ئاڵەکۆک

مەلا مارف کۆکەیی add_a_photo
مەلا مارف کۆکەیی دیوانی مەلا مارف کۆکەیی
١٥. گوڵبژێرێک له شیعری «سێڵاوی به‌دبه‌ختی»
لە بەر کوفرانی نیعمەت یا لەبەر عیشق و موحەببەت بوو
لەگەڵ دونیا وەکوو زاهید لەگەڵ تەسبێح و سەججاده

کە ئایەی (إِن شَكَرْتُمْ)یان ١ فەرامۆش کرد خودا فەرمووی:
جەزای شەرتی (كَفَرْتُمْ) مونتەزیر بن هەر لە دونیادا

له هه‌وری قودره‌تی باری قه‌ریبی نیوسه‌عات باری
چ بارانێک! نه‌ بارانێ که‌ وا مه‌عهوود و مومتاده‌

له تاریخی هه‌زار و سێسه‌د و پازده‌ی شه‌مسیدا
ڕۆژی جومعه، دوازده‌ی جیمی ئه‌ووه‌ل، نۆیی موردادا

له زێڕ و زێو و نه‌قدینه، له گه‌نج و ماڵی زێڕینه
ئه‌وه‌ی له‌و شاره‌دا مابێ فه‌قه‌ت ئیسمی مه‌هاباده

چ ڕۆژێکه له لایه‌ک گرمه‌گرمی هه‌ور و ناڵه‌ی با
له لایه‌ک شیوه‌ن و گریان و قوڕپێوان و فریاده‌

به یه‌ک دوو حه‌مله‌ وای تێکدا، سه‌روژێری وه‌ها لێکدا
که هیچ فه‌رقی نه‌ما بازاڕ و کووچه‌ و شاریع و جاده

ئه‌وانه‌ی دوێشه‌وێ ساحه‌ب مه‌جوعمه‌ و سفره‌ بوون ئه‌مڕۆ
هه‌موو غه‌مگین دڵ و بێ تووشه‌ و بێ نان و بێ زاده

له‌به‌ر لاشه‌ و جه‌نازه‌ی ئاده‌می و ئه‌قسامی حه‌یوانات
خه‌یاڵ ده‌کرا که یه‌ومی نه‌فخی سووره، حه‌شری ئه‌جساده

گه‌لێ که‌س له‌و که‌سانه‌ی ساحیبی قه‌سری موشه‌یید بوون
له‌یه‌ک مه‌خرووبه‌دا موحتاجی یه‌ک قرۆشه و په‌ناباده‌

به چاوی عه‌قڵ و عیبڕه‌ت گه‌ر که‌سێ بێت و ته‌ماشا کا
ده‌زانێ ده‌وڵه‌تی دنیا وه‌کوو دنیا هه‌موو باده

که وایه‌ چاوه‌که‌م مه‌غروور مه‌بن به‌و ده‌وڵه‌ت و ماڵه
یه‌قینه دوژمنه بۆ ئێمه ئه‌م ئه‌مواڵ و ئه‌ولاده٢

به‌بێ شک ده‌وڵه‌مه‌ندی باعیسی خوسران و عیسیانه
ئه‌گه‌ر بێت و سه‌رف نه‌کرێ له ڕێگه‌ی حه‌قته‌عالادا

به هه‌ر کووچه‌ و محه‌للێکدا ده‌ڕۆم هه‌ر شین و گریانه
که گوێ ده‌گرم هه‌موو هه‌ر شیوه‌ن و هه‌ی ها و هه‌ی داده

١. «وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِن شَكَرْتُمْ لأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِن كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ.» (ابراهیم/ ٧): بیریان بخه‌ره‌وه‌ کاتێ که‌ په‌وه‌ردگارتان ڕایگه‌یاند سوێند بێ بێگومان ئه‌گه‌ر ئێوه‌ سوپاسی (چاکه‌ی) من بکه‌ن بۆتان زیاد ده‌که‌م به‌ڵام بێگومان ئه‌گه‌ر ناسوپاسی بکه‌ن ئه‌وه‌ به‌ڕاستی سزای من زۆر به‌تینه‌. (ته‌فسیری پوخته‌ی قورئان، مه‌لا محه‌ممه‌د مه‌لاساڵح)
٢. 'يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ وَأَوْلَادِكُمْ عَدُوًّا لَّكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ ۚ وَإِن تَعْفُوا وَتَصْفَحُوا وَتَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ' [سورة التغابن٫ ١٤، وەرگێڕاوی مامۆستا هەژار]. ئەی گەلی خاوەن‌باوەڕان! هێندێک لە ژنانی ئێوە و مناڵانو [ئەوانەی لەڕێی خودا لاتان دەدەن]، دوژمنتانن؛ خۆتانیان لێ‌بپارێزن. ئەگەر چاویان لێ‌بپۆشن و وازبێنن و بیانبەخشن، خوداش لەگوناهـ دەبورێ و دلۆڤانە.
٣... . له هاوینی ئه‌و ساڵه (١٣١٥ی هه‌تاوی)دا گوتیان سێڵاو هاتووه و شاری سابڵاغی به‌جارێک وێران کردووه... به‌ هه‌ڵه‌داوان هاتمه‌وه‌ شاری سابڵاغ. به‌ڕاستی به‌ڵایه‌کی گه‌وره‌ی به‌سه‌ر هاتبوو. مه‌لا مارفی کۆکی به قه‌سیده‌یه‌ک، زۆر پڕ به پێست، باسی کردووه، ده‌وێدا ده‌ڵێ:
له تاریخی هه‌زار و سێسه‌د و پازده‌ی شه‌مسیدا
ڕۆژی جومعه، دوازده‌ی جیمی ئه‌ووه‌ل، نۆیی موردادا
یانی من ته‌مه‌نم پازده‌ ساڵ بوو...
چێشتی مجێور، مامۆستا هه‌ژار، چاپی دووهه‌م ٢٠٠٧ز، ناوه‌ندی چاپ و بڵاوکردنه‌وه‌ی میهره‌گان، لاپەڕه ٢٢.
گزیدۀ اشعار ملا معروف کوکه‌ای، تحقیق و نگارش: مهپاره لاهیجانی، ناشر: رهرو – مهاباد، تاریخ نشر: ١٣٨٧ هـ. ش، ص ١٧٩-١٨٢.
نووسین: کەماڵ ڕەحمانی

پەراوێز edit