بۆرچین نە کنار شەتاودا دیارەن
هەر مەلێ کەرۆ و چەمەڕای یارەن
واتە: مراوی مێچکە لە کەنار شەتاودا دیارە. هەر مەلە ئەکا و چاوەنواڕی یاریەتی.
هەر مەلێ کەرۆ و چەمەڕای یارەن
واتە: مراوی مێچکە لە کەنار شەتاودا دیارە. هەر مەلە ئەکا و چاوەنواڕی یاریەتی.
کوردی: سۆنە، سۆنێ، سەرسەوز، سەرکەسک، بۆرچین (سۆرانی). وه‌رده‌كا ئاڤی [مه‌راڤی] (کرمانجی). بورچین، سۆنه، مراوی (هەورامی).
فارسی: اردک سرسبز. اردک کله سبز.
عەرەبی: الخضاري، البركة، البط البري، بط خضاري.
تورکی: یاشیل با اوردک.
ئینگلیزی: Mallard
زانستی: Anas platyrhynchos
«فەرهەنگی باڵندە کێوییەکان کەماڵ ڕەحمانی»
سۆنێ، سەرسەوز، سەرکەسک
٥٧ سانتیمێترە. نێرە سەری سەوزە، خاڵێکی بازنەیی سپی بەملدا کشاوە، بەرسینگی قاوەیییە، سینگ و بەرزگی بۆرە، سێ چوار تووکی ڕەش لەسەر کلێنجەی هەڵگەڕاونەتەوە، . دندووکی زەردە. بۆرەسۆنە قاوەیی خاڵخاڵە، لاقی مەیلەو زەردە. نێرە و مێیە هەردوو تیژباڵن، بەپۆل دەگەڕێن. زستانان زۆر هەیە. لە گۆل و ئاوگر و چەماندا دەبینرێ؛ لەناو گیاوگۆڵی پڕی لێواری ئەم شوێنانە هێلانە دەکا.
«فەرهەنگی باڵندە، ئەحمەد بەحری»
بۆرچین: [فەرهەنگی خاڵ]
- (ئەردەڵانی) بۆرچیل [ڕەشی ئاماڵ بۆر]
- مراویی مێ.
بۆرچین: [هەنبانە بۆرینە]
کوردی: مێچکە مراوی ماڵی.
فارسی: مرغابی ماده.
بور چین: [فەرهەنگی وشەنامە]
- بۆرچین.
- مێچکەی مراوی ماڵی.
سەرسەوز: [هەنبانە بۆرینە]
کوردی: نێرەمراوی.
فارسی: مرغابی نر.
بورچین سه‌رسه‌وز، بورچین سه‌رسه‌وز
فه‌ڕ سه‌راوان، بورچین سه‌رسه‌وز
شیرین شێوه‌یێ، قامه‌ت تووڵ جه‌وز
سایه‌ی زڵف وێش سه‌یر مه‌که‌رد نه حه‌وز
«دیوانی بێسارانی کۆکردنه‌وه و لێکدانه‌وه‌ی عه‌بدوڵڵا حه‌بیبی، بڵاوکه‌ره‌وه‌ی کوردستان، ١٣٩٩، ل ١٤١»
ئه‌ڵبه‌ت من لێره‌دا بورچینم نووسیوه چوون گۆکردنه‌که‌ی له هه‌وراماندا به «و»کورته نه‌ک «ۆ».
ئێوه‌ش ئه‌گه‌ر شێوه ده‌ربڕینی هه‌ورامیتان به‌رچاوه بیکه‌ن به بورچین، ئه‌گینا شێعره‌که‌ی بێسارانیش بگۆڕن به بۆرچین.
«عه‌بدوڵڵا حه‌بیبی»
سەرسەوز و بۆرچین گۆڵاوان نەدیت
نازداران نە پای وەفراوان نەدیت
«وەلی دێوانە»
تاوس و بۆرچین، سەرسەوز نەرووی ئاب
دڵ نە دەرووندا مەکەرد وە کەباب
٭٭٭
سەرسەوز و بۆرچین نە ڕووی گولاوان
دەنگ چەرخ باز مەنیشت جە کاوان
«خانای قوبادی، سوڵتان ئیبراهیم و نۆشافەرین»
رەند گوڵ جەمین نازداری باوان
سەرسەبز و بۆرچین سۆنەی سەر ئاوان
«سەیدی، دیوانی سەیدی»
جە قیقەی سەرسەوز، جە قیژەی بۆرچین
جەبهەی ساف گۆم مەبۆ پڕ نەچین
«سەید تاهیر هاشمی، هەوارگەی دڵان»
دۆی سوورەقانگ زڕەکەوە
بۆرچین سەرسەوزی گرتەوە
٭٭٭
سەرسەوزی ڕەنگین بۆرچینی نەشمیل
لە دووری ئێوە دەگرم دیق و سیل
«هەژار، بۆ کوردستان»
دەنگی سەد ڕەنگی کوڵنگ و قاز و سۆنە و بۆرچین
سازوەش هەر سوو لە گوێی سەبزە و شەتاوان هاتەوە
«سالم، دیوانی سالم»
بنێرن با بێ سەرسەوز و بۆرچین
بولبول، قومری، کەو، کۆتری نەخشین
«زاری، دیوانی زاری»
بورچین [بوُ رْ چی نْ] (در لهجهٔ کرمانجی و در لهجهٔ کرماشانی): ماده مرغابی سرسبز.
ر. کـ. بکلمهٔ «سرسوز»
سرسوز [ سَ رْ سَ و-ْ زْ ] (در لهجه‌ی کرمانجی و کرماشانی): سرسبز
قسمی مرغابی که سر آن سبز و سینه‌اش خاکستری مایل بحنایی کبود و بقیه‌ی بدنش دارای لکّه‌های سبز و بنفش و قرمز و سیاه کمرنگ است.
منقار این مرغابی پهن و برنگ زرد و پنجه‌هایش سه پره و بهم پیوسته و زرد رنگ و قسمت داخلی منقار آن از دو طرف عیناً بشکل ارّه است. غالباً در دریاچه ها و استخرها و نیزارها زندگانی می کند.
مادّه این نوع مرغابی را بورچین گویند که سر آن قهوه‌یی و بر روی بالها آن لکّه‌های سبز و بنفش و قهوه‌یی و قرمز دیده می شود و سر آن نسبت به نر آن مختصری باریکتر و کوچکتر است...
سرسوز و بورچین را بطور اعمّ سونه [ سۆ نَ ] با واو مجهول نیز گویند.
«فرهنگ نام‌های پرندگان محمد مکری»
وه‌رده‌كا ئاڤی (مه‌راڤی)
سۆنە، سەرسەوز
الخضيري
Anas p. platyrhynchos
«ئیسماعیل تاها شاهین باڵندەیێن کوردستانێ پشکا ئێکێ»
بُرْكَةٌ، الخضاري
Mallard
Anas platyrhynchos
«كتاب طيور الشرق الأوسط»
Werdeka avî, werdeka bejî, miravî, meravî [Şah. ], sone , sersewz (Anas platyrhynchos)
Werdeka kûvî (Anas platyrhynchos)
https: //www. wikizero. com/ku/Balindey%C3%AAn_li_Kurdistan%C3%AA
فارسی: اردک سرسبز. اردک کله سبز.
عەرەبی: الخضاري، البركة، البط البري، بط خضاري.
تورکی: یاشیل با اوردک.
ئینگلیزی: Mallard
زانستی: Anas platyrhynchos
«فەرهەنگی باڵندە کێوییەکان کەماڵ ڕەحمانی»
سۆنێ، سەرسەوز، سەرکەسک
٥٧ سانتیمێترە. نێرە سەری سەوزە، خاڵێکی بازنەیی سپی بەملدا کشاوە، بەرسینگی قاوەیییە، سینگ و بەرزگی بۆرە، سێ چوار تووکی ڕەش لەسەر کلێنجەی هەڵگەڕاونەتەوە، . دندووکی زەردە. بۆرەسۆنە قاوەیی خاڵخاڵە، لاقی مەیلەو زەردە. نێرە و مێیە هەردوو تیژباڵن، بەپۆل دەگەڕێن. زستانان زۆر هەیە. لە گۆل و ئاوگر و چەماندا دەبینرێ؛ لەناو گیاوگۆڵی پڕی لێواری ئەم شوێنانە هێلانە دەکا.
«فەرهەنگی باڵندە، ئەحمەد بەحری»
بۆرچین: [فەرهەنگی خاڵ]
- (ئەردەڵانی) بۆرچیل [ڕەشی ئاماڵ بۆر]
- مراویی مێ.
بۆرچین: [هەنبانە بۆرینە]
کوردی: مێچکە مراوی ماڵی.
فارسی: مرغابی ماده.
بور چین: [فەرهەنگی وشەنامە]
- بۆرچین.
- مێچکەی مراوی ماڵی.
سەرسەوز: [هەنبانە بۆرینە]
کوردی: نێرەمراوی.
فارسی: مرغابی نر.
بورچین سه‌رسه‌وز، بورچین سه‌رسه‌وز
فه‌ڕ سه‌راوان، بورچین سه‌رسه‌وز
شیرین شێوه‌یێ، قامه‌ت تووڵ جه‌وز
سایه‌ی زڵف وێش سه‌یر مه‌که‌رد نه حه‌وز
«دیوانی بێسارانی کۆکردنه‌وه و لێکدانه‌وه‌ی عه‌بدوڵڵا حه‌بیبی، بڵاوکه‌ره‌وه‌ی کوردستان، ١٣٩٩، ل ١٤١»
ئه‌ڵبه‌ت من لێره‌دا بورچینم نووسیوه چوون گۆکردنه‌که‌ی له هه‌وراماندا به «و»کورته نه‌ک «ۆ».
ئێوه‌ش ئه‌گه‌ر شێوه ده‌ربڕینی هه‌ورامیتان به‌رچاوه بیکه‌ن به بورچین، ئه‌گینا شێعره‌که‌ی بێسارانیش بگۆڕن به بۆرچین.
«عه‌بدوڵڵا حه‌بیبی»
سەرسەوز و بۆرچین گۆڵاوان نەدیت
نازداران نە پای وەفراوان نەدیت
«وەلی دێوانە»
تاوس و بۆرچین، سەرسەوز نەرووی ئاب
دڵ نە دەرووندا مەکەرد وە کەباب
٭٭٭
سەرسەوز و بۆرچین نە ڕووی گولاوان
دەنگ چەرخ باز مەنیشت جە کاوان
«خانای قوبادی، سوڵتان ئیبراهیم و نۆشافەرین»
رەند گوڵ جەمین نازداری باوان
سەرسەبز و بۆرچین سۆنەی سەر ئاوان
«سەیدی، دیوانی سەیدی»
جە قیقەی سەرسەوز، جە قیژەی بۆرچین
جەبهەی ساف گۆم مەبۆ پڕ نەچین
«سەید تاهیر هاشمی، هەوارگەی دڵان»
دۆی سوورەقانگ زڕەکەوە
بۆرچین سەرسەوزی گرتەوە
٭٭٭
سەرسەوزی ڕەنگین بۆرچینی نەشمیل
لە دووری ئێوە دەگرم دیق و سیل
«هەژار، بۆ کوردستان»
دەنگی سەد ڕەنگی کوڵنگ و قاز و سۆنە و بۆرچین
سازوەش هەر سوو لە گوێی سەبزە و شەتاوان هاتەوە
«سالم، دیوانی سالم»
بنێرن با بێ سەرسەوز و بۆرچین
بولبول، قومری، کەو، کۆتری نەخشین
«زاری، دیوانی زاری»
بورچین [بوُ رْ چی نْ] (در لهجهٔ کرمانجی و در لهجهٔ کرماشانی): ماده مرغابی سرسبز.
ر. کـ. بکلمهٔ «سرسوز»
سرسوز [ سَ رْ سَ و-ْ زْ ] (در لهجه‌ی کرمانجی و کرماشانی): سرسبز
قسمی مرغابی که سر آن سبز و سینه‌اش خاکستری مایل بحنایی کبود و بقیه‌ی بدنش دارای لکّه‌های سبز و بنفش و قرمز و سیاه کمرنگ است.
منقار این مرغابی پهن و برنگ زرد و پنجه‌هایش سه پره و بهم پیوسته و زرد رنگ و قسمت داخلی منقار آن از دو طرف عیناً بشکل ارّه است. غالباً در دریاچه ها و استخرها و نیزارها زندگانی می کند.
مادّه این نوع مرغابی را بورچین گویند که سر آن قهوه‌یی و بر روی بالها آن لکّه‌های سبز و بنفش و قهوه‌یی و قرمز دیده می شود و سر آن نسبت به نر آن مختصری باریکتر و کوچکتر است...
سرسوز و بورچین را بطور اعمّ سونه [ سۆ نَ ] با واو مجهول نیز گویند.
«فرهنگ نام‌های پرندگان محمد مکری»
وه‌رده‌كا ئاڤی (مه‌راڤی)
سۆنە، سەرسەوز
الخضيري
Anas p. platyrhynchos
«ئیسماعیل تاها شاهین باڵندەیێن کوردستانێ پشکا ئێکێ»
بُرْكَةٌ، الخضاري
Mallard
Anas platyrhynchos
«كتاب طيور الشرق الأوسط»
Werdeka avî, werdeka bejî, miravî, meravî [Şah. ], sone , sersewz (Anas platyrhynchos)
Werdeka kûvî (Anas platyrhynchos)
https: //www. wikizero. com/ku/Balindey%C3%AAn_li_Kurdistan%C3%AA