(١)
کام دەرد عەلاج کەم؟ کام پارە پینە؟
سەنگ کام ستەم بدەم وەسینە؟
نیمی لە میللەت کرانشینە
بەس کە کرا داس بیچارە بینە
بەعزی دە پلاک کرایە سینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢)
بەنده یەی‌نەفەر کرانشینم
چو عەزیز مردی دایم غەمینم
نه خارج‌مەزەب نه جوداس دینم
ئەر دوعات گیراس بکەر نفرینم
شایەد لەی دونیا دیتر نەمینم
ڕاحەت بووم له دەس کرانشینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٣)
توای بزانی، سەگ وه حاڵم نەو
ئاسایش نەیرم، نه ڕۆژ و نه شەو
سوب تا ئیواره هام له تەق و دەو
تا سەر مانگ بای دو تیکه ئەسپەو
یا بەم فرۆشم، یا نەمه گرەو
ئووشم کراکەم بەڵکه نەمینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٤)
ژنەم جاڕووکەش، خوەم قاپچی دەرم
وه فەسڵ زمسان وەفر پاکەوکەرم
له عەیش و عەزا چو سەماورم
خوەیان چوو ئاغا و بەندە نەوکەرم
ئەر مەنیان نەکەی، دەنه ناو سەرم
ئووشن: گووشت گەن ئەڕامان سینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٥)
یەی هەفتە مینیت مانگ بچوودەسەر
ژن ساحیوماڵ دەس نیەته کەمەر
وه ژست تەمام تیەته پشت دەر
لە وەرپای هەڵسم چو ئاغا و نەوکەر
وه ژنەم ئووشم دەمکەر سەماوەر
خوەم دەوم ئەڕای میوە و شیرینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٦)
یەی کوڕی دیرن چو وەچکەی شەیتان
سوب له خاو هەڵسی تیەته ناو ئەیوان
وه جیب پڕ ڕیخ دەس وه تیرکەوان
خەیت ئەڕای قووری، خەیت ئەڕای ئیسکان
سیوڵ جافر گریته نیشان
کەس جورئەت نەیری سەدای بایدەبان
بووشی جوانەمەرگ سەرم نەشکینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٧)
داراییم بیەسه چوار دوێت و یەی کوڕ
دو پەتوی نیمدار، یەی جوفت لافەشڕ
یەی جوفت متەکای وەدەم قەیچی پڕ
سەر نیەیده بانی چو پارەئاجور
سەری گەن کەفی تیەیده خوڕەخوڕ
چوار جام ڕووحی، یەی دانه سینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٨)
زانی چەن نەفەر هایمه یەی حەسار؟
من ئووشم پەنجا، تو بووش: پەنجاو چوار
دریژ و کووتا، کاردار و بی‌کار
سوب له خەو هەڵسیت، له گووشەی حەسار
بیس نەفەر وساس، تەک‌داسه دیوار
بایەد پەی نەوبەت بلیت بسینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٩)
سەرشەو تا سوب هەر جیڕەی دەر تیەد
مەشەی غوڵام چوود، ئوسا سەفەر تیەد
کەلای فەڕوخ خان له دینەوەر تیەد
ئوسا ئەمیرخان گەرد چوارخەر تیەد
مەرافه دیرن، ئەردەر وازمینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١٠)
بازووم وه غوسه بیەسه باڵ سەگ
ئیقباڵم پەست‌تر وه ئیقباڵ سەگ
هاتم وەی دونیا من وه ساڵ سەگ
هەر شەو نیەخەفم من وه قاڵ سەگ
نسم شەو ئووشم: خوەش وه حاڵ سەگ
نه کراماڵ دەید، نه پاڵتاو سینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١١)
جەرگم سووراخه چو لانەی زەنبوور
بەسکه شنەفتم قسەی جووراوجوور
ڕووحم دی خەستەس وە فەرمان زوور
وه کوڕەم ئووشم: خەر بی‌شعوور
سوب له خەو هەڵسی، سورەتت نەشوور
لەی ئاو لووله فره ڕشینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١٢)
ئووشن هەر ڕووژی دیزه نیەیته دار
خوا ئەڕای شام بوو، خوا ئەڕای نەهار
خوا گوشت گاپیر، خوا شک پەروار
گووشت کوتانەکەی بوەیته دەر حەسار
یواش بکوتی، نەڕمنی دیوار
له ناو حەساریش ئاجور نەشکینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١٣)
وه هەوڵ گیانم نەونه دوشمنم
شایەد نەشیویت لانەو مەسکەنم
عەزیزم مردویت، وه دەمیان خەنم
ئیمریکی ڕەقسم، ئینگلیسی ژەنم
چو ئاغای ویگن، پەنجا جوور خوەنم
ئەر بکەن نفرین ژن و فەرزەنم
خوەمیش کومەک کەم ئووشم: ئامینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١٤)
بەس که کرادام لەی تەویڵه چو خەر
عومر وە بەدبەختی هاوردم وە سەر
بیمەسه موونس چەن گروو بەشەر
لوڕ له لوڕستان، کورد له دینەوەر
جاف و هەورامی، لەک و کەمانگەر
فارس تارانی، تورک قەزوینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١٥)
نه پەست و ناکەس، نه نادەرویشم
شەرمەندە له ڕووی بیگانە و خیشم
نه کەس تێتەلام، نه لای کەس نیشم
خوەیان هەر شەو چن، من کیشک کیشم
ئەر دیر دەر واکەم، نەمنه ڕیشم
منیش ڕەگ نەیرم چو سیف‌زەمینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١٦)
یەی شەو دو نەفەر بینه میمانم
نیم ساعەت بیشتر له بەرق سوزانم
سوب بینه ئاگر ڕشیانه گیانم
ئاغای ساحێوماڵ وە گەرد خانم
ئاو پاشینه بان تەپڵ ئامانم
هەم لافەشڕە دریا وەشانم
وتن: تا غروب لەیردا نەمینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١٧)
ئەڕای بەدبەختی و نیامەی و نەهات
یەی قەومی دیریم، هاتوو له دهات
گاهەس بناسی کەیخودا بەسات
یەی کەڵەشیری هاوردووە سەوقات
شەفەق ساحیوماڵ، هەم دەنگی دەرات
پووپەکەو بگری بەسکه قولینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١٨)
دوێکه چیم بگرم، ئوتاقیک له جای
وتم بکیشم، بیڵا دەنگم نای
کەم کەم چیم له دەرماڵ مەشەی مورای
یەی عفریتی دیم، وەڕیوارت نای
دەمامەی جادوو نیەڕەسید وە پای
مەر فوولادزرە بووته قەرینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١٩)
چو کاوڕ وە گورگ، لەلی ڕەم کردم
یەیی پا هاته وەر، سێ پا دوور گردم
وە هەوڵ گیانم سڵامی کردم
وت: کاری داشتی؟ ناو ئوتاق بردم
وت: تویسرکانیت؟ وتم: نه کوردم
وت: کورد کووڕەیت؟ وتم: هەرسینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢٠)
وت: چەن نەفەرین؟ وتم: دە نەفەر
غەیر له ڕوبابە و عەمه ماپەروەر
زوبەیدە و ملووک، نوسرەت و کیشوەر
نیم‌تاج و تاجی، عیشرەت و خاوەر
کوڕە بیچکەلە و خوەمم و ژنی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢١)
چو پشی له شوون بووی پیازداخ
یەی هەفته کردم ماڵ وە ماڵ سووراخ
له «سەنگ مەعدەن»، تا «چوارڕای ئوجاخ»
«تیمچه»و «چەنانی»، تا «بەرزەدەماخ»
کەس وە پیم نەیات، یەی دانه ئوتاخ
وە دینت یەسه، ڕەسم هاودینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢٢)
یەی فەرشی داشتم، مینسته جل شاڵ
باب پاڵان بی ئەڕای یابوو ئاڵ
چوار قیمەت خوەی هەر داومه حوماڵ
هەفتەی یەی کووچه، چوار ڕووژ وە یەی ماڵ
شانزدە ماڵ گەردیم وە عەرز یەی‌ساڵ
دویکه دامەشان عەلی‌ئاغای دەڵاڵ
وتم: یەیش بفرووش نیەتوام بمینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢٣)
سێ مانگم پەس کەفت کرایەی خانی
یەسه مانگی‌تر هات نیشته بانی
باوڕو پیم نیەوت، خودا خوەی زانی
چشتی که شک‌بەم مەجمە و قازانی
ئەوەیش دی نیەیلم ژنم بزانی
سوب هەڕاجی کەم نیەتوام بمینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢٤)
کەس خەوەر نییه، وە حاڵ دەردم
گوش کەس نییه، وە ئاهـ سەردم
چل ساڵ وە ئیران زندگی کەردم
کرای زەمین دەم وە بانی گەردم
ڕۆزگار موحتاج کرد وە نامەردم
نه ڕومی ڕۆمیم، نه چینی چینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢٥)
قەلبم چو کوورەی حەداد مەدەی جووش
له دەس دونیا و خەڵک خاک‌فرووش
دونیا زندانه پەی شەخس باهووش
ئایەم نەبایەد کەمتر بوود له مووش
ئەوەیش جی‌دیری له ناو پڕوپووش
موش نه کرا دەید، نه کرا سینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢٦)
ئوتاقی گردم بی‌بەرق و بی‌ئەو
دەر و پەیکەر خویرد، چواردیوار خرەو
داغی پیرم کرد کردمه قولەو
ڕووژ نیمەڕوو وەلیم کردە شەو
دی چە توای وەلیم؟ ئاسمان کەو!
حەق من تا حەشر له لات بمینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢٧)
له ڕووژی ترسم ئەجەڵ بدەی زەنگ
عومرم تەواو بووت له دونیای دوڕەنگ
پنهان بووم له ژیر خشت و خاک و سەنگ
ژن ساحیوماڵ وە بیڵ و قوڵەنگ
قوڕەقوڕ کونان، وە قسە و جەفەنگ
بای کرایەی قەور له لیم بسینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢٨)
سەرمانگ وە مانگ بایته دیارم
وە بیڵ هەڵکەنی سەنگ مەزارم
بکەی شکەنجە و زەجر و ئازارم
بووشی کرا دەیت یا پاسبان بارم؟
منیش له ئەلحەد سەرم دەرارم
داد بکەم هاوار، کەفەن کی سینی؟
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢٩)
چو سەگ وڵگەرد، دەروەدەر وە خوەم
شەو تا سوب نەخەف، ڕەنج بیوەر وە خوەم
دڵگیر وە دونیای دوون‌پەروەر وە خوەم
له دەس ساحیوماڵ خون‌جگەر وە خوەم
له زیندەی ئایەم بی‌خەوەر وە خوەم
نیەزانم «شامی» دی تاکەی مینی؟
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
کام دەرد عەلاج کەم؟ کام پارە پینە؟
سەنگ کام ستەم بدەم وەسینە؟
نیمی لە میللەت کرانشینە
بەس کە کرا داس بیچارە بینە
بەعزی دە پلاک کرایە سینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢)
بەنده یەی‌نەفەر کرانشینم
چو عەزیز مردی دایم غەمینم
نه خارج‌مەزەب نه جوداس دینم
ئەر دوعات گیراس بکەر نفرینم
شایەد لەی دونیا دیتر نەمینم
ڕاحەت بووم له دەس کرانشینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٣)
توای بزانی، سەگ وه حاڵم نەو
ئاسایش نەیرم، نه ڕۆژ و نه شەو
سوب تا ئیواره هام له تەق و دەو
تا سەر مانگ بای دو تیکه ئەسپەو
یا بەم فرۆشم، یا نەمه گرەو
ئووشم کراکەم بەڵکه نەمینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٤)
ژنەم جاڕووکەش، خوەم قاپچی دەرم
وه فەسڵ زمسان وەفر پاکەوکەرم
له عەیش و عەزا چو سەماورم
خوەیان چوو ئاغا و بەندە نەوکەرم
ئەر مەنیان نەکەی، دەنه ناو سەرم
ئووشن: گووشت گەن ئەڕامان سینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٥)
یەی هەفتە مینیت مانگ بچوودەسەر
ژن ساحیوماڵ دەس نیەته کەمەر
وه ژست تەمام تیەته پشت دەر
لە وەرپای هەڵسم چو ئاغا و نەوکەر
وه ژنەم ئووشم دەمکەر سەماوەر
خوەم دەوم ئەڕای میوە و شیرینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٦)
یەی کوڕی دیرن چو وەچکەی شەیتان
سوب له خاو هەڵسی تیەته ناو ئەیوان
وه جیب پڕ ڕیخ دەس وه تیرکەوان
خەیت ئەڕای قووری، خەیت ئەڕای ئیسکان
سیوڵ جافر گریته نیشان
کەس جورئەت نەیری سەدای بایدەبان
بووشی جوانەمەرگ سەرم نەشکینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٧)
داراییم بیەسه چوار دوێت و یەی کوڕ
دو پەتوی نیمدار، یەی جوفت لافەشڕ
یەی جوفت متەکای وەدەم قەیچی پڕ
سەر نیەیده بانی چو پارەئاجور
سەری گەن کەفی تیەیده خوڕەخوڕ
چوار جام ڕووحی، یەی دانه سینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٨)
زانی چەن نەفەر هایمه یەی حەسار؟
من ئووشم پەنجا، تو بووش: پەنجاو چوار
دریژ و کووتا، کاردار و بی‌کار
سوب له خەو هەڵسیت، له گووشەی حەسار
بیس نەفەر وساس، تەک‌داسه دیوار
بایەد پەی نەوبەت بلیت بسینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٩)
سەرشەو تا سوب هەر جیڕەی دەر تیەد
مەشەی غوڵام چوود، ئوسا سەفەر تیەد
کەلای فەڕوخ خان له دینەوەر تیەد
ئوسا ئەمیرخان گەرد چوارخەر تیەد
مەرافه دیرن، ئەردەر وازمینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١٠)
بازووم وه غوسه بیەسه باڵ سەگ
ئیقباڵم پەست‌تر وه ئیقباڵ سەگ
هاتم وەی دونیا من وه ساڵ سەگ
هەر شەو نیەخەفم من وه قاڵ سەگ
نسم شەو ئووشم: خوەش وه حاڵ سەگ
نه کراماڵ دەید، نه پاڵتاو سینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١١)
جەرگم سووراخه چو لانەی زەنبوور
بەسکه شنەفتم قسەی جووراوجوور
ڕووحم دی خەستەس وە فەرمان زوور
وه کوڕەم ئووشم: خەر بی‌شعوور
سوب له خەو هەڵسی، سورەتت نەشوور
لەی ئاو لووله فره ڕشینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١٢)
ئووشن هەر ڕووژی دیزه نیەیته دار
خوا ئەڕای شام بوو، خوا ئەڕای نەهار
خوا گوشت گاپیر، خوا شک پەروار
گووشت کوتانەکەی بوەیته دەر حەسار
یواش بکوتی، نەڕمنی دیوار
له ناو حەساریش ئاجور نەشکینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١٣)
وه هەوڵ گیانم نەونه دوشمنم
شایەد نەشیویت لانەو مەسکەنم
عەزیزم مردویت، وه دەمیان خەنم
ئیمریکی ڕەقسم، ئینگلیسی ژەنم
چو ئاغای ویگن، پەنجا جوور خوەنم
ئەر بکەن نفرین ژن و فەرزەنم
خوەمیش کومەک کەم ئووشم: ئامینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١٤)
بەس که کرادام لەی تەویڵه چو خەر
عومر وە بەدبەختی هاوردم وە سەر
بیمەسه موونس چەن گروو بەشەر
لوڕ له لوڕستان، کورد له دینەوەر
جاف و هەورامی، لەک و کەمانگەر
فارس تارانی، تورک قەزوینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١٥)
نه پەست و ناکەس، نه نادەرویشم
شەرمەندە له ڕووی بیگانە و خیشم
نه کەس تێتەلام، نه لای کەس نیشم
خوەیان هەر شەو چن، من کیشک کیشم
ئەر دیر دەر واکەم، نەمنه ڕیشم
منیش ڕەگ نەیرم چو سیف‌زەمینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١٦)
یەی شەو دو نەفەر بینه میمانم
نیم ساعەت بیشتر له بەرق سوزانم
سوب بینه ئاگر ڕشیانه گیانم
ئاغای ساحێوماڵ وە گەرد خانم
ئاو پاشینه بان تەپڵ ئامانم
هەم لافەشڕە دریا وەشانم
وتن: تا غروب لەیردا نەمینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١٧)
ئەڕای بەدبەختی و نیامەی و نەهات
یەی قەومی دیریم، هاتوو له دهات
گاهەس بناسی کەیخودا بەسات
یەی کەڵەشیری هاوردووە سەوقات
شەفەق ساحیوماڵ، هەم دەنگی دەرات
پووپەکەو بگری بەسکه قولینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١٨)
دوێکه چیم بگرم، ئوتاقیک له جای
وتم بکیشم، بیڵا دەنگم نای
کەم کەم چیم له دەرماڵ مەشەی مورای
یەی عفریتی دیم، وەڕیوارت نای
دەمامەی جادوو نیەڕەسید وە پای
مەر فوولادزرە بووته قەرینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(١٩)
چو کاوڕ وە گورگ، لەلی ڕەم کردم
یەیی پا هاته وەر، سێ پا دوور گردم
وە هەوڵ گیانم سڵامی کردم
وت: کاری داشتی؟ ناو ئوتاق بردم
وت: تویسرکانیت؟ وتم: نه کوردم
وت: کورد کووڕەیت؟ وتم: هەرسینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢٠)
وت: چەن نەفەرین؟ وتم: دە نەفەر
غەیر له ڕوبابە و عەمه ماپەروەر
زوبەیدە و ملووک، نوسرەت و کیشوەر
نیم‌تاج و تاجی، عیشرەت و خاوەر
کوڕە بیچکەلە و خوەمم و ژنی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢١)
چو پشی له شوون بووی پیازداخ
یەی هەفته کردم ماڵ وە ماڵ سووراخ
له «سەنگ مەعدەن»، تا «چوارڕای ئوجاخ»
«تیمچه»و «چەنانی»، تا «بەرزەدەماخ»
کەس وە پیم نەیات، یەی دانه ئوتاخ
وە دینت یەسه، ڕەسم هاودینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢٢)
یەی فەرشی داشتم، مینسته جل شاڵ
باب پاڵان بی ئەڕای یابوو ئاڵ
چوار قیمەت خوەی هەر داومه حوماڵ
هەفتەی یەی کووچه، چوار ڕووژ وە یەی ماڵ
شانزدە ماڵ گەردیم وە عەرز یەی‌ساڵ
دویکه دامەشان عەلی‌ئاغای دەڵاڵ
وتم: یەیش بفرووش نیەتوام بمینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢٣)
سێ مانگم پەس کەفت کرایەی خانی
یەسه مانگی‌تر هات نیشته بانی
باوڕو پیم نیەوت، خودا خوەی زانی
چشتی که شک‌بەم مەجمە و قازانی
ئەوەیش دی نیەیلم ژنم بزانی
سوب هەڕاجی کەم نیەتوام بمینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢٤)
کەس خەوەر نییه، وە حاڵ دەردم
گوش کەس نییه، وە ئاهـ سەردم
چل ساڵ وە ئیران زندگی کەردم
کرای زەمین دەم وە بانی گەردم
ڕۆزگار موحتاج کرد وە نامەردم
نه ڕومی ڕۆمیم، نه چینی چینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢٥)
قەلبم چو کوورەی حەداد مەدەی جووش
له دەس دونیا و خەڵک خاک‌فرووش
دونیا زندانه پەی شەخس باهووش
ئایەم نەبایەد کەمتر بوود له مووش
ئەوەیش جی‌دیری له ناو پڕوپووش
موش نه کرا دەید، نه کرا سینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢٦)
ئوتاقی گردم بی‌بەرق و بی‌ئەو
دەر و پەیکەر خویرد، چواردیوار خرەو
داغی پیرم کرد کردمه قولەو
ڕووژ نیمەڕوو وەلیم کردە شەو
دی چە توای وەلیم؟ ئاسمان کەو!
حەق من تا حەشر له لات بمینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢٧)
له ڕووژی ترسم ئەجەڵ بدەی زەنگ
عومرم تەواو بووت له دونیای دوڕەنگ
پنهان بووم له ژیر خشت و خاک و سەنگ
ژن ساحیوماڵ وە بیڵ و قوڵەنگ
قوڕەقوڕ کونان، وە قسە و جەفەنگ
بای کرایەی قەور له لیم بسینی
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢٨)
سەرمانگ وە مانگ بایته دیارم
وە بیڵ هەڵکەنی سەنگ مەزارم
بکەی شکەنجە و زەجر و ئازارم
بووشی کرا دەیت یا پاسبان بارم؟
منیش له ئەلحەد سەرم دەرارم
داد بکەم هاوار، کەفەن کی سینی؟
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی
(٢٩)
چو سەگ وڵگەرد، دەروەدەر وە خوەم
شەو تا سوب نەخەف، ڕەنج بیوەر وە خوەم
دڵگیر وە دونیای دوون‌پەروەر وە خوەم
له دەس ساحیوماڵ خون‌جگەر وە خوەم
له زیندەی ئایەم بی‌خەوەر وە خوەم
نیەزانم «شامی» دی تاکەی مینی؟
چەبکەم وە دەس کرانشینی؟
داد وە هەر کەس بەم، حەقم نیەسینی