بووک نە دەشت و دەر چون هۆهۆ کەرۆ
مەغز نە سەر مەهرێ وە جارێ بەرۆ
واتە؛ بایەقووشی گەورە لە دەشت و دەردا کاتێ هوو هوو ئەکا، بە یەکجاری مێشک لەسەر مرۆ ئەبا.
مەغز نە سەر مەهرێ وە جارێ بەرۆ
واتە؛ بایەقووشی گەورە لە دەشت و دەردا کاتێ هوو هوو ئەکا، بە یەکجاری مێشک لەسەر مرۆ ئەبا.
بوک [بوُ کْ] (در لهجهٔ کرمانجی سنندج):
نوعی جغد بزرگ. دمرگان نیز در لهجهٔ گروسی نام این پرنده را بهمین شکل ضبط کرده است.
ر. کـ. بکلمه «بایەقش»
قسمی دیگر از این پرنده در کردستان یافت میشود که آنرا «بوُ» (در لهجهٔ جافی) و بو [بو] (در لهجهٔ لکی و در لهجهٔ کرماشانی)و بوُک (در لهجهٔ کرمانجی سنندج و در لهجهٔ گروسی) و بوُم (در لهجهٔ گروسی) نامند و از نوع اول بزرگتر و شکار آن حیوانات بزرگتری است و گاهی نیز در گروسی و جافی و کرمانجی بنوع اوّل که همان جغد باشد نیز اطلاق میشود.
«فرهنگ نام‌های پرندگان محمد مکری»
مامۆستا ناسیح حوسێنی پێیان وایە «بووک» «کوندی لێڕواران»ە و فەرموویان لە مەریوان «هێ‌هێ‌کەرە»ی پێدەڵێن.
«ڕاستەی کوند شێوەکان»
«تۆرەمەی کوند»
کوردی: کوندەزێوە، کوندی لێڕەواران، بووک، هووهووکەرە، هێ‌هێ‌کەرە (سۆرانی). گۆیین؛ ته‌یركێ ڕێلان؛ گۆهین؛ گۆیینا ڕێلان (کرمانجی).
فارسی: جغد جنگلی
عەرەبی: خَبَلٌ أَوْرُوبِيٌّ، البومة السمراء.
تورکی: میشە بایقوشی. ،
ن. زانستی: Strix aluco
فەرانسەوی: Chouette hulotte
ئینگلیزی: Tawny Owl
«فەرهەنگی باڵندە کێوییەکان کەماڵ ڕەحمانی»
٣٧ سانتیمێترە. پەڕ و باڵی پڕ لە خەت و خاڵە. سەری گەورە و خڕە، چاوی ڕەشە. پەڕی گوێی نییە. پشتی قاوەیی ئاماڵ زەردە. دەم و چاوی قاوەیی ئاماڵ بۆرە. شەوانە دەکەوێتە جم و جۆڵ. لە لێڕەواری پڕ و چڕ، پارک و باغی گەورە دەبینرێ. لە کونی داران، کۆنە هێلانەی باڵندان و تەنانەت جاری وایە لە خانووان و لانی کەروێشکاندا هێلانە ساز دەکا. زۆر هەیە. (١٩٤)
«فەرهەنگی باڵندە ئەحمەد بەحری»
Goyîn, Gohîn
(Strix aluco)
«Balindeyên Kurdistanê Îsmaîl Taha Şahîn»
گۆیین؛ ته‌یركێ ڕێلان؛ گۆهین؛ گۆیینا ڕێلان.
کوندەزێوە.
الخبل، البومة السمراء
Strix aluco
«ئیسماعیل تاها شاهین باڵندەیێن کوردستانێ پشکا دووێ»
گۆیین
سەحەرگەهـ عەندەلیب مەستن ژبهنا وەرد و بشکۆژان
شوبه تووتاک و گۆیینان دەنالین ئەم دفرقێ دا
«مەلای جزیری»
فەقێ:
فیراقێ تێک حیرقەتە
بەعیدە ژخەیالێ
تووتاگە بزەحمەتە
بولبول ژبەر جەمالێ
گۆیین قەت خەوناکەتە
کو دورە ژویسالێ
«فەقێ تەیران»
شوبی شەمع و شەمالم ئەز
ژبەر حوببا تە لالم ئەز
زەعیفم وەک هیلالم ئەزۆ
سیفەت گۆیین دکالم ئەز
«مەلای جزیری»
ژکۆڤانا تە شیرینێ دنالم شوبهی گۆیینێ
درێژم هێسترێن خوینێ وەکی تاڤێ دبارانێ
«مەلای جزیری»
میسلی گۆیین تەرەوان نال ژدلی میسکین تێن
ئەم نزانن تو چڕا هەروە دنالی شەب و روز
«مەلای جزیری»
تووتەک و گۆیين و کوند وشيارن
ڕۆژ وچانيانه بە شەو پڕکارن
«هەژار بۆ کوردستان»
نەییاحە و میھرەبان و دایین
گویندە ب نالە شبھێ گۆیین
«مەم و زین ئەحمەدی خانی، لاپەڕە ١٨٦، چاپی سوێد ١٩٨٩ ز.»
گۆیین: گۆین، باڵدارێکی شەو بێدارە
فارسی: پرنده‌ای است شب بیدار.
«هەنبانە بۆرینە هەژار»
گۆین: باڵدارێکی شەو بێدارە.
فارسی: پرنده‌ای شب بیدار.
«هەنبانە بۆرینە هەژار»
گۆین: گویێن، (بادینانی) مەلێکە خوێندنی لە ناڵین دەچێت.
«فەرهەنگی خاڵ»
هووهووکەرە: [فەرهەنگی خاڵ]
جۆرە کوندەبەبۆیەکی چاوشینی سەرزلە هەر لە چۆڵی و شاخدا دەبێ، کە دەخوێنێ دەڵێ «هووهوو.
هووهووکەرە: [هەنبانە بۆرینە]
کوردی: جۆرێ کوند.
فارسی: نوحی جغد.
نوعی جغد بزرگ. دمرگان نیز در لهجهٔ گروسی نام این پرنده را بهمین شکل ضبط کرده است.
ر. کـ. بکلمه «بایەقش»
قسمی دیگر از این پرنده در کردستان یافت میشود که آنرا «بوُ» (در لهجهٔ جافی) و بو [بو] (در لهجهٔ لکی و در لهجهٔ کرماشانی)و بوُک (در لهجهٔ کرمانجی سنندج و در لهجهٔ گروسی) و بوُم (در لهجهٔ گروسی) نامند و از نوع اول بزرگتر و شکار آن حیوانات بزرگتری است و گاهی نیز در گروسی و جافی و کرمانجی بنوع اوّل که همان جغد باشد نیز اطلاق میشود.
«فرهنگ نام‌های پرندگان محمد مکری»
مامۆستا ناسیح حوسێنی پێیان وایە «بووک» «کوندی لێڕواران»ە و فەرموویان لە مەریوان «هێ‌هێ‌کەرە»ی پێدەڵێن.
«ڕاستەی کوند شێوەکان»
«تۆرەمەی کوند»
کوردی: کوندەزێوە، کوندی لێڕەواران، بووک، هووهووکەرە، هێ‌هێ‌کەرە (سۆرانی). گۆیین؛ ته‌یركێ ڕێلان؛ گۆهین؛ گۆیینا ڕێلان (کرمانجی).
فارسی: جغد جنگلی
عەرەبی: خَبَلٌ أَوْرُوبِيٌّ، البومة السمراء.
تورکی: میشە بایقوشی. ،
ن. زانستی: Strix aluco
فەرانسەوی: Chouette hulotte
ئینگلیزی: Tawny Owl
«فەرهەنگی باڵندە کێوییەکان کەماڵ ڕەحمانی»
٣٧ سانتیمێترە. پەڕ و باڵی پڕ لە خەت و خاڵە. سەری گەورە و خڕە، چاوی ڕەشە. پەڕی گوێی نییە. پشتی قاوەیی ئاماڵ زەردە. دەم و چاوی قاوەیی ئاماڵ بۆرە. شەوانە دەکەوێتە جم و جۆڵ. لە لێڕەواری پڕ و چڕ، پارک و باغی گەورە دەبینرێ. لە کونی داران، کۆنە هێلانەی باڵندان و تەنانەت جاری وایە لە خانووان و لانی کەروێشکاندا هێلانە ساز دەکا. زۆر هەیە. (١٩٤)
«فەرهەنگی باڵندە ئەحمەد بەحری»
Goyîn, Gohîn
(Strix aluco)
«Balindeyên Kurdistanê Îsmaîl Taha Şahîn»
گۆیین؛ ته‌یركێ ڕێلان؛ گۆهین؛ گۆیینا ڕێلان.
کوندەزێوە.
الخبل، البومة السمراء
Strix aluco
«ئیسماعیل تاها شاهین باڵندەیێن کوردستانێ پشکا دووێ»
گۆیین
سەحەرگەهـ عەندەلیب مەستن ژبهنا وەرد و بشکۆژان
شوبه تووتاک و گۆیینان دەنالین ئەم دفرقێ دا
«مەلای جزیری»
فەقێ:
فیراقێ تێک حیرقەتە
بەعیدە ژخەیالێ
تووتاگە بزەحمەتە
بولبول ژبەر جەمالێ
گۆیین قەت خەوناکەتە
کو دورە ژویسالێ
«فەقێ تەیران»
شوبی شەمع و شەمالم ئەز
ژبەر حوببا تە لالم ئەز
زەعیفم وەک هیلالم ئەزۆ
سیفەت گۆیین دکالم ئەز
«مەلای جزیری»
ژکۆڤانا تە شیرینێ دنالم شوبهی گۆیینێ
درێژم هێسترێن خوینێ وەکی تاڤێ دبارانێ
«مەلای جزیری»
میسلی گۆیین تەرەوان نال ژدلی میسکین تێن
ئەم نزانن تو چڕا هەروە دنالی شەب و روز
«مەلای جزیری»
تووتەک و گۆیين و کوند وشيارن
ڕۆژ وچانيانه بە شەو پڕکارن
«هەژار بۆ کوردستان»
نەییاحە و میھرەبان و دایین
گویندە ب نالە شبھێ گۆیین
«مەم و زین ئەحمەدی خانی، لاپەڕە ١٨٦، چاپی سوێد ١٩٨٩ ز.»
گۆیین: گۆین، باڵدارێکی شەو بێدارە
فارسی: پرنده‌ای است شب بیدار.
«هەنبانە بۆرینە هەژار»
گۆین: باڵدارێکی شەو بێدارە.
فارسی: پرنده‌ای شب بیدار.
«هەنبانە بۆرینە هەژار»
گۆین: گویێن، (بادینانی) مەلێکە خوێندنی لە ناڵین دەچێت.
«فەرهەنگی خاڵ»
هووهووکەرە: [فەرهەنگی خاڵ]
جۆرە کوندەبەبۆیەکی چاوشینی سەرزلە هەر لە چۆڵی و شاخدا دەبێ، کە دەخوێنێ دەڵێ «هووهوو.
هووهووکەرە: [هەنبانە بۆرینە]
کوردی: جۆرێ کوند.
فارسی: نوحی جغد.