجع نامی عەشقم كەند٣
جه مەكتەبخانان تا كه مەشقم كەرد
عالەم مەزانان مەشقی عەشقم كەرد٤
تا كه جوان بێم نه سەودای يار بێم
هەوای عەشقم بێ پەوچی سادار بێم٥
به ساداری عەشق ياوام به پيری
ئەسڵا ڕام نەكەوت من وەلای ژيری٦
نەووەهاری عومر جوانيم ويەرد
گا چەنی هيجران، گا به داخو دەرد٧
هەر شێتو سادار، بيابان گێڵ بێم
چمان من جادار مەجنوونی وێڵ بێم٨
«صەيدی» تا زيندەن چەنۆ دەردەوه
چوون «مەجنوون» وێڵەن، به ڕووی هەردەوه٩
١. هيجری: مەبەسی له «موستەفا بەگی كوردی»يه كه لۆمەی «صەيدی»
كردووه لەسەر شيعرەكانی كه هەموويان باسی عەشقو دڵدارين. ئەميش وەرامی داوەتەوەو ئەڵێت: هيجری! تۆ نەتزانيوه، تۆ به حاڵی دەردی ئێمەت نەزانيوه. «تێبينی»: «مصطفی» بەگی كوردی له هێندێ هۆنراوەيا نازناوی «هيجری»يه. له سەرەتای ديوانەكەيا كه كوردی مەريوانی له ساڵی ١٩٣١ زاينی، چاپی كردووه ئەڵێت: موستەفا بەگ له ساڵی ١٢٢٧ی كۆچی، لەدايك بووه. بەم ئيعتيباره «صەيدی» ٢٨ ساڵ لەو گەورەتره. م. كاردۆخی
٢. واته: من «صەيدی»م! ، سالارو سوپای عەشقم، له هەموو شوێنو
ديوانێكا باسم ئەكەن، كوشتەی دەردی عەشقو زەدەی هيجرانم.
٣. تا وانم: تا خوێندم. وەندم: خوێندم. نامی: ناوی. واته: تا خوێندم
خوێندنەكەم هەر كتێبی عەشقو دەرسی عەشقم خوێند، وه وشەی عەشقم به مۆر لەسەر دڵم هەڵكەند.
٤. واته: له خوێندنگاو مەكتەبەكانا مەشقم ئەكردو شتم ئەنووسیيەوه،
عالەم هەموو ئەزانن ئەو مەشقەم مەشقی عەشق بوو.
٥. بێم: بووم. هەوای عەشقم بێ: مەيلی عەشقم بوو. پەوچی: بۆيه. واته:
تا جوان بووم له پەيژۆرو سەودای يارا بووم، هەواو ئارەزووی عەشق له مێشكما بوو، بۆيه هەر له گەڕانا بوومو وێڵی شوێنيان بووم.
٦. واته: بەهۆی عەشقەوه مامەوه تا پير بووم، له ماوەی ژيانما نەچووم
بەلای عەقڵو ژيریيەوەو ڕێم له ژيری نەكەوت.
٧. واته: نەوبەهاری تەمەنی جوانيم تێپەڕی به چی! ؟ بەعزێكی به دووری
يارەوه، بەعزێتری به ئاخو داخەوه ڕام بوارد.
٨. چمان: چونكه. جادار: جێنوشين. واته: به شێوەی وێڵ هەر به كەژو
بيابانا ئەگەڕام، وا دەركەوت كه من جێنشينی مەجنوونی وێڵ بووم.
٩. واته: «صەيدی» تا زيندووه هەر به دەردەوه ئەتلێتەوه، وەك
مەجنوونيش وێڵه به كێوو هەردەوه.
كردووه لەسەر شيعرەكانی كه هەموويان باسی عەشقو دڵدارين. ئەميش وەرامی داوەتەوەو ئەڵێت: هيجری! تۆ نەتزانيوه، تۆ به حاڵی دەردی ئێمەت نەزانيوه. «تێبينی»: «مصطفی» بەگی كوردی له هێندێ هۆنراوەيا نازناوی «هيجری»يه. له سەرەتای ديوانەكەيا كه كوردی مەريوانی له ساڵی ١٩٣١ زاينی، چاپی كردووه ئەڵێت: موستەفا بەگ له ساڵی ١٢٢٧ی كۆچی، لەدايك بووه. بەم ئيعتيباره «صەيدی» ٢٨ ساڵ لەو گەورەتره. م. كاردۆخی
٢. واته: من «صەيدی»م! ، سالارو سوپای عەشقم، له هەموو شوێنو
ديوانێكا باسم ئەكەن، كوشتەی دەردی عەشقو زەدەی هيجرانم.
٣. تا وانم: تا خوێندم. وەندم: خوێندم. نامی: ناوی. واته: تا خوێندم
خوێندنەكەم هەر كتێبی عەشقو دەرسی عەشقم خوێند، وه وشەی عەشقم به مۆر لەسەر دڵم هەڵكەند.
٤. واته: له خوێندنگاو مەكتەبەكانا مەشقم ئەكردو شتم ئەنووسیيەوه،
عالەم هەموو ئەزانن ئەو مەشقەم مەشقی عەشق بوو.
٥. بێم: بووم. هەوای عەشقم بێ: مەيلی عەشقم بوو. پەوچی: بۆيه. واته:
تا جوان بووم له پەيژۆرو سەودای يارا بووم، هەواو ئارەزووی عەشق له مێشكما بوو، بۆيه هەر له گەڕانا بوومو وێڵی شوێنيان بووم.
٦. واته: بەهۆی عەشقەوه مامەوه تا پير بووم، له ماوەی ژيانما نەچووم
بەلای عەقڵو ژيریيەوەو ڕێم له ژيری نەكەوت.
٧. واته: نەوبەهاری تەمەنی جوانيم تێپەڕی به چی! ؟ بەعزێكی به دووری
يارەوه، بەعزێتری به ئاخو داخەوه ڕام بوارد.
٨. چمان: چونكه. جادار: جێنوشين. واته: به شێوەی وێڵ هەر به كەژو
بيابانا ئەگەڕام، وا دەركەوت كه من جێنشينی مەجنوونی وێڵ بووم.
٩. واته: «صەيدی» تا زيندووه هەر به دەردەوه ئەتلێتەوه، وەك
مەجنوونيش وێڵه به كێوو هەردەوه.