بەو نام بەو نیشان سەر کێشام نەو جا
دیم کە دوو کۆتەی سۆچیای سیا
کەوتەن نە بەر ماڵ مەناڵان وە دەرد
دەم دەم مەکێشان ھەناسانی سەرد
چەند نەفەر ئەولاد سەغیر و کەبیر
نە لاشان کەوتەن بەوێنەی ئەسیر
واتم ئێوە کێن پەی چێش وەی تەورەن
مەر کاری دنیا ھەر جەفا و جەورەن
واتشان تۆ کێی پەی چێش مەپەرسی
دەردەدارەنی یاخۆ چە کەسی
واتم من قاسید دەردەدارانم
مەحرەم و ھامڕاز شەو بێدارانم
ڕەفێق و شەریک دڵ ئەوگارانم
ئاگا نە ئەحواڵ پەشێو حاڵانم
یارانی عەزیز نووری دیدەتان
ساحێب جا و مەقام بەرگوزیدەتان
ئەشخاسێ ئەو سا نەی وەر مەکانە
جای پەنا و مەلجەء خوێش و بێگانە
سەردار و ڕەئیس خان و بەگزادە
لاقەید نە بەشەر شاھ و شاھزادە
ئیسە نە زیندان بێکەس و مەھتووک
بێ قەدر و قیمەت مەریز و مەفلووک
ھەر یەک نە شارێ تەفرەقە کەوتەن
جۆشیای زوڵم و تاویای بۆتەن
غەریب و بێکەس، موحتاج و بەدبەخت
زەلیل و ئەوگار فشارانی سەخت
وەزع و حاڵشان وەی تەور پەشێوەن
دووی ھەناسەشان بێشتەر پەی ئێوەن
ئید واتم ناگا کەوت و شی نە ھۆش
وە دەم دەردەوە بەرئاما خرۆش
واتش ئەی شەماڵ ھەی بەرگوزیدەم
قەدەمت وە بان بینایی دیدەم
یە تۆ بیت ئامای جە لای دەردەدار
نە خاوی غەفڵەت ئێمەت کەرد بێدار
سەرگوزەشتەمان جە حەد وییەردەن
بەدبەختیی ئێمە بێ پەنا و پەردەن
چەند ساڵ نە دەوران فامیل وییەردەن
نە ڕای ئیحترام زیندەگی کەردەن
ناگا چەرخی چەپ خول ئاوردەوە
زەمزەمە و بیسات یەکسەر شەردەوە
مەحرووم نە دیدار برا و کەس و کار
یەک جە یەک بەتەر بیەن گرفتار
ئابڕوو و حورمەت نە دەسمان شییەن
ئیختیاری موڵک وێچمان نییەن
ئەوەن بەدبەختی و سەختی و دەربەدەر
ئینتیزاری دەس ڕایەت و نۆکەر
نەی کڵاوەدا کەفتەنم کەساس
کەس نمەپەرسۆ خراو تا وە خاس
ئایرێ شییەن نە پەڕ و باڵم
عالەم بێزارەن نە بۆی زوخاڵم
ئایرێ گرتەن سەرتاپای تەنم
بییەن وە کۆتەی سۆتەی جەھەنم
شەماڵ فیراقەن سۆچنان جەرگم
زیندەگی بێزار ڕازی وە مەرگم
شەماڵ فیراقەن فەرقم شکاوان
وە گیانت قەسەم مەگێرەم تاوان
فێراقەن تێشە نە فەرقم شەنەن
فیراقەن ڕیشەی عومری من کەنەن
فیراقەن ئایر وەردان نە جەستەم
کەم کەم سۆچنان پێشەی شکستەم
فیراقەن غەرقم کەردەن نە دەریا
ڕەنجی سەد ساڵەم وە عەبەس بریا
ھیجرانەن بییەن سەرباری دەردم
ھیجرانەن باعیس ئی ڕەنگی زەردم
ھیجرانەن وە گاز جەرگم مەکێشۆ
ھیجرانەن قەلبم دایم مەجۆشۆ
ھیجرانەن شعوور نە دەستم سەنەن
ھیجرانەن یاسین پەی مەرگم وەنەن
ھیجرانەن ھەرگیز نە ویر نمەشۆ
ھیجرانەن لیباس ئازیەتی پۆشۆ
ھیجرانەن دڵ کەرد وە کۆتەی قەساو
ھیجرانەن زامش نەدارۆ حەساو
حەسرەت نمازۆ کۆنە بۆ زامان
حەسرەت دەردێوەن نەدارۆ دەرمان
حەسرەتەن دایم زامش ھەر وە سۆن
ھەشت ساڵەن مەکان حەسرەت جوانڕۆن
حەسرەتەن قامەت کەردەن وە کەمان
حەسرەتەن سانان بینایی چەمان
چێش واچوون شەماڵ گیانم فیداتەن
نە ھەزار یەکێ دەردم نەواتەن
پەی جەستەی خەستەم کافر کەرۆ شین
نە موڵکی وێمان وێنەی غەریبین
بێ قەدر و حورمەت کەساس کەوتەکار
کزکز مەنیشین نە پەنای دیوار
یانەی زیندانی یەکسەر وەی تەورەن
شەماڵ وە گیانت پەڕ جەفا و جەورەن
ئینە سەرگوزەشت کول خاس و عامەن
ھەر چەند عەرزی من گشت ناتەمامەن
ڕاگە وەی دووری زەحمەتت کێشان
فیدای ئامات بام سەر بدەر لێشان
نەی جا وییەردی کەڵێ و توورکەپان
ئاڵیاوا چەنی قەریەی ناو خۆشکان
ھەر چوار پەرێ زیندانی وێشان
تا ڕۆی قیامەت ھەر ئاھ مەکێشان
نە ڕای سەفیاوا حەرەکەت بکەر
قەڵای جوانڕۆ باوەر وەنەزەر
داخڵ بەر نەو جا ئەسڵی مەکانەن
پاتەخت و مەرکەز حاکم و خانەن
چەند خان و حاکم سەردارش دییەن
چەند بەگ و بەگلەر نامدارش دییەن
چەند کوشت و قەزا و ئازارش دییەن
چەند شەدە لاران نازارش دییەن
چەندێ ڕەئیس و وەکیلش دییەن
چەند گەدا و دارا و زەلیلش دییەن
چەند شادی و وەشی و شیوەنش دییەن
چەند سوپا و لەشکەر کولینش دییەن
زەمزەمە و نۆکەر دیواخان دییەن
سەفا و سەیرانگای ناو باخان دییەن
چەندێ تەپڵ و کۆس بەیداخش دییەن
چەندێ داخدار و بێداخش دییەن
چەند قازی و خەتیب مستەوفیش دییەن
چەند شێخ چەند دەروێش چەند سۆفیش دییەن
چەند خانم خاتوون مەحبووبش دییەن
چەندێ غاڵب و مەغڵووبش دییەن
چەند مونشی باشی و دەبیرش دییەن
چەندێ سەرعێڵ و ئەمیرش دییەن
شەماڵ وە گیانت ئینە کول واتم
ئامان و لووان فیدای ئاماتم
دەورانی گەردوون چەپگەردی کەچ نەرد
سەنگی بنچینەی گردین بەر ئاوەرد
مەرکەز و ماوای ئابا و ئەجدادەن
قەلب و ڕۆحمان بەو یاگە شادەن
یاگی بەزمگای شادی و وەشیمان
چمان خاوێ بێ دیمان نەدیمان
ناگا و ناغافڵ بێخەبەر جە دەرد
فەڵەک پەی ئێمە دیسان شانا نەرد
سەرگوزەشتەمان ھەر تا وە ئارۆ
شەرحش نە فەوقەن لازم نەدارۆ
نەو جا نیگا کەر دەخیلەن شەماڵ
خاس دیققەت بدەر بە حاڵ و ئەحواڵ
ئەر دیت ئەشخاسێ تاقەتش تاقەن
ئانە گرفتار دەردی فیراقەن
ئەر دیت کەسانێ دەردش گرانەن
ئانە سۆچیای ناری ھیجرانەن
بدیە ھەر کەسێ جە کەسان تاکەن
ڕەنگ زەرد و زایف دیدە خەمناکەن
کەوتەن نە گۆشەی کووچە و کەلاران
وێنەی پووڵی قەڵب ناڕەوای شاران
زەلیل و زگار کەفتەن وە بێکەس
بزان و نەزان مەکێشۆ نەفەس
بۆی کزەی جەرگش نیشتەن نە ڕووی عەرش
تەن لوخت و عوریان نە پۆشاک نە فەرش
وێنەی یەتیمان نە پەنای دیوار
نە موڵکی وێشان خارجی و ئەغیار
ئانە تۆ وەی تەور مەوینیش وە چەم
خانمێ بییەن ئەعلا و موحتەرەم
نامەحرەم نەدیەن کەس وە دیدەی وێش
ئیسە ناعیلاج بییەن وە دەروێش
شەماڵ وە گیانت جەرگم بریانەن
شەو و ڕۆ دایم کارم گریانەن
یەکێ مەوێنی کەوتەن نە سەحرا
خاتوونێ بییەن موقتەدیر دارا
یەکێ پەی فەرزەند دەردش کارییەن
یەکێ سەردارش نادیارییەن
یەکێ براڵەش وە ئەسیر بریان
یەکێ داراییش کول غارەت کریان
ئانە فەرزەندش نە دەسش شییەن
کەمکەم بیناییش نابینا بییەن
ئانە مەوێنی کەوتەن، مەناڵۆ
فەرزەندەن پەرێ بابۆش مەلاڵۆ
ھەر کەس مەوینی دەردش کارییەن
دەرمانی دەردش نادیارییەن
شەماڵ وە گیانت دنیا خەسیسەن
نۆکەر و یەتیم وێشان ڕەئیسەن
ئەو مەکان وەزعش ڕێققەت ئاورەن
جۆشی دەروونم چون سەماوەرەن
بویەرە نەو جا نەگبەت ماوەرۆ
دەردشان سەختەن پایان نەدارۆ
شەو و ڕۆ دایم شین و زارییەن
نە باتی ئەسرین ھووناو جارییەن
بازە ھەر بەو حاڵ جەستەی پەشێوە
تا ڕۆی قیامەت گێج وەران پێوە
شەماڵ قوربانەت نەو یاگە مەویەر
زیارەتی مەرقەد شێخ فەتاح بکەر
بشۆ وە خدمەت ئەو پیری کامڵ
سەرگوزەشتەمان چەنی دەردی دڵ
بەد بەختیمانەن چەنی نەدامەت
دیدار بینیمان کەوتە قیامەن
زەلیل و غەریب موحتاج و بێکەس
ھا وەختەن بەرشۆ ئاخەرین نەفەس
دنیا وەی تەورەن عیلاج نەدارۆ
نە عەھدی قەدیم ھەرتا وە ئارۆ
نە مەیدانی ھەقق عالەم کول خەستەن
ڕای قەزا و قەدەر ھیچ کەس نەبەستەن
حەرەکەت بکەر نە ئەترافاتش
بگێڵە پێشدا قەریە و دێھاتش
کەش و کۆسارش یاگەی شکارەن
ئاساری ئێمەیچ نەو جا دیارەن
فرێمان کردەن نەو یاگە شادی
پەیمان بوازە گەردەن ئازادی
فیدات بام شەماڵ زەحمەتت کێشان
یانەی زیندانی سەر بدەر لێشان
دمای سەیرانگای جوانڕۆ کەردی
کەش و کۆسارش گێجەلوول وەردی
ڕاگەی گەرمەسێر بگێرە نە وەر
چەشمە و سەراوان باوەر وە نەزەر
باڵەخانییەن نە سەری ڕاتەن
ئاوش بەوێنەی چەشمەی حەیاتەن
موڵک و دێھاتش باسەفا و سەیرەن
جە گشت نیعمەتێ پەڕ دەخڵ و خەیرەن
یانەی ئیقباڵەن دایم زاریشەن
پەرێ سەردارش بێقەراریشەن
ئەوان ھەم چەند ڕۆ وە کامەرانی
عەیشی وێشان کەرد نە باڵەخانی
فەڵەک ھەم پەی ئەو دیسان شانا نەرد
ئیقباڵ ئیقباڵش نەو جا غورووب کەرد
ماچی ڕۆی ئەزەڵ پەی زیندان تاشان
گەدا نە لای ئەو وێنەی پادشان
شەماڵ بویەرە نەو جا پەی زلان
چەشمە و سەراوەن بیھتەرین مەکان
خسووس سەراوبەس نەو جا مەشھوورەن
مەجۆشۆ مەیۆ تەمام پەڕ نوورەن
پەشتی سەراوبەس کۆی سارا وەنەن
ئێڵاخی وەشەن ڕیشەی دڵکەنەن
ئەم دەس و ئەو دەس تەمام بگێڵە
کول ماجەمینەن ھەوارگەی خێڵە
یاگەی نازاران ماجەمینانەن
مەنزڵگای قەدیم میر و خانانەن
دەشتی گوڵاڵە تا بەردی زەنجیر
چەند حاکم دییەن سەرعێڵ و ئەمیر
بەردی زەنجیرەن نەو جا مەشھوورەن
ئاو ساف و زەڵاڵ ماچی کافوورەن
چەندێ جە مەردان ڕۆزگار دییەن
چەن نەوجەوانان کارزار دییەن
چەندێ نە دەوران دنیای دوون شییەن
یاگەی بەگزادەی باوەجانییەن
ئەوان ھەم چەن وەخت نە دەوری وێشان
ڕۆزگارێ وەش ھەمڕا بێ پەیشان
نارا و بەنیگەز مێراوا گێڵە
شەماڵ وەگیانت کول یاگەی خێڵە
نە ھەر جا بدیە جارییەن سەراو
مەخسووسەن ئاوی چەشمەی بێڵەتاو
خاک و ئاو وەی تەور ناپەیدا کەمەن
جای کیشت و زەرعەن مەنزەرگای چەمەن
عێڵ و تایفەی پەڕ حەشەم دارۆ
عەیبش ھەر ئیدەن ڕەئیس نەدارۆ
کەدخودا و ڕەئیس گرفتار بییەن
نەتۆی زیندانان کول نە بەین شییەن
یانەی زیندانی ھەر ئاغە ڕۆشەن
ھەر کەس پەی کەسێ دایم بێھۆشەن
تاوەگۆز و کڵاش تا باوەجانی
شەماڵ بگێڵە تۆ وە نیھانی
وە ھەر جا مەشی شین و زارییەن
ئەلوەداعی گەرم بێقەرارییەن
ئەو سەرزەمینە بگێڵە پێشدا
ھەر کەسێ کەسەن نەمەندەن تێشدا
خێڵی باوای خدر نە ملەی لێواشە
ھەر دەسە دۆعان چەرخ بۆ چەواشە
کەرە و شاینگان تا دەوڵەت ئاوا
شەماڵ زەحمەتەن خەیلێ ماڵئاوا
ئەوانیچ عەشرەت ھەم گرفتارەن
زەدەی زامی سەخت نێشی یەک خارەن
سەر بدەر لێشان کەسێ نەمەندەن
فەڵەک یانەشان نە ڕیشە کەندەن
کەرە مەنزڵگای وەلەد بەگییەن
چەند شۆڕە سوار ئامان و شییەن
نە میر نە ڕەئیس نە سەردار مەنەن
یاگەی یانەشان بەزرشان شەنەن
سەردار نە زیندان نە قەسری قەجەر
نەعشش چون گەدا کێشیان وە بەر
نەمەندەن کەسێ نە ئۆجاخشان
ڕەعیەتێ بییەن وە ئەربابشان
دایم زارییەن نە تۆی یانەشان
با ھەر بگێڵۆ چەمەڕانەشان
ئای چەند نازاران کەوتەن وە بێ ناز
فەڵەک خدێشەن نەشیب و فەراز
شەماڵ فیدات بام باوەر وە نەزەر
زیارەتی مەرقەد دەوڵەت ئاوا کەر
گونبەدێ نەو جا بوڵندەن پایەش
شێخی ئیرشادەن بشۆ نە سایەش
نەتیجەی پاکەن جە پاک سرشتەن
یاگەی ئومێدەن جای پەنا و پەشتەن
سەییدەن جە نەسڵ پاکی پێغەمبەر
شافعی ئۆمەت ڕۆی دەشتی مەحشەر
سەر گوزەشتەمان عەرز کەر نە خدمەت
ھەشت ساڵ گرفتار ڕەنج و مەشەققەت
موعجیزاتشان مەشھووری عامەن
ساحێب ھیمەتەن بوڵند مەقامەن
فەقیر و غەریب موحتاج و زەلیل
تەڵەب کەر ھیمەت شەماڵ سەد دەخیل
ھەرچەن موقەددەر عیلاج نەدارۆ
جە پێغەمبەران ھەرتا وە ئارۆ
بەشەر حاڵشەن وە ئومێد زیندەن
ھیچ کەس ددانی ئومێد نەکەندەن
دەوڵەت ئاوا جای شەریعەت بییەن
جومعەو جەماعەت تەریقەت بییەن
تەکیە و مەنزڵگای دەروێشان بییەن
مەلجەء و پەنای دڵڕێشان بییەن
ئیسە نیشانێ جە ئەو نەمەندەن
فەڵەک ئەساسش بەرچیدە کەردەن
ھاشمی ھەشت ساڵ نە تۆی زیندانەن
پەی بەدبەختی وێش جەرگش بریانەن
بێ جورم و تەقسیر گرفتار بییەن
شان و مەقامش کول نە دەس شییەن
عایلە و کڵفەت سەرگەردان بەدبەخت
جۆشیای کوورەی زوڵم و زۆری سەخت
دایم الاوقات شین و زارییەن
پەی بەدبەختی بەخت بێقەرارییەن
شەماڵ وە گیانت فەڵەک کارشەن
ھەر ڕۆ وە نەوعێ یە بازاڕشەن
شەماڵ فیدات بام زەحمەتت کێشان
قەدیم ئۆجاخان سەر بدەر لێشان
کەی مەبۆ زەحمەت تۆ فەرامۆشم
حەڵقەی غوڵامی کەردی نەگۆشم
نە ھەر جا ڕەئیس کورد زوان بییەن
سەردار و ئەمیر کول نە بەین شییەن
بگێڵە پێشدا ھەر کەس نە جای وێش
یەکسەر فامیلش بییەن وە دەروێش
نە جا نە مەقام نە شان نە شێوە
کول پەی دەردی وێش شێت بییەن لێوە
پارچەی نەوڕۆڵە بگێرە نە وەر
سەیرانی دەشتی ماھیدەشت بکەر
قەڵای باوانەن ساحێبش نییەن
مەرکەزی سەردار سەنجاوی بییەن
سێ نەفەر سەردار نەو جا بەرقەرار
ساحێو تەپڵ و کۆس بەیداخ و سوار
ماڵ و دیواخان دەبدەبە و ئەساس
لەشکەر و نۆکەر یۆ جە یۆتەر خاس
کەدخودا و ڕایەت تایفەی زیاد
گشت خۆش و خوڕەم یەکسەر خاتر شاد
نەڕای ئیقتیدار وە کامەرانی
چەند ساڵ ویاران نەی دنیای فانی
چەرخی چەواشە چون ھەردە جاران
تەفرەقەشان کەرد نە کووچەی شاران
نە ماڵ نە فەرزەن نە نۆکەر نە کەس
ڕەنجی سەد ساڵە بەرشی وە عەبەس
وەی تەور پاشیان تەفرەقە و بێکەس
یەکێشان ئەو توون یەکێ ئەو تەوەس
حەیف پەی جوانان وێنەی شێری مەس
لاشەش خاک کەران بێ برا و بێکەس
ئیسە نیشانێ لێشان نەمەندەن
فەڵەک ئەساسش نە ڕیشە کەندەن
وەی تەور پەشێو بی حاڵ و باڵشان
کەس نمەزانۆ ڕا مەزارشان
شەماڵ بویەرە ماھیدەشت تەی کەر
مەدارا مەکەر تا وە چوار زەوەر
نیگا کەر نەو جا دەشت گەواوڕەن
مەرکەز و ماوای عێڵی کەڵهوڕەن
ئەرشەدەن پەرێ تایفان نەو جا
مەردانی کاری ھەم ساحێو پەنا
سەرحەد نشینەن پەی خاکی ئێران
خاکی ئێرانەن ھەم یاگەی شێران
میللەتی ئێران دوو خسڵەت دارۆ
نە عەھدی قەدیم ھەرتا وە ئارۆ
ئیتاعەی ئەمری پادشای وێشان
وەتەن پەرەستی بییەن خدێشان
خسووس عەشایر جەمعی دلێران
پاسەبان بییەن پەی خاکی ئێران
چەنی خارجە ھەرچی جەنگ کریان
عەمەڵشان نە تۆی تاریخ سەبت کریان
پەی ئێمە میللەت ئیفتیخار دارۆ
میھەنپەرەستی شەرافەت مارۆ
عێڵی کەڵھوڕ بی مقسوودم نەی جا
خاک و ئاوشا لەشکر و سوپا
ھەر نە چوار زەوەر تا قەسری شیرین
مەنزڵگاشان بی تەمام عێڵ نشێن
کەوکەبەی داوود ئەو نە عەھدی وێش
مەشھوور بێ نە تۆی سەردارانی پێش
سەدای تەپڵ و کۆس لفەی بەیداخان
دەستگاھی ڕەنگین ماڵ و دیواخان
زەمزەمە و بیسات عەمەڵە و نۆکەر
کەم کەسێ دییەن تەرەقی بەو تەور
چەند خان خەوانین ڕەئیس و سەردار
نە فەرمانی ئەو گرتەبێ قەرار
سوارانی خاس ئەسپ و زین تەیار
بازی مەکەردەن ھەر سوب تا ئێوار
تەپڵی حازر باش ھەر وەخت مەژەندەن
شەش ھەزار سوار حازر مەکەردەن
حەیفەن پەی ئەمیر سەرداری کەڵھوڕ
شکست دا وە تیپ بەختیاری و لوڕ
چون ڕۆی بەرگەشتە نەدارۆ ئامان
نەو جەنگ و داوای ملەی ھەمەدان
جە تەقدیری ھەق ئەمری خوداوەند
دوو تیر نازڵ بی پەی بابۆ و فەزەند
دوو سوپای عەزیم کەردەن چەکاچاک
لاشەی ئەمیران غەڵتان بین وە خاک
جەو دما فەرزەند چەنی نەبیران
چەن ساڵ نە جای ئەو دنیا ویاران
ڕۆزگار مەیلش سەرد بی نە لێشان
کەم کەم ئیختیلاف کەوت نە دلێشان
حوببی ڕیاسەت توغیانی بەشەر
مەبۆ وە قاتڵ فرزەند و پدەر
مامۆ برازا بین وە خەسمی یەک
مامۆی وێشان کوشت پەی بەدبەختی ھەم
ھەر کەس خوداوەند ھۆر گێڵاوە لێش
ھەر وێش کۆمەکەن پەی نەگبەتی وێش
ئیسە نەو فامیل یەکێ نەمەنەن
یاگێ یانەشان بووڵشان شەنەن
مەحرووم بین نە ڕەنج چەندین ساڵەی وێش
گەدا و دەرودەر بەوێنەی دەروێش
شەماڵ وە گیانت فەڵەک کارشەن
دایم الاوقات یە بازاڕشەن
شەماڵ دەستی ڕاست گێڵە دماوە
تەختگە و شامار بدەر دماوە
یاگەی سەلاتین گۆران بگێڵە
وێشان گرفتار عایلەشان وێڵە
حەفت سوڵتان نەوجا حوکمڕان بییەن
ھیچکام نە جای وێش ئاسارش نییەن
کول ساحێو سوار تفەنگچی و نۆکەر
یاگەی سوپا خێز سەرباز و عەسکەر
تایفە و عەشرەت ئەمڵاکاتی خاس
شەجیع و مەربووت مەعقووڵ شا شناس
گاوارە مەرکەز حاکم نشین بێ
ھەر یەک نە جای وێش ساحێو نگین بێ
داڵەھۆ یەکسەر کەش و کۆسارەن
یاگەی سەلاتین نەو جا دیارەن
زەردە و یارانەن زەھاو تا سەرپێڵ
گشت یاگەی چادر کەدخودا و سەرخێڵ
قەدیم ئۆجاخان تەفرەقە و فیرار
ڕایەت و نۆکەر بییەن وەجادار
شەماڵ وە گیانت دڵ پەڕ نە ھوونەن
وی تەور مەوینی جەستەی تۆ چوونەن
سەر قەڵا چەنی جێگیران تەی کەر
بدیە کێ نەو جا کەردەنش گوزەر
چەند میر و سەردار نەو جا وییەردەن
کۆچ و تەڵمیت بار ڕەنگین پەروەردەن
باوەیسێ نەو جا یاگەی سەردار بی
جای عەیش و نیشات تەپڵ و سوار بی
ھەواش پەی زمسان خەیلێ تەمامەن
چەشمە و سەراوش وێنەی حەمامەن
سەوز و خوڕەمەن زمسان وەک بەھار
چوار ئەترافش وەشەن پەی شکار
داخم ئیسە کێ بەو یاگە شییەن
پاسە بزانوو ھەر ئەوش دییەن
شەماڵ بگێڵە ئەو سەرزەمینە
زمسانش وەشەن گشت عێڵ نشینە
قەدیم سەرادان یەکێش نەمەنەن
یاگێ یانەشان مێخشان کەنەن
ڕای دەروەن دەھۆڵ بگێرە نە وەر
داری زەنگەنە و ئەزگڵە تەی کەر
باخی سەیدی خان ھەوارگەی بنگوێز
بەرز و چەشم ئەنداز با سەفا و ڕاخێز
سەیرانش وەشەن ئەو پارچەی بەمۆ
کول ماڵ جەمینەن شەماڵ گیانی تۆ
قەیتوولەن نەو جا یانەی شێخ حەسەن
جەرگم بریانەن تەمام بێکەسەن
وێش چەنی ئێمە گرفتار بییەن
ھەش ساڵ نەی وەرتەر بە ڕەحمەت شییەن
ئەو نە تۆی زیندان مەشھەد فەوتش کەرد
بێ قەدر و حورمەت وە سەد ئاھی سەرد
نە فامیلی وێش وەی تەور بڕیان شۆن
کەس نمەزانۆ مەزارش جە کۆن
تایفەی نەجیب ساحێو کەرامات
فەریاد ڕەسی عام پەی کولی حاجات
بێ جورم و تەقسیر ئەسیرش کەردەن
ئابڕوو و حورمەت چەند ساڵەش بەردەن
ڕۆی گرفتاری ھەرتا وە ئارۆ
دۆعا و موعجیزات ئەسەر نەدارۆ
قەزای موبڕەمەن عیلاجش نییەن
نەزر و سەدەقە کول نە بەین شییەن
شەماڵ وە گیانت کڵفەتش وێڵەن
بەوێنەی دەروێش کەڵپۆس نە پێڵەن
بزان یانەکەش کەس مەنەن تێشدا
یاخۆ باوەقوش مەوانۆ پێشدا
عایلەش جە کۆ تەفرەقە کریان
ماڵ و ئەمواڵش وە میراس بریان
دەک فەڵەک چەرخت با چەواشە بۆ
نمەبۆ ڕەحمت پەی کەسێ بۆ تۆ
بەڕوین بانەدار تا وە خانە شوور
ئی سەر تا ئەو سەر نزیک تا وە دوور
چەن ساڵ نە دەوران ڕۆزگار شییەن
یاگەی قوبادی و باوەجانییەن
یاگەی حکوومەت حەیبەڵا خانەن
جاگەی دەبدەبەی مستەفا خانەن
لازم نەدارۆ شەرحش وییەردەن
یە گشت نیشانەی دنیای بێ پەردەن
نەو جا وییەردی ئاوی سیروانەن
مەشھوورەن مەحدوود خاکی ئێرانەن
ئاوی زمکان و لێڵە جەو مەکان
داخڵ بۆ نە تۆی ڕوودخانەی سیروان
مەعرووفەن نەو جا پردی کناچان
قەدیمەن ئیسمش پاسە مەواچان
ئیسە وێرانەن ھەر پایەش مەنەن
دەورانی گەردوون نە ڕیشەش کەنەن
لاوران چەنی بێزەل نە ئەو جان
شکارگای وەشەن پەرێ زمستان
ئیمامێ نەو جا گرتەنش قەرار
جە گشت حەیوانێ پەڕەن نە شکار
مەکانێ وەشەن پەرێ زمستان
شەماڵ ئامانەن نەوی ھەراسان
تایفەی ئیمامی نەو جا دیارەن
پەی زیندانیشان دایم خەمبارەن
یانەی ھۆسمان بەگ دڵشان نە جۆشەن
ھەشت ساڵەن تەمام کول سیاپۆشەن
ئەو چەمی سیروان جە دەس وەر مەدەر
کوێڵە و ماکوان وەشەن پەی گوزەر
یاگەو مەکانی ئیناخی نەو جان
پەی بەدبەختیشان جەرگشان بڕیان
ملەی لەشکەرگا ھەنجیرک گێڵە
زێ وھیر تا ھەوار نشینگەی خێڵە
ھەر یەک نە لایێ شین و زاریشەن
ھەر یەک وە دەردێ گرفتاریشەن
زیندانی ئەوان ھەر یەک نە شارێ
تەفرەقە کریان وە سەر دیارێ
فەتحڵڵا ھۆسمان ھەرجە کرماشان
وەلوولەی تفەنگ سەرباز کوشتشان
بدیە ھەر کەسێ ئالوودەی دەردەن
ئانە کەسێوەش نە زیندان مەردەن
باز ھەر وەو دەرد سەختی گیان کێشان
تا ڕۆی قیامەت ھەر ئاخ بکێشان
ناحیەی زەردۆیی بگێرە نە وەر
مەکانێ وەشەن مەلاحێزەش کەر
دەودان و ڕووان تا وە باینگان
ساتیاری وێراش تا بەلەبزان
گڵاڵ ودشە خانەگا و پاوە
دووریسان شمشێر قشڵاخ تا شاوە
نووریاو نجاڕ بە وردە دێوە
شەماڵ فیدات بام خاس بگێڵ پێوە
تەشریف بەر وە بان قوللەی ئاتەشگا
یەکسەر دیارەن بکەر تەماشا
باسەفا و بەرزەن چەشم ئەنداز دارۆ
ھەر جا مەیلت ھەن وە نەزەر مارۆ
دێھاتێ نە فەوق شەرحم دان پەی تۆ
ھەشت ساڵەن شیوەن واوەیلا و ھەی ڕۆ
نەبڕیان سەدای شین و زاریشان
نەدریان قەرار بێقەراریشان
نە تۆی زیندانان کول نە بەین شییەن
ھەر کەس مەنەبۆ نیمە گیان بییەن
ڕۆی گرفتاری ھەرتا وە ئارۆ
نەو قیتعە زەمین ئایر مەوارۆ
کوشتارێ زیاد نەو یاگە کریان
ھەرجا کەسێوەن وە ئەسیر بریان
وە ھەر جا مەشی شەماڵ زارییەن
ھەر یەک چەند کەسش نادیارییەن
خوسووسەن میرزا و مستەوفی پاوە
ڕیشە کەن کریان جە ھەر دوو لاوە
میرزا مەحموود بێ، مونشی خۆش تەحریر
عاقڵ و فەھیم ھەم ساحێو تەقریر
چەند ساڵ فیرار بێ نەو زێد و ماوا
بەدبەختی کێشا ھەرتا کە تاوا
ئارەزووش ئید بێ بیاوۆ وە کام
دەوڵەت بسانۆ پەرێش ئینتیقام
وەختێ کە قشوون حەرەکەتش کەرد
ھەورامی نەوجا گشت فرارش کەرد
ئەو میرزای مەرحووم بە خیاڵی وێش
ئارەزووش بڕیان تەمام یاوا پێش
بێخەبەر نە چەرخ قەزای ڕەببانی
بەرعەکسەن دایم شاد پەشیمانی
عەبباس براڵەی گیانی گیانیش بێ
کول کەسێ عاشق وەش زبانیش بێ
ناگا کومەیسوون نەو جا تەشکیل دان
ھەرچی مەنەبێ ئەسڵەحە جەم دان
ئەو گرفتاری نە فەوق شەرحم دان
جە قەسری شیرین ھەرتا مەریوان
مەقسوودم میرزای ساحێو شەوق و زەوق
شادیش بی وە شین زەوقش بی وە تەوق
وێش چەنی مامۆ، برا و مامۆزا
گرفتار کردەن ڕەنجش شی وە با
وە چەند ئیفتیزاح فشاراتی سەخت
نە جەمعی مەردم بە وەخت و بێ وەخت
تا داخڵ وە شار تاران بین یەکسەر
یاگەی ئەوان دان نە قەسری قەجەر
ھەر چەند کە ئیزھار مەزڵوومی وێشان
مەکەردەن ئەسڵەن نەشنەفتەن لێشان
ھەر یەکێ پەنج ساڵ حەپسشان بڕین
شەش ساڵ زیاتەر کێشان وە یەقین
دمای سەدەمات جە حەد وییەردە
زوڵم و زۆری سەخت دنیای بێ پەردە
ھەزار حەسرەتان مەنەبێ نە دڵ
یەک نە شۆنی یەک داخڵ بین وە گڵ
عومووم بێ ڕەمەق مدراین وە پاوە
ڕیشەمان بەنەن وە بای فەناوە
شەماڵ ڕاھی بەر پەرێ ھەورامان
خاکی ئێرانەن سەرتا وەدامان
بگێڵە پێشدا بێ سەفا نییەن
وەزعی سابقش گشت نە بەین شییەن
تەرزێ جە دیدەن ئیسە جە وڵات
جادەی ماشینەن عەقڵ مەبۆ مات
ھەورامی ئەوسا نە یاگەی وێشان
ئیقتیدارێ خاس بێ نە دلێشان
ھەر یەک نە جای وێش دەستگا و عومارەت
ماڵ و دیواخان نۆکەر و ڕایەت
چەنی عەشایر خارج و داخڵ
خەیلێ جەنگ کەردەن شەجیع و پەڕ دڵ
کەم کەم تەرەقی دەستدا پەرێشان
قەریبی چل ساڵ ڕاحەت پەی وێشان
نە ڕای ئیقتیدار زیندەگی کەردەن
ڕۆزگارێ وەش وە سەر مەوەردەن
غوروورشا یاوا سەرحەدی کەماڵ
نەوبەت کەفت وە دەس ئەساسەی زەواڵ
نە ئەمری دەوڵەت تەمەڕود کەردەن
فەریبی توغیان چەن ساڵە وەردەن
دەوڵەت قشوونش کێشا پەرێشان
سەنگی تەفرەقە کەوت نە دلێشان
ھەر یەک نە لایێ بێ وە چارەسەر
پەرێ خارجە دەشت گرتەن نە وەر
ھەر کەس تەسلیم بی گرفتار کریا
نە قەسری قەجەر یاگە پێش دریا
وەی تەور پاشیا و بڕیا شۆنشان
کەس نییەن نە جای ھەوار کۆنشان
شەماڵ بگێڵە ھەر سەیران خاسە
چەم پۆشی کەرە جەی دەنگ و باسە
داریان و ھەجیج نۆتشە و شەڕەکان
چەشمە و سەراوەن باغات فراوان
نەوسوودەن مەرکەز حکوومەت نشین
بەرز و چەشم ئەنداز باغاتش ڕەنگین
وردە دێھاتش یەکسەر باغاتەن
ھانە گەڕمەڵە نە سەری ڕاتەن
ناحیەی لھۆن تەمام سەیران کەر
نە کەلی کاوێ سەر باوەر وە بەر
ئەو یاگە بەرزەن پەرێ سەیرانگا
ھەرجا مەیلت ھەن بکەر تەماشا
قولەی پیر ڕۆستەم دیار وە دیار
دەشتی مەریوان گۆلی زرێوار
ئەو قەریە و دێھات مەوینی وە چەم
بەدبەختیشانەن پێچیاون وە خەم
قەدیم ئۆجاخان بڕیا شۆنشان
نەمەنەن بە غەیر ھەوار کۆنشان
مەخسووسەن شاری ھەورامانی تەخت
قەڕەچۆڵ بڕیان بەرچیدە و بەدبەخت
گشت سوڵتان زادە ساحێو نان و خوان
نەجیب و مەعقوول وەی تەور پێش ئامان
بەعزێشان ئەوەن زووخاوان وەردەن
زەلیل و موحتاج کول گیان سوپەردەن
بەعزێ بێ ڕەمەق مدران وە پاوە
ئینتیزاری مەرگ بەیۆ جە لاوە
عایلە و کڵفەت بێ قەدر و حورمەت
تاویای بۆتەی زوڵم و مەشەققەت
ھەر یەک پەرێ وێش ھەر ئاغە ڕۆشەن
ھەشت ساڵەن تەمام کول سیاپۆشەن
شەماڵ فیدات بام ھەورامان تەواو
قەریە و دێھاتش ھەرتا کە ڕەزاو
یەکسەر وەی تەورەن حاڵ و باڵشان
عاڵەمش گرتەن بۆی کەواوشان
بێ جورم و تەقسیر وەی تەور پێش ئامان
دەردش کارییەن سەر تا وە دامان
ھەوش و بەدرانی و دزڵی مەویەرە
جای مەحموود خانەن شەخسێ دلێرە
جەند ساڵ جەو مەکان نە ڕای ئیقتیدار
ساحێو سوفرە و خوان نۆکەر و سوار
شەجیع و زرنگ بەخشەندە و خەڕڕاج
خارج و داخڵ وە کەس نەدێ باج
حەقیقەت حەیفەن پەی مەردی ئێران
وەی تەور بان پەنا وە خارج بەران
دەرەکێ یاگەی ئەسەد بەگ بییەن
ئەو ھەم مەشھوورەن کول کەسێ دییەن
یاگەی مەشوەرەت خاس و عام بییەن
ساحێو دیواخان وەش کەلام بییەن
شەماڵ وە گیانت جەی گشت ئەساسە
یەکێش نەمەندەن تەمام ئیفلاسە
قەدەم ڕەنجە کەر پەرێ مەریوان
ئەو سا مەزانی چێش پەنەش ئامان
قەڵای مەریوان پاتەختشانەن
یاگەی حکوومەت ڕەئیس و خانەن
کانی سانان بێ یاگەی مەحموود خان
دەستگا مورەتتەب سوفرە و دیواخان
بەگزادە و نۆکەر تەپڵ و سوارە
داخڵ بیەبێ نە تۆی ئیدارە
حقووقی دەوڵەت ئابڕوو و حورمەت
مەنبەعی ئومێد کەدخودا و میللەت
باقی بەگزادە ھەریەک نە جای وێش
تایفە و شەجیع یەکسەر قەوم و خوێش
ولەژێر یاگەی کەیخەسرەو خان بێ
قەدیم ڕیاسەت کول مەریوان بێ
دەستە و بەستەی وێش بەگزادە و نۆکەر
تەپڵ و سوارە نە جەنگ بێخەتەر
فەرزەندانی خاس یاگەدارش بێ
کەدخودا و ڕایەت بەرقەرارش بێ
باقی بەگزادە و خوردە مالکین
ھەر یەک نە جای وێش کول ساحێو تەمکین
نە ڕای ئیحتیرام زیندەگی کەردە
بێخەبەر نە چەرخ دنیای بێپەردە
شادیشان یەک ڕۆ یەکسەر بی وە شین
بەو تەور گرفتار دامی بەڵا بین
چێش واچوون شەماڵ چێش ئاما وە سەر
ئەسڵەن یەکێشان بەر نەشی وە بەر
ئەو ئیفتیزاحە کول دیمان وە چەم
کەم کەسێ دییەن ئەولادی ئادەم
ئەوان ھەم تەقسیم زیندانان کریان
ھەر یەک نە لایێ وە ئەسیر بریان
ئەوەن زووخاوان بەدبەختی وەردەن
قەلیلێ مەنەن یەکسەر کول مەردەن
ئیسە یانەشان تەمام خاپوورەن
ڕۆی ڕۆشن لێشان شەوی دەیجوورەن
عایلەشان وەی تەور کول نە بەین شییەن
ھەرکەس مەنەبۆ کز و کۆر بییەن
نەمەنەن ھیچ کەس نە ئۆجاخشان
ڕەعیەتەن ساحێو ئەملاکاتشان
فیدات بام شەماڵ قاسیدێ خاسی
سەرکەشی کەرە ھەم جە کۆماسی
ئەوان ھەم بەدبەخت ھەم گرفتارەن
یانە وێرانەن خەیلێ ئەوگارەن
بەگزادە و ڕەئیس بییەن دەروەدەر
ھانە تۆی زیندان نە قەسری قەجەر
دەروێش مەحموودەن بێچارە و بەدبەخت
موحتاج و زەلیل وەی زیندانی سەخت
ھەشت ساڵەن زووخاو بێ سامان وەردەن
خەزان پەی بەختش خەزانش کەردەن
یانەشان دایم شیوەن نە تۆشەن
ھەر کەس پەی کەسێ مەست و مەدھۆشەن
شەماڵ عەرزم ھەن بدیە چێش ماچوون
لازمەن سەیران کۆی تەورێز خاتوون
زەحمەتت کێشا خەیلێ ماڵ ئاوا
ئێڵاخی وەشەن ئەو کۆی زێڕ ئاوا
بدیە دیارەن کۆی ئەفراسیاب
کۆی عەبباس بەگەن کول چەشمە و سەراب
ھەر چوار ئێڵاخ یاگەی عێڵ بییەن
ئیسە قاعیدەش بەرچیدە بییەن
قەریە و دێھاتش تا چەم کەرۆ کار
ھەرتا بیاوۆ سەرحەدی ھەوشار
یەکسەر ئێڵاخەن چەشمە و میرغوزار
سەوز و خوڕڕەمەن نە وەختی بەھار
قەسەبچەی قەشەنگ چەنەش مەویەرە
ھەم حسەین ئاوا ھەم دیواندەرە
سەد پارچە ئەملاک نەو جا دیارەن
یەکسەر ئەملاکی ئەعیانی شارەن
گەڵباغی و مەنمی تایفەی بێ ئەندێش
ئانە کول واتم گرتەبیەن پەی وێش
جە کەناری شار ھەرتاکە بیجاڕ
ئەم سەر تا ئەو سەر حدوودی ھەوشار
چەند ساڵ نەو زەمان دنیای ھەرج و مەرج
وێشان ڕەئیس بین وە کەس نەدێن خەرج
جە شا تا وەزیر سەردار و ئەمیر
خان وخەوانین جەمعییەت کەسیر
تەپڵ و بەیداخ و سوارە و نۆکەر
ماڵ و دیواخان دەبدەبە و لەشکەر
ئەساسێ وەی تەور پەی وێشان سازان
بە زۆری بازووی وێشان مەنازان
تا ئاخر دەوڵەت ئەمر دا قشوون
پەی سەرکووبیشان وە بێ چەند و چوون
شەریفوددەوڵە حاکم بی ئەو ساڵ
پەنج ھەزار نەفەر تەمام و کەماڵ
سەردار ڕەشید بێ، ئەوڕۆ سوپاھدار
نە فەرمانش بین تفەنگچی و سووار
شمشێر حەمایل خەلعەتش کەردەن
جەنگی گەڵباغی وە ئەو سوپەردەن
ھەورامان چەنی جوانڕۆ تەمام
باقی عەشایر جە خاس تا وە عام
جەم کەردەن پەیشان جە شاری سنە
حەرەکەت دریا ئەساسە و بنە
یاوان بەو مەحاڵ ئەوان بین ماوا
فەوری حەمڵە دان کەردشان داوا
وەلحاسڵ ئەوڕۆ سوب تا خۆرئاوا
زەد و خورد کەردەن ھەرتا کە تاوا
ھەر چەند شجاعەت وە کار مەوەردەن
چون نەگبەتشان بێ عیلاج نەکەردەن
شکست وەردشان کەردشان فیرار
غارەت و چەپاو تەمام بێشومار
کەفت نە ڕووی سەحرا ھەر کەس پەرێ وێش
ھەرکەسێ یاوا درێغ نەکەرد لێش
نە ھەر دوو تەرەف تەڵەفات کریا
خاتیمەی ئەو جەنگ وەی تەورە دریا
جەو دما بەعزێ ڕەئیس و سەردار
شەریفوددوڵە ئومێد دان قەرار
پەنا ئاوەردەن قەوڵ دان پێشان
گونا و بێگونا وە دارشان کێشان
پێش ئامەدێ سەخت پەڕ خەوف و خەتەر
پاشیان وە ھەم بێ وە چارەسەر
دمای کوشتار و غارەت و زەرەر
خارج و داخڵ دەشت گرتەن نە وەر
چەند ساڵ نە مابەین ئیکارە وییەرد
باز نە جای وێشان جەماوەری کەرد
دووبارە فەریب تەمەڕڕود وەردەن
دەوڵەت ئەمرش دا تەبعیدشان کەردەن
بەعزێ گرفتار نە قەسری قەجەر
باقیشان یەکسەر کریان دەروەدەر
تەفرەقە و تەقسیم شار و دێھاتەن
چەمەڕای جیرە و نان و بەراتەن
گەدایی کەران بەوێنەی دەروێش
نیمە گیانێ ھەن بێزار بییەن لێش
شەماڵ سەرگوزەشت دنیا وەی تەورەن
ڕاحەتیش نییەن پەڕ جەفا و جەورەن
ئیسە ئەو یاگە تەمام وێرانە
بییەن وە لانەی بادەقوشخانە
با ھەر بناڵان تا ئاخر نەفەس
وە شارانەدا غەریب و بێکەس
فیدات بام شەماڵ مەنزڵت دوورەن
سەیرانی سنە ئەو ھەم زەروورەن
شارێ قەشەنگەن مەدارا مەکەر
بگێڵە پێشدا ئەو کۆی ئاویدەر
کۆسارێ وەشەن نەدارۆ جەفا
تۆ خودا بنۆشە ئاو کانی شەفا
ئانە سەیرانگای ئەعیانی شارەن
بەرز و چەشم ئەنداز کول جا دیارەن
بدیە خەسراوا ماچی بەھەشتەن
نووری لەقای ھەق نەو یاگە وەشتەن
پارچەی ئاویدەر چەشمە و سەیرانەن
عەیشگای عامەن کززە و کەواوەن
چەمەن موعتەمەد یاگەی ئەعیانەن
تەفریحگای ئەشراف تجار و خانەن
داخڵ بەر نە شار قەڵای حکوومەت
بەرز و قەشەنگەن نەدارۆ زەحمەت
بازاڕ خیابان مەغازە کەم کەم
تا مشی وە بان ئاو کانی دووشەم
شەماڵ بگێڵە یاخودا وەشت بۆ
ئارەزووی منەن کول یاوان وە تۆ
یانەی ئەعیانەن ھەر یەک نەجایێ
ئەو سا مەنمانان بەوێنەی شایێ
دەستگا و عومارەت تەلاری عالی
ساحێبی ڕوتبە و موشیر و والی
وەزیر و ئاسەف موعتەمەد وەکیل
مەورووسیشانەن ھەر یەک چەند دەلیل
نۆکەر ئیقتیدار ئەملاکاتی خاس
مەشھوور و مەعرووف تەمام شا شناس
موشکڵێ نەبی نەکەران ئاسان
ساحێبی لەنگەر یەکسەر کوردستان
حکوومەت دایم بە مەیلی وێشان
مەعلووم مەکەردەن جە مەرکەز پەیشان
ھەژدە بلووکی کوردستان تەمام
وە ئەوان کارش مەدریا ئەنجام
مەلجەء و پەنای فەقیر و دەروێش
یاری دەھندەی بێنەوا و دڵڕێش
وەلی نیعمەتی سەفحەی کوردستان
بەرپا کونندەی گرۆی بێکەسان
چەنێ جە ئەشخاس بێنەوا و نادان
نە دەر ماڵشان بین وە خانەدان
ھەرچی تەعریف کەم ئەوسافاتشان
دەبدەبە و ڕەواج ئەحکاماتشان
زیاتەر بییەن ھەر یەک پەی وێشان
ئیسە ڕۆزگار سەرد بییەن لێشان
ئەوان ھەم چەنی ئێمە جەلب کریان
وە ھەر بەھانە پەی مەرکەز بریان
شەش ساڵ جە مەرکەز نیشتەن پەی وێشان
ئیجازەی مەحەل نەدریا پێشان
جە دمای شەش ساڵ ھەناسانی سەرد
ئاسەفی ئەعزەم نەوجا فەوتش کەرد
نەعشش بەوێنەی یەک نەفەر گەدا
بەردەن وە مەحەل بێ سەر و سەدا
ئیسە نە ئەو قەدر، نەئەو قیمەتە
نە ئەو ئیحتیرام سەفا و زینەتە
حاڵ و ئەحواڵشان ئەگەر بپەرسی
ئەوان ھەم وێنەی یەک نەفەر شەخسی
زیندەگی کەران نە یانەی وێشان
جەو ئیقتیدارە کول دەسشان کێشان
ڕۆزگار دایم ئینە خودیەشەن
یەکێ پادشا و یەکێ دەروێشەن
دنیا ھەر وێشەن بەشەر فانییەن
کۆشش پەی دنیا پەشیمانییەن
شەماڵ فیدات بام کافییەن زەحمەت
کێشات فراوان ڕەنج و مەشەققەت
دنیا وە ھیچ کەس وەفاش نەکەردەن
کەس جە بێوەفا بەھرەش نەبەردەن
چەند پادشاھان جە بەشەر بێباک
وە ھەزار حەسرەت سەر نیان وە خاک
کەیۆمەرس سەرتەوق پادشاھان بێ
سەر حەڵقەی زەنجیر ساحێو جاھان بێ
وە کۆ شی جەمشید ساحێو جامی جەم
وێش چەنی جامش لووان پەی عەدەم
کۆرش کەبیر داخم ئەو کۆ شی
سەر دوودمانی ھەخامەنشی
ھەر یەک چەند حەسرەت گرتەبێن نە دڵ
یەک نە شۆنی یەک داخڵ بین وە گڵ
نەمروود و شەدداد، زوححاک و فیرعەون
ئیددیعاشان بی چەنی خوداوەند
داخم جە کۆبان کەیانانی کەی
ئەو گورز و گۆپاڵ ئەو ساقی و ئەو مەی
کۆ شی کەیخەسرەو ساحێو تەخت و تاج
کۆ پەھڵەوانان نەپای کورسی عاج
کۆسی کاوسی داخۆم جە کۆ بۆ
کەللەی کەیقوباد جە کۆ کەوتە بۆ
فەرەیدوونی فەڕ بڵند بی پایەش
چەند ساڵ مەملەکەت وەش بین نە سایەش
گوودەرز وە حەفتا و حەفت فرزەندەوە
گیو وە ڕیازەت خەسرەو سەندەوە
داخۆم جە کۆ بۆ شای ئەفراسیاو
ئیسمش مەوەردەن سەنگ مەبی وە ئاو
ڕۆستەم جە کۆ بۆ ئەسفەندیار جە کۆن
کەللەی دێو سفید چەنی بڕیان شۆن
ئی گشت پادشا و پەھڵەوانی قین
چەنی جاشان بی نە سینەی زەمین
داخۆم جە کۆبان خەبەرشان نییەن
کەوکەبە و ئەساس کول نە بەین شییەن
ھەر یەکێ ھەزار حەسرەتان نە دڵ
وە چەند ئارەزوو سەر نیان وە گڵ
چەند پادشاھان ئەشکانی بییەن
یەک نە شۆنی یەک ئامان و شییەن
کەوکەبەی دارا چەنی بی تەمام
ئەسکەندەر نە شۆن ئەو یاوا وەکام
ئەسکەندەر جە کۆن پادشای نامی
شەرق و غەربش گرت ئەو وە تەمامی
جە عومری کۆتاش ڕاحەتیش نەدیی
ھەر چی ڕەنجش دا وە عەبەس بەر شیی
ساسانی جە کۆن چەنی شین وە باد
نەوشیروان بی، ساحێب عەدڵ و داد
کەیخەسرەو تەختش جە مەدایێن بێ
شیرین مەلیکەی ئێران زەمین بێ
کەم کەسێ دییەن ئەو تەخت و ئەو تاج
مەتای ڕەنگاڕەنگ ئەو حوکمی ڕەواج
دەبدەبە و بیسات بەزمی خەسرەویی
مەشھووری عامەن ھیچ کەسێ نەدیی
ئاخر گرفتار چەرخی دنیای دوون
یەک شەو شیرین دیش غەڵتانەن نە ھوون
ئەو سەردارەش دیی وەی حاڵ و وەی دەرد
شیرین ھەم جە گیان شیرینش ویەرد
بە غەیر جە شیرین کەس نەدیەن وە چەم
دمای سەردارش حازر پەی عەدەم
شیرین بای شیرین پەی شیرین کاریت
سەبت کریان تاریخ پەی یادگاریت
گەنجی باد ئاوەر تەڵای دەست ئەفشار
وە غارەت بەردەن دیار وە دیار
تایفەی مەغۆڵ ئەو جەنگی خوونخوار
جە کەللەی ئادەم سازناشان مەنار
ئەوە پادشا ئامان و شییەن
چەند ھەزار ھەزار ئیسمشان نییەن
ئینە کول واتم ئامان و بییەن
عەجەب تەر جە کار ئێمە کەم بییەن
ھیچ کەسێ نەدیەن بێگونا و تەقسیر
بەدبەختش کەران دە ساڵ نەزەنجیر
مەحروومی دیدار عایلە و فرزەن
فەریادڕەس نییەن غەیر جە خوداوەن
بەوێنەی حەیوان دوڕندەی قەفەس
دە ساڵ نەکێشی ڕاحەت یەک نەفەس
ڕەنجی چەند ساڵە وە ھەزار زەحمەت
تەمام نە بەین شیی وە نیمە قیمەت