(١)
من بە قەوڵی گۆران دەکەم
قسە لە ژێر هەوران دەکەم
هەمووی لە بۆ سۆران دەکەم
ئیتاعەتی دەوران دەکەم
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢)
ئەوسا ئەدای وەفا دەکەم
سەرم پڕشۆر سەودا دەکەم
هەر تەماشای دنیا دەکەم
ڕوو بە تووری سینا دەکەم
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٣)
ئێران پڕ لە ئاگر دەبێ
حوکمی سوڵتان قاهر دەبێ
ستەم لە خەڵق سادر دەبێ
دەورە دەورەی نادر دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٤)
خاسان وە بێ وەتەن دەبێ
مورغان دوور لە چەمەن دەبێ
شاهان وە بێ کەفەن دەبێ
دەوران وە کامی زەن دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٥)
دەوران بە دەست قەجەر دەبێ
تەیموور لە خەو خەبەر دەبێ
گەلێ سەران بێ سەر دەبێ
ئاشووب و شۆڕ و شەڕ دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٦)
جیهان پڕ لە غەوغا دەبێ
ئەداکەری پەیدا دەبێ
گەلێ سەران بێ سەر دەبێ
فتنە و شەڕێ بەرپا دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٧)
نیوەی ئێران هی ڕووس دەبێ
ئەوەی هیچ بێ نامووس دەبێ
ئەوسا زەڕیان لە مس دەبێ
دین و ئیمان زۆر سس دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٨)
شۆڕش لە ئێرانی دەبێ
سەرێ جۆش و گرانی دەبێ
گەلێ مەردان فانی دەبێ
ڕقی دۆستی گیانی دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٩)
چابوکسوارێ دەنگ دەکا
سەید و شکار پەڵەنگ دەکا
هەر ساعەتێ سەد ڕەنگ دەکا
دنیا و خەڵق پڕ شەنگ دەکا
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١٠)
مەردان مەردی گەزاف دەکەن
هەم بەڕاستی خەلاف دەکەن
قسان بە تیر قەڵاف دەکەن
بە ڕیگەی دوور مەساف دەکەن
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١١)
گەلێ دڵم بە تەنگ دەبێ
سەدای تۆپ و تفەنگ دەبێ
شەڕی سەرباز بە شەنگ دەبێ
ئێران دیلی فەرەنگ دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١٢)
ڕەخشی ڕوستەم (ئیظهار) دەبێ
ئەسپی ئاسن ڕەهوار دەبێ
'دوڵدڵ'، شەودێز بەکار دەبێ
گەلێ شت هەن ئاشکار دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١٣)
تیعی مەولام بڕان دەبێ
سپای قەجەر قڕان دەبێ
سەر لە مەیدان فڕان دەبێ
ناری دۆزەخ گڕان دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١٤)
دەورە دەورەی ڕەزا دەبێ
لە دوای ڕەزا غەزا دەبێ
لە دوای غەزا فەزا دەبێ
مەردوم دەست بە نزا دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١٥)
ئێران وەکوو فەرەنگ دەبێ
پڕنەقش و ڕەنگاڕەنگ دەبێ
کوڕ وەکوو کچ قەشەنگ دەبێ
مایل بە شۆخ و شەنگ دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١٦)
تەیرێ وەک ڕەعد و بەرق دەبێ
گوێچکەی لە دووکەڵ غەرق دەبێ
دەشت و دەری پێ لەق دەبێ
بە ڕووی هەوا مۆلەق دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١٧)
خاسان وە بێ مەڵوەن دەبێ
کام دی بە کام ژەن دەبێ
زەوق و زینەت وسیار دەبێ
خەڵقی ژنان وشیار دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١٨)
مانگڕوویانی دەوڵەتی
بادەخۆرانی خەڵوەتی
کۆتالباس و سەرپەتی
جامە سپی و خەتخەتی
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١٩)
'عێلبەگی' دی دڵگیر دەبێ
فەرەنگستان زنجیر دەبێ
ئێران و ڕۆم نەخچیر دەبێ
ئەوسا فەزا تەسخیر دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢٠)
هەمووی شاهان بێ ڕا دەبێ
لە پڕ شەڕ و هەرا دەبێ
کەم خەڵق وە حوکمی شا دەبێ
چەرخ و چرا وە پا دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢١)
گاگا قەحتی قەهار دەبێ
خەڵقی زەمان هۆشیار دەبێ
ناهەمواری هەموار دەبێ
ئەوسا سەرێ ئاشکار دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢٢)
تاعەت بە مەجبووری دەبێ
دی بازاڕێ بلووری دەبێ
چینی و فەغفووری دەبێ
گوڵبانگی جەمهووری دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢٣)
کاری مەردان نامەردی بۆ
دەورانەکەی ڕەنگزەردی بۆ
دەواکەیشی دڵدەردی بۆ
ڕۆژگاری دڵسەردی بۆ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢٤)
بانگی یاری زوڵاڵ دەبێ
دەنگی ئەزان بلاڵ دەبێ
ناجی بە علم و حاڵ دەبێ
ئەوسا زاڵم بێحاڵ دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢٥)
ئاوازی سازی حەوتسەری
ناڵەی کۆسی حەیدەری
لالەڕوخانی ئەنوەری
دانەی دوڕی بێ موشتەری
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢٦)
نەوەرد لە ڕووی دەوران دەبێ
ناڵەی شێر و بەوران دەبێ
مەولام لەسەر ئێران دەبێ
قەڵای دوژمن وێران دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢٧)
شەربەتی خوا وەک هەنگ دەبێ
هەر کەس بیخوا خۆشڕەنگ دەبێ
دوژمن گەلێ بێڕەنگ دەبێ
ژینی تاریک و تەنگ دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢٨)
دوو سپای گەورە بە جەنگ دەبێ
ناڵەی تۆپ و تفەنگ دەبێ
دنیا تاریک و تەنگ دەبێ
شەڕی سەرباز بە شەنگ دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢٩)
دیوانی گورگ و مەڕ دەبێ
دەشتی بەغداد بە شەڕ دەبێ
گشتی بۆ زێڕ و زەڕ دەبێ
خەڵقی ساجان بێ فەڕ دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٣٠)
دیوان کەریۆ و تازی دەبێ
سەر لە مەیدان بازی دەبێ
پەنجگەزان قازی دەبێ
ئەوسا مەولام ڕازی دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٣١)
عەلی لە غەیب پەیدا دەبێ
دوڵدڵ بۆ شەڕ شەیدا دەبێ
مونکر خوار و ڕیسوا دەبێ
دیسان جیهان ئاوا دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٣٢)
ئەو وەخت جەنگی جیهات دەبێ
نوختەی یاران هاتهات دەبێ
دیدەی مونکر زوڵمات دەبێ
سەیری مەولام نشات دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٣٣)
هەفتا و دوو دین یەک دین دەبێ
سەر دەفتەری ئەمین دەبێ
زاڵم لە زاری و شین دەبێ
دڵی گەلێ بە کین دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٣٤)
'عێلبەگی' دی دڵشاد دەبێ
لە دەرد و غەم ئازاد دەبێ
یارانی گشت لە یاد دەبێ
دوژمن لە زاری و داد دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
من بە قەوڵی گۆران دەکەم
قسە لە ژێر هەوران دەکەم
هەمووی لە بۆ سۆران دەکەم
ئیتاعەتی دەوران دەکەم
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢)
ئەوسا ئەدای وەفا دەکەم
سەرم پڕشۆر سەودا دەکەم
هەر تەماشای دنیا دەکەم
ڕوو بە تووری سینا دەکەم
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٣)
ئێران پڕ لە ئاگر دەبێ
حوکمی سوڵتان قاهر دەبێ
ستەم لە خەڵق سادر دەبێ
دەورە دەورەی نادر دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٤)
خاسان وە بێ وەتەن دەبێ
مورغان دوور لە چەمەن دەبێ
شاهان وە بێ کەفەن دەبێ
دەوران وە کامی زەن دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٥)
دەوران بە دەست قەجەر دەبێ
تەیموور لە خەو خەبەر دەبێ
گەلێ سەران بێ سەر دەبێ
ئاشووب و شۆڕ و شەڕ دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٦)
جیهان پڕ لە غەوغا دەبێ
ئەداکەری پەیدا دەبێ
گەلێ سەران بێ سەر دەبێ
فتنە و شەڕێ بەرپا دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٧)
نیوەی ئێران هی ڕووس دەبێ
ئەوەی هیچ بێ نامووس دەبێ
ئەوسا زەڕیان لە مس دەبێ
دین و ئیمان زۆر سس دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٨)
شۆڕش لە ئێرانی دەبێ
سەرێ جۆش و گرانی دەبێ
گەلێ مەردان فانی دەبێ
ڕقی دۆستی گیانی دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٩)
چابوکسوارێ دەنگ دەکا
سەید و شکار پەڵەنگ دەکا
هەر ساعەتێ سەد ڕەنگ دەکا
دنیا و خەڵق پڕ شەنگ دەکا
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١٠)
مەردان مەردی گەزاف دەکەن
هەم بەڕاستی خەلاف دەکەن
قسان بە تیر قەڵاف دەکەن
بە ڕیگەی دوور مەساف دەکەن
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١١)
گەلێ دڵم بە تەنگ دەبێ
سەدای تۆپ و تفەنگ دەبێ
شەڕی سەرباز بە شەنگ دەبێ
ئێران دیلی فەرەنگ دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١٢)
ڕەخشی ڕوستەم (ئیظهار) دەبێ
ئەسپی ئاسن ڕەهوار دەبێ
'دوڵدڵ'، شەودێز بەکار دەبێ
گەلێ شت هەن ئاشکار دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١٣)
تیعی مەولام بڕان دەبێ
سپای قەجەر قڕان دەبێ
سەر لە مەیدان فڕان دەبێ
ناری دۆزەخ گڕان دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١٤)
دەورە دەورەی ڕەزا دەبێ
لە دوای ڕەزا غەزا دەبێ
لە دوای غەزا فەزا دەبێ
مەردوم دەست بە نزا دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١٥)
ئێران وەکوو فەرەنگ دەبێ
پڕنەقش و ڕەنگاڕەنگ دەبێ
کوڕ وەکوو کچ قەشەنگ دەبێ
مایل بە شۆخ و شەنگ دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١٦)
تەیرێ وەک ڕەعد و بەرق دەبێ
گوێچکەی لە دووکەڵ غەرق دەبێ
دەشت و دەری پێ لەق دەبێ
بە ڕووی هەوا مۆلەق دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١٧)
خاسان وە بێ مەڵوەن دەبێ
کام دی بە کام ژەن دەبێ
زەوق و زینەت وسیار دەبێ
خەڵقی ژنان وشیار دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١٨)
مانگڕوویانی دەوڵەتی
بادەخۆرانی خەڵوەتی
کۆتالباس و سەرپەتی
جامە سپی و خەتخەتی
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(١٩)
'عێلبەگی' دی دڵگیر دەبێ
فەرەنگستان زنجیر دەبێ
ئێران و ڕۆم نەخچیر دەبێ
ئەوسا فەزا تەسخیر دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢٠)
هەمووی شاهان بێ ڕا دەبێ
لە پڕ شەڕ و هەرا دەبێ
کەم خەڵق وە حوکمی شا دەبێ
چەرخ و چرا وە پا دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢١)
گاگا قەحتی قەهار دەبێ
خەڵقی زەمان هۆشیار دەبێ
ناهەمواری هەموار دەبێ
ئەوسا سەرێ ئاشکار دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢٢)
تاعەت بە مەجبووری دەبێ
دی بازاڕێ بلووری دەبێ
چینی و فەغفووری دەبێ
گوڵبانگی جەمهووری دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢٣)
کاری مەردان نامەردی بۆ
دەورانەکەی ڕەنگزەردی بۆ
دەواکەیشی دڵدەردی بۆ
ڕۆژگاری دڵسەردی بۆ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢٤)
بانگی یاری زوڵاڵ دەبێ
دەنگی ئەزان بلاڵ دەبێ
ناجی بە علم و حاڵ دەبێ
ئەوسا زاڵم بێحاڵ دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢٥)
ئاوازی سازی حەوتسەری
ناڵەی کۆسی حەیدەری
لالەڕوخانی ئەنوەری
دانەی دوڕی بێ موشتەری
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢٦)
نەوەرد لە ڕووی دەوران دەبێ
ناڵەی شێر و بەوران دەبێ
مەولام لەسەر ئێران دەبێ
قەڵای دوژمن وێران دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢٧)
شەربەتی خوا وەک هەنگ دەبێ
هەر کەس بیخوا خۆشڕەنگ دەبێ
دوژمن گەلێ بێڕەنگ دەبێ
ژینی تاریک و تەنگ دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢٨)
دوو سپای گەورە بە جەنگ دەبێ
ناڵەی تۆپ و تفەنگ دەبێ
دنیا تاریک و تەنگ دەبێ
شەڕی سەرباز بە شەنگ دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٢٩)
دیوانی گورگ و مەڕ دەبێ
دەشتی بەغداد بە شەڕ دەبێ
گشتی بۆ زێڕ و زەڕ دەبێ
خەڵقی ساجان بێ فەڕ دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٣٠)
دیوان کەریۆ و تازی دەبێ
سەر لە مەیدان بازی دەبێ
پەنجگەزان قازی دەبێ
ئەوسا مەولام ڕازی دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٣١)
عەلی لە غەیب پەیدا دەبێ
دوڵدڵ بۆ شەڕ شەیدا دەبێ
مونکر خوار و ڕیسوا دەبێ
دیسان جیهان ئاوا دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٣٢)
ئەو وەخت جەنگی جیهات دەبێ
نوختەی یاران هاتهات دەبێ
دیدەی مونکر زوڵمات دەبێ
سەیری مەولام نشات دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٣٣)
هەفتا و دوو دین یەک دین دەبێ
سەر دەفتەری ئەمین دەبێ
زاڵم لە زاری و شین دەبێ
دڵی گەلێ بە کین دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
(٣٤)
'عێلبەگی' دی دڵشاد دەبێ
لە دەرد و غەم ئازاد دەبێ
یارانی گشت لە یاد دەبێ
دوژمن لە زاری و داد دەبێ
هەر وا بووە و هەر وا دەبێ
وەرگیراو لە:
پێشبینییەکانی 'عێلبەگی جاف'،
کۆکردنەوە و شیکردنەوەی: 'صدێق' بۆرەکەیی 'صفی زادە'، چاپی یەکەم ١٣٦٠.
پێشبینییەکانی 'عێلبەگی جاف'،
کۆکردنەوە و شیکردنەوەی: 'صدێق' بۆرەکەیی 'صفی زادە'، چاپی یەکەم ١٣٦٠.