لە سەر بەردێک هەڵۆیەک هەڵفڕی کەوتە هەوا بێ‌غەم
هەوایێکی غرووری کەوتە سەر، تا کەوتە سەر عالەم
بەبایێکی خەڕۆ و بایی بوو، خۆی ئێجگار بڵند زانی
پەڕی گیڤ کرد و باڵی لێک ئەدا هەتاکو ئەیتوانی
کە کەوتە عالەمی خولیاوە، سەیری کرد هەموو دنیا
لە ژێر باڵی ئەوایە، هەر ئەوە لەو ئەوجەدا تەنیا
وتی: ئەمڕۆ لەمن بەرزتر، لە ئەوجی عالەما کێیە
کورەی ئەرزم لەژێر پێدایە، کەس ناگاتە ئەو جێیە
ئەگەر مێشوولەیەک بێت و بجووڵێ، نابێ نەیبینم
لەسەر شەپقە و سەری ئەگرن پەڕێکی باڵی ڕەنگینم
خولاسە هێندە فەخری کرد و خۆی بینی لە نخوەتدا
کەمانێکی قەدەر تیرێکی هاویشتێ لە غەفڵەتدا
هێنایە خوارەوە خوار و زەلیل لەو بەرزییە لەرزی
سەفیل و دڵ بریندار کەوت لەو خاک و خوێنەدا گەوزی
کە سەیری کرد پەڕی خۆی بوو لە ناو ئەو نووکە پەیکانە
وتی: خۆمان بە خۆمانی ئەکەین، بێ‌سووچە بێگانە
بەڕاستی ڕاست ئەکا سەعدی کە من هەرگیز لە بێگانە
گلە ناکەم، کە هەرچی پێم ئەکا خۆیە و له خۆمانە١
'دەڵێین دڵمان لەیەک پاکە، برای دینین، لە یەک نەسلین
کەچی چاومان بە خێری یەکتری هەڵنایە کەچ بینین'
'هەتا کەی چاوی عیبڕەتمان لە گڵدا بێ خوا چارێ
حەکیم هەر تۆی، بەخێر چاومان هەڵێنە بێینە ناو جارێ'
هەوایێکی غرووری کەوتە سەر، تا کەوتە سەر عالەم
بەبایێکی خەڕۆ و بایی بوو، خۆی ئێجگار بڵند زانی
پەڕی گیڤ کرد و باڵی لێک ئەدا هەتاکو ئەیتوانی
کە کەوتە عالەمی خولیاوە، سەیری کرد هەموو دنیا
لە ژێر باڵی ئەوایە، هەر ئەوە لەو ئەوجەدا تەنیا
وتی: ئەمڕۆ لەمن بەرزتر، لە ئەوجی عالەما کێیە
کورەی ئەرزم لەژێر پێدایە، کەس ناگاتە ئەو جێیە
ئەگەر مێشوولەیەک بێت و بجووڵێ، نابێ نەیبینم
لەسەر شەپقە و سەری ئەگرن پەڕێکی باڵی ڕەنگینم
خولاسە هێندە فەخری کرد و خۆی بینی لە نخوەتدا
کەمانێکی قەدەر تیرێکی هاویشتێ لە غەفڵەتدا
هێنایە خوارەوە خوار و زەلیل لەو بەرزییە لەرزی
سەفیل و دڵ بریندار کەوت لەو خاک و خوێنەدا گەوزی
کە سەیری کرد پەڕی خۆی بوو لە ناو ئەو نووکە پەیکانە
وتی: خۆمان بە خۆمانی ئەکەین، بێ‌سووچە بێگانە
بەڕاستی ڕاست ئەکا سەعدی کە من هەرگیز لە بێگانە
گلە ناکەم، کە هەرچی پێم ئەکا خۆیە و له خۆمانە١
'دەڵێین دڵمان لەیەک پاکە، برای دینین، لە یەک نەسلین
کەچی چاومان بە خێری یەکتری هەڵنایە کەچ بینین'
'هەتا کەی چاوی عیبڕەتمان لە گڵدا بێ خوا چارێ
حەکیم هەر تۆی، بەخێر چاومان هەڵێنە بێینە ناو جارێ'
١. ئەو شێعرە هی حافزە نەک سەعدی؛
بەڕاستی ڕاست ئەکا سەعدی کە من هەرگیز لە بێگانە
گلە ناکەم، کە هەرچی پێم ئەکا خۆیە و له خۆمانە
من از بیگانگان دیگر ننالم
که با من هر چه کرد آن آشنا کرد
گلە ناکەم، کە هەرچی پێم ئەکا خۆیە و له خۆمانە
من از بیگانگان دیگر ننالم
که با من هر چه کرد آن آشنا کرد
از ماست که بر ماست
روزی ز سر سنگ عقابی به هوا خاست
بهر طلب طعمه پر و بال بياراست
بر راستی بال نظر کرد و چنين گفت:
امروز همه ملک جهان زير پر ماست
بـر اوج فلک چون بپرم از نظـر تــيز
می‌بينم اگر ذره‌ای اندر ته درياست
گر بر سر خـاشاک يکی پشه بجنبد
جنبيدن آن پشه عيان در نظر ماست
بسيار منی کـرد و ز تقدير نترسيد
بنگر که ازين چرخ جفاپيشه چه برخاست
ناگـه ز کـمينگاه يکی سـخت‌کمانی
تيری ز قضاوقدر انداخت بر او راست
بـر بـال عـقاب آمـد آن تير جـگردوز
وز ابر مر او را بە سوی خاک فرو کاست
بر خـاک بيفتاد و بغلـتيد چو ماهی
وانگاه پر خويش گشاد از چپ و از راست
گفتا: عجب‌است اين که ز چوب‌است و ز آهن
اين تيزی و تندی و پريدنش کجا خاست
چون نیک نگه‌کرد و پر خويش بر او ديد
گفتا: ز که ناليم که از ماست که بر ماست
خسرو تو منی را ز سر خویش بدر کن
بنگر بە عقابی کە منی کرد چه‌ها خاست
«ابومعین ناصر بن خسرو قبادیانی بلخی»
روزی ز سر سنگ عقابی به هوا خاست
بهر طلب طعمه پر و بال بياراست
بر راستی بال نظر کرد و چنين گفت:
امروز همه ملک جهان زير پر ماست
بـر اوج فلک چون بپرم از نظـر تــيز
می‌بينم اگر ذره‌ای اندر ته درياست
گر بر سر خـاشاک يکی پشه بجنبد
جنبيدن آن پشه عيان در نظر ماست
بسيار منی کـرد و ز تقدير نترسيد
بنگر که ازين چرخ جفاپيشه چه برخاست
ناگـه ز کـمينگاه يکی سـخت‌کمانی
تيری ز قضاوقدر انداخت بر او راست
بـر بـال عـقاب آمـد آن تير جـگردوز
وز ابر مر او را بە سوی خاک فرو کاست
بر خـاک بيفتاد و بغلـتيد چو ماهی
وانگاه پر خويش گشاد از چپ و از راست
گفتا: عجب‌است اين که ز چوب‌است و ز آهن
اين تيزی و تندی و پريدنش کجا خاست
چون نیک نگه‌کرد و پر خويش بر او ديد
گفتا: ز که ناليم که از ماست که بر ماست
خسرو تو منی را ز سر خویش بدر کن
بنگر بە عقابی کە منی کرد چه‌ها خاست
«ابومعین ناصر بن خسرو قبادیانی بلخی»