ئاڵەکۆک

مەلای جزیری add_a_photo
مەلای جزیری دیوانی مەلای جزیری
١٠٣. پور ژدیناتە غەریبم خانم
پور ژدیناتە غەریبم خانم
ژتەسەر تابقەدەم حەیرانم
هەربجان تەشنەلەبی لەعلانم
دل دبەندا گریها زولفانم
موسیف‌و جورعەکەشی هیجرانم
نوقطەیا دائیرەیی زیندانم
لەو شوبی دایرە سەرگەردانم
بادەنوشی قەدەحی حیرمانم
بدل ئاتەش ژجەگەر بریانم
لەو پەریشانم‌و پوڕ ئیشانم
عاشقی نازک‌و مەحبوبانم
تومەبین بێ‌سەرو بێ‌سامانم
گولی باغی ئیرەمی بۆهتانم
شەب چراغی شەبی کوردستانم
چطەبیعەت بەشەرو ئینسانم؟
لله‌الحمد چعالی شانم
دەری‌یا یاری لریزاصانم(یان، سانم)
لەو دئیقلیمی سوخەن خاقانم
صبەهی عیدەوو ئەز پێ‌زانم
کوبکێراتە سەحەر قوربانم
خوەش‌بریندارەکی بێ دەرمانم
جارەکی شەفقەکە، روحم! جانم!

ژخودێرا ڤەکە بەندا بەری‌یێ
دین بەرێ حوری میثالێ زەری‌یێ
نازکێ نەی‌شەکەرێ سورپەری‌یێ

سوسەنێن تازەو میشکین والان
بەس پەریشان کە لسەر سەرمالان
ڤەکە جارەک تو ژدۆرا خالان
ژدل ئەم داینە بەر چەنگالان
خەنجەرو شیرو رمێن قەتتالان
نەظەرێ وەربدە صاحیب حالان
کو ئەسیرین ددەست حەییالان
لەو ئەلف تێن مە دحەرفێن فالان
کولشکلی رەقەمێ سەرسالان
توی مورادا مە ژعەرعەر بالان
زەمزەم‌و دەنگ‌و زمیهنا لالان
جەذبەدا مە بهەزار ئەحوالان
لەو دنالین ژنەسەق عەبدالان
کو بمەستی ددرن یەک پالان
عەنبەرین خەمری‌و سوسن ئالان
صوهروزەر، شەتری و چیچەک ئالان
میصری‌یان دل مە ژخوە کر کالان
تە ژقەوس و قەزەحێن خەلخالان
کو بوین دایرە شوبهەت هالان
خەمری‌یین خەم زەدە نیسبەت دالان
کو چەڤاندینە ژرەنگ کۆپالان
میصری‌یان وەربدە بەر سیقالان

زوهرە رەنگێ‌و شەفەق موشتەری‌یێ
دین بەرێ حوری میثالێ زەری‌یێ
نازکێ نەیشەکەرێ سوڕپەری‌یێ

سونبولێن تازە موثەننا نەکری
طوررەیا شەنگ موطەررا نەکری
خەمری‌یان شیفتە، طوغرا نەکری
عەرعەرێ. خارەو دیبا نەکری
دل‌ودین غارەت‌و یەغما نەکری
سەری سەودا زەدەسەودا نەکری
گوهری‌یی نەرگسی شەهلا نەکری
کوشتی‌یی خەنجەری بوررا نەکری
ساعەتێ ڤێ سەعەتێ را نەکری
مە ژقەیدا خوە تەسەللا نەکری
لێ خەرامێ ژ مە، مەستا نەکری
ژمە دل کەعبەو بوتخانە کری
دەعویی دلبەری‌یێ دا نەکری
جیلوەیەک میری‌و شاهانە کری
پیشی‌شەمعاخوە، مەپەروانە کری
دلی غەمدیدەیی ما، شانەکری
لمە بێ‌پەردە تەجەللا نەکری
وەهە جارەک مە تەوەللا نەکری
غەنجەکی قەنج لمەللا نەکری
جەگەری ریش موداوا نەکری
بکوژی عاشق‌و پەروا نەکری
لشەهیدێ خوە تماشا نەکری

ما، وە، دلبەر دکرن دلبەریێ
دین بەرێ حوری میثالێ زەری‌یێ
نازکێ نەی‌شەکەرێ سوڕ پەری‌یێ

هەردوقەوسێن تەژقودرەت نەژیەنگ
ژێ بمیزان برەشینن مە خەدەنگ
بدرن سینە بسەرپەنجە پلەنگ
روم پشت دەت عەجەمی بێتە فرەنگ
لێ نەوەک واقیعە یاگیو و پەشەنگ
هلبتن قەنج ژنیڤ ئاتەشی جەنگ
تێن سواشێ حەبەشی و نۆبی و زەنگ
تو دزانی چنەهەنگن چنەهەنگ
ڤەکەلەعلان تو ژ سەرشەککەری تەنگ
کوژموراداتە بوین پێت و پەرەنگ
مەستی جەوراتە مەبێ بادەو بەنگ
بێتە جانا لمە عالەم بویە طەنگ
ژجەفایاتە نەما قەط لمە رەنگ
تو دزانی چدەبیژت نەی‌و چەنگ؟
ژچپەیوەستە دنالن سەرە دەنگ
مە دخونن قەدو بەژنا تەیی شەنگ
چبکم فەیدە، کو ئیڤارە درەنگ
موطریبان دانەکەون چەنگ ژ چەنگ
دانەدت پەردەیێ ئایینەیێ زەنگ
کو ژچەنگامە بنالت خەرچەنگ
وەک مەلایی بهزار رەنگ ئاهەنگ
بفغان بێت ژبەر صەد فرسەنگ

نەکری تەرک توڤێ کافری‌یێ
دین بەرێ حوری میثالێ زەری‌یێ
نازکێ نەیشەکەرێ سوڕپەری‌یێ

نیرگزا مەستی چیای بوهتانی
نازک‌و شەنگ شوبی رەیحانی
چخەط ئیشکەستەو پورعینوانی
کو تەپێ نەسخ‌کری دیوانی
الله الله ژچرەنگ ئینسانی
یوسفی لەبشەکەری عیبرانی
بەسە گەر وەک‌تە بدیرت ثانی
(احسن‌الله) ژسورا سوبحانی
کو جەمالەک وە مونەززە ئانی
وەک‌تە سەر تابقەدەم نورانی
دمیثالەک بەشەری دادانی
مە بئیلهامی ئیلاهی زانی
بنیشان قودرەتی بی نیشانی
چنیشان؟ ظولمەتی نورئەفشانی
لجەمالا صەمەدی بورهانی
تو لدەر حەق مەچرا ئەرزانی
کو سەحەرگە بمەشی سەیرانی
تە مەلایێ خوە قەجارەک نانی
بسەر ئەفرازی‌و عالی شانی
سەجدەبت بەر قەدەما سولتانی
زینەتا حوسن‌و سوڕا خوبانی
تاجی فەرقی سەری مەحبوبانی

تو بشیرانی‌و لەب شەککەری‌یێ
دین‌بەرێ حوری میثالێ زەری‌یێ
نازکێ نەیشەکەرێ سوڕ پەری‌یێ
قصیدەی صەتو سێهەم، «چرای کوردستان»
دیوانی عارفی ربانی، شێخ احمدی جزیری مشهوربه: مەلای‌جزیری «هەژار» شەرحی لێ کردوە؛ انتشارات سروش، چاپ اول، تهران - ١٣٦١، لاپەڕەی ٥٣٤-٥٤٠

پەراوێز edit