ئاڵەکۆک

میر سادقی دینەوەری add_a_photo
خۆ ئاهرمەلووچ ڕەنگش چوون بووڵەن
پەی واردەن تفی هەمیشە ژووڵەن

واتە: سێروو ڕەنگی وەکوو خۆڵەمێش وایە
بۆ خواردنی توو هەموو دەم پەڕێشان و خەمبارە.

مامۆستا بۆرەکەیی چوون خەزایی و سێروو یەک تۆرەمەن، ئاهرمەلووچی بە سێروو لێکداوەتەوە، بەڵام بە پێی لێکۆڵینەوەی من خەزایییە، ئەوەش بەڵگەکانم.
«کەماڵ ڕەحمانی»

موکریان: خەزایی؛ بادینان: خەزاڕوو؛ هەورامی: ئاهرمەلۆچ، ئاینەمەل؛ عەینەمەل؛ ئاینەمەل؛ تووەخۆرە. باڵندەیەکی بۆرەقنەی دندووک تیژە، بەشێوە وە کەندەسمە دەچێ و ڕەنگاوڕەنگە. مێمڵی کولـلەیە. هەر ساڵێکی کولـلە زۆر بێ، ئەویش پەیدا دەبێ. هەر ساڵێکی کولـلە نەبێ، ئەویش دیار نییە. کاتێکی بە گژ کولـلەدا دەچێ، زوو زوو خۆ لە ئاو هەڵدەکێشێ تا نزیکی ئاو نەبێ شەڕێ ناکات. چوونکوو ژاری کولـلە، ئەگەر زوو خۆی نەشوات، تووک و پەڕی هەڵدەوەرێنێ.
«فەرهەنگی کوردستان، گیوی موکریانی.»

کوردی: خەزایی
فارسی: سار صورتی
ناوی زانستی: Sturnus roseus
فەرانسەوی: Martin roselin
ئینگلیزی: Rose- coloured Starling
* ئاگرمەلووچ، ئاگرەمەلووچک، ئاگرەمەلیچ، ئاگرەمەلیچک، ئایلەمەن، ئاینەمەل، ئاینەمەن. تش مەلیچ، خەزاڵی، ساربەڵەک، سارکی بەڵەک، سمدمد (؟ )، سێرووبەڵەکە، سیرووخەزاڵە، تووخورە (؟ )، توەخورە (؟ ) عایلەمەن، عایلەمەنە، عەینەمەل، کوللەخۆرە، کەشوشک (؟ )، کەشوێلە (؟ )
٢١ سانتیمێترە. وێنە و ئاکاری لەهی سێروو دەچێ، بەڵام لە فڕیندا فەرقی هەیە. پشت، پاشەڵ و بەرزگی ئاماڵ سپییە و سەر و باڵ و کلکی ڕەشی بریقەدارە، نەختێ کاکۆڵی هەیە. دندووکی ئاماڵ زەردە (هاوینان قاوەیی هەڵدەگەڕێ. لاقی سپی واشە. بەباڕی قاوەیی بۆرە و پەڕ و باڵی پڕ ڕەنگترە و هەروەها کاکۆڵی نییە، بەگەل دەژی و تەنانەت کاتی هێلانە سازکردنیش هەر بەگەل دەبینرێن. زیاتر لە دەوروبەری مێگەل و گاڕان خەریکی چینەکردن دەبێ. لە زەویوزار، ڕەوەزی بەرزی کێوان و هەروەها لە دەشتاندا دەبینرێ. لە کوندا هێلانە چێ دەکا. هاوینان زۆرە.
«فەرهەنگی باڵندە ئەحمە بەحری»

آگرملوچ [آ گِ رْ مَ لوو چْ] (در لهجهٔ کرماشانی):
نام دیگر این پرنده در لهجهٔ لری: تش ملیچ [تَ شْ مَ لی چْ] و در لهجهٔ لکی آگرملیچ [آ گِ رْ مَ لی چْ] و در لهجهٔ کرمانجی سنندج آگره ملوچک [آ گْ رَ مَ لو چِ کْ] و در لهجهٔ کرمانجی کردستان ترکیه: سارک بلک [سا رَ کِ بَ لَ کْ] (= سار سیاه و سفید) و در لهجهٔ مردم ملایر و دیه‌های اطراف آن اوردملیچ [اُ وْ دِ رْ مَ لی چْ] و اوردملیچ [اُ وْ دَ رْ مَ لی چْ] و در لهجهٔ مردم دیگر مناطق کردستان، بخصوص در لهجهٔ کرمانجی سنندج و اطراف آن: آیله‌من [آ یْ لَ مَ نْ] است.
٭ آگر [آ گِ رْ]: آهر [آ هـِ رْ] (در لهجهٔ اورامانی)
«فرهنگ نام‌های پرندگان محمد مکری»

ئایرەمەلی: ئاینەمەل.
ڕیشݸڵیە: ڕیشۆڵە؛ جۆرە چۆلەکەیەکە.
«فەرهەنگی وشەنامە (کوردیی هەورامی بۆ کوردیی ناوەندی)»

فارسی: سار صورتی
ترکی: مراد قوشی
کردی: خەزایی
گیلانی: کشکرت سیته - کالچ سیته
لری: تَش مَلیچ
ئینگلیزی: Rose-coloured Starling (Rosy Starling)
ناوی زانستی: Sturnus roseus
«اطلس پرندگان ایران محمد کابلی و دیگران جلد یازدهم»

فارسی: سار
تورکی: سغیر چین
کوردی: سێروو
گیلانی: سیاه سیته
سیستانی: سارَک
لوڕی: شیربَغَل
ئینگلیزی: Common Starling (European Starling)
ناوی زانستی: Sturnus vulgaris
«اطلس پرندگان ایران محمد کابلی و دیگران جلد یازدهم»
مەلنامەی میرسادقی دینەوەری: لێكۆڵێنەوەی: د. سدیق بۆرەكەیی، هەولێر، ئەكادیمیای كوردی، ٢٠١٢، لاپەڕە ٨.
نووسین: کەماڵ ڕەحمانی

پەراوێز edit