ئاڵەکۆک

مەلای جزیری add_a_photo
مەلای جزیری دیوانی مەلای جزیری
١١٥. دلبەری سەرداری خوبان ئەز نزام ئاگە هەیە
دلبەری سەرداری خوبان
ئەز نزام ئاگە هەیە
عارفە بحالی قلوبان
عالمە بحالی مەیە

عالمە بداغێ فوئادان
گەزمەیین‌وان نون‌و صادان
چونە دل حەتتا پەرادان
یەنگی‌یێ رەش گوشەیەی

گەزمەیین وان صادو نونان
ئاوڕێن ئەسوەد عیونان
رادکن ئەو قەتل‌و خونان
من دیەو دل شەهدەیە

لازمە لسولتان‌و میران
پورس کرن حالی ئەسیران
ئەم کرین ئامانجی تیران
سوختەیین دەرماندەیە

هێژ نزانم میر دبیرین
زانت ئەم سی سال ئەسیرین
چەهڤنێر پرسەک ئەمیرین
لەو بروحم‌و شەفقەیە

پور دبێم شەفقە لبالە
عارفەو صاحیب کەمالە
جارنان بینە خەیالە
پرس بکت چی لێ‌هەیە

شەفقە کت جارجار نهێنی
تولەیی ئاستان ڤەخونی
داڤەکەم داغا ببینی
نارو پێت‌و شوعلەیە

دابزانت پێت‌و نارم
کوشتی‌یێ جوهتی خومارم
موحبەتێ صوهتم بوارم
لازم ئەو زانت وەیە

عالمە بدەردو برینێ
مادەما دیدارو دینێ
خەف دبت رەمزا ئەوینێ
ڤێ بزان بێ شوبهەیە

هەردەما دلبەر دیاربت
جان‌و دل تێک تارومار بت
دی چرەنگ موحبەت ستاربت
خەف کرن بێ فەیدەیە

هەردەما مەحبوب ظهور بت
زێدە مەظهەر بێ قصوربت
دێ تەجەللایەک لطور بت
بەرقی لامیع جەذبەیە

جەذبەیێ دل ژوجود بر
خەف ژبەر عەینی حەسود بر
من دمیحرابێ سجود بر
لێ حەجەر نیشانەیە

سەجدەیا بەرنون‌و دالان
من‌طەوافا زولف‌و خالان
ئەڤ بەسە صاحیب جەمالان
دابچین لێ عومرەیە

ئی یەکی صادق حەبینی
بێ‌حیجاب گەر ئەو ببینی
ما لهشیاری دمینی
سەرخوەشی بێ‌بادەیە

عیشقە طوغرایا نهینی
هەردەما مەحبوب دبینی
دێ بدل لازم بخونی
ئەڤ چئیسم‌و نوسخەیە؟

لامیعا وێ حوسن‌و نورێ
گەرچی دل‌تێ، شوبهی طورێ
باطینا نایێ ظهورێ
لێ‌حیجاب‌و پەردەیە

عارفن مەعنا شوناسن
لێ بصەد صورەت لیباسن
غەیری مەحبوب وان نەناسن
خەف ژوان زانی مەیە

ئی لمن یەنگی کشاندی
صەدخەدەنگ ڤێرا رەشاندی
دل ژدەربێ هەرشاندی
ئەز کری ئەختەر مەیە

لازم ئەو زانت بحالی
دلبەرو یاری موالی
گەزمەیێن قەوسی هیلالی
دەرب لنیڤا سینەیە

هیژ دبێم مەحبوب نزانی
من ئەوە روحا گیانی
پرس نەکر بیرا خوە نانی
ئەڤ چرا پەرکەندەیە؟

چەندەکی تاقەت ددێرم
بم‌غوبار بەدرێ، ڤەشێرم
گەر ژچەهڤان ئەز بوێرم
من زەنەخدان تەڵبەیە

دابنوشم من ژلیڤێ
ماوەرا رەیحان‌و سێڤێ
لوئلویێن شەککەر دنیڤێ
ئابی حەیوان چەشمەیە

چەشمەیا ئاڤا حەیاتێ
شەربەتا قەندو نەباتێ
من لداغان ئەو موفاتێ
جان ژبۆ شوکرانەیە

لەو وەکو سەوداو دینم
هەردەما دیمێ دبینم
دین دبم، حەیران دمینم
موشتەری یا زوهرەیە

شەمس دنیڤ بورجا شەرەفدا
صەد کەواکیب چار طەرەفدا
موشتەری هاتی برەف‌دا
ئیستیوا چو قیبلەیە

ئافتابی دەستیوایێ
ئەز ژبەر ضەرب و جەفایێ
جان‌فیدا تێمە لیقایێ
شوبهەتی پەروانەیە

من توی مەقصود ژژینێ
من ژبەر مەوجا ئەڤینێ
صەد دکم دیدارو دینێ
مەظهەرە بەس زێدەیە

روهنی‌یا چەهڤێ نەبینان
مرشیدی مەجذوب‌و دینان
داروی دەردو برینان
من طەلەب دینا تەیە

بینەپێ نازک موبارەک
دەینەسەر چەهڤێن مەبارەک
من جروح خوەش بن بجارەک
روهن ببن پێ دیدەیە

بین کەفا نازک ژنورێ
تللی‌یین جاما طەهورێ
بیهن ژماوەردو بخورێ
من زیارەت تەوقەیە

دالسەر چەهڤان بمالم
بولبولی وەردێن بخالم
جارەکێ روحمێ کە ظالم!
شەفقە خوی. حەقی وەیە

ئەر نەکی رەحمێ‌تە میرۆ
دی‌چبت حالێ‌مە ئیرۆ
قەط نەبی جارەک ئەسیرۆ
گرتی‌یێ سی‌سالەیە

شون جیهی پەیکان و نەصلێ
ژتلێین یاقوت‌و فەصلێ
ئەر نەکی دەرمان بوەصلێ
ضەربی تیرو گەزمەیە

گەزمەیێن یاری کوباڤێ
نەژمەی‌و قەندو گولاڤێ
بێت دەواکت وان دگاقێ
ما حەیا تەک لێ هەیە؟

نە تنێ قەندو نەباتی
مەظهەری روح و حەیاتی
هەم بت‌و عوززاو لاتی
لەو مە دل بتخانەیە

خۆندی لاتی ئازەری تو
بێ چشیرین دلبەری تو
هەرجیهێ لێ بێوەری تو
بێ خیلاف ئەو کەعبەیە

ما دبت بێخن خیلافێ
سەرددت باڤێ نیصافی
ئەربکی بێمە طەوافێ
من بئەسوەد سەجدەیە

دا زیارەت کم نیشانێ
بەر زوحەل بیتن قیرانێ
تولەیم سەر لاستانێ
چەهڤنیری موچەیە

ما بزەهری شەککەرینی
موچەدا دێ خەف بخونی
دا رەقیب مەلعون نەبینی
پوڕ (علیه‌اللعنە)یە

گەر ببەخشی دل مورادێ
ژەو حەیات و خەمرو بادێ
دا نەکم گللەهو دادی
دادمە دیسا بەرتەیە

گوهبدە گلەهو دادان
حاکمی شەرع‌و بیلادان
دی تو داخوازو مرادان
دی کەسی بێ‌چارەیە

دی‌تو دیسا شەفقەتی کی
بەو نیشانا جەبهەتی کی
مەژ حەریمین خدمەتی کی
مەحرەمین بێ پەردەیە

بێ‌نیشانین مە نیشان کی
ماهو خورشیدێ قیران کی
بەندە کەلبێ ئاستان کی
دور نەکی خوەش تولەیە

دادەما صوحبەت بجوش بێ
جام بخوەش لەعلان بنوش بێ
مەژ حەبیب صەددەنگ سروش بێ
دین‌بەرو پوڕ عیشوەیە

شەربەتاوێ جام و طاسی
یار کوتێ بیت ئینعیکاسی
بیت مەژی فەیضەک ژکاسی
ئابی حەیوان ئەو بخوەیە

ئی ژوێ ظەرفێ ڤەخاری
خۆندی ئەو خەطی غوباری
مەستی یا چەهڤێن خوماری
قەنج دبێ ئەو زێدەیە

من لدل تیرەک موغول‌دی
تێک ژبەر خونێ قزل‌دی
لێ دبێم دەردێ کو دل دی
هێژ ژچەهڤێن شەهلەیە

روهنی‌یا چەهڤێن مەلایێ
خالقی حوسنا تەدایێ
حوب‌تنێ دامن گەدایێ
حوسن و حوب یەک چەشنەیە

دیتی‌یە نورا یەقەق مە
صەد نەسەق لەوتێن سەبەق مە
پوڕ نەبی ئەرزان لحەق‌مە
لێ‌مەلا خوەش بەندەیە
«چاوی دەڕەش»
دیوانی عارفی ربانی، شێخ احمدی جزیری مشهوربه: مەلای‌جزیری «هەژار» شەرحی لێ کردوە؛ انتشارات سروش، چاپ اول، تهران - ١٣٦١، لاپەڕەی ٦٠٢-٦٠٧

پەراوێز edit