بیستوومە کەوا ئافرەتێ لەسەر پێپیلکەی بان
گایەکی گرتە باوەش و سەرکەوت بەبێ وچان
دیارە کە ژن ئەوەندە ھێزی نابێ، چۆن ئەبێ
ھێندەی کە گایەک ھەڵگرێ، کەی ھەڵمەتی ئەبێ
ئەو گایە، گوێلکێک بوو لەپێشدا کە ھەڵیەگرت
خۆی ڕۆژ بە ڕۆژ بە بردن و ھێنانی فێر ئەکرد
ھەتا گوێلک زل بوایە، ژنە ھێزی زۆر ئەبوو
ڕاھاتنە بە کوردی بە بونای (سپورت) ئەبوو١
پێشینیانی ئێمه به‌هاران که ئه‌چوونه ده‌شت
گه‌وره و بچووک به جارێ له‌وێ کۆمه‌ڵی ئه‌به‌ست
لایه‌ک به که‌وشه‌ک و شه‌ره تۆپ، لایه ورده‌کان
ئاشه‌ته‌ندووره، بوخچه به گه‌ردانی، پشت لێدان
هێجگار کڵاوفڕێنێ، کوڕی گورجی پێ ده‌وێ
نابێ بگیرێ، با شه‌ش و حه‌وتیشی شوێن که‌وێ
هه‌رچی که‌وا له‌سه‌ر قه‌له‌مردارێ نان ئه‌خوا
نابێ بێڵێ تۆپه‌که به‌رزبێته‌وه بۆ حه‌وا
ئه‌یگرنه‌وه خراپه، ئه‌وان دێنه کایه‌وه
چوار نانه ئه‌و که‌سه‌ی که به وه‌ستایی مایه‌وه
ته‌نها به بابی بابی بوو که‌رسوار سوار ئه‌بوو
ئێستا که‌رسوارییه، سوار ڕۆیی باوی به‌سه‌رچوو
ئه‌و بازه و هه‌ڵبه‌زین و ڕاکردنی خوار و ژوور
ناوجه‌رگی پاک ئه‌کرده‌وه وه‌ک ئاوێنه‌ی بلوور
هه‌ر که‌وشی سوور بوو، قۆنده‌ره چۆن کورد له‌پێی ئه‌کا
ئه‌و سنگه ڕووت و ساغه له کوێ ماوه ئێسته‌که
ئه‌و پیاوه‌ی به‌م هیوایه که به‌م ڕه‌نگه هه‌ڵده‌که‌وت
ناوی له ناو قه‌ڵه‌مڕه‌وی تورکانا سه‌رده‌که‌وت
ئێسته‌ش ئه‌وانه‌یه که له عراقا ده‌ناسرێ
دیاره ئیتر قه‌ت به پاشه‌رۆک سه‌وی پڕ ناکرێ
ئیدمانی ئێسته هاتۆته سه‌ر به‌زم و خواردنه‌وه
هه‌رچی که زۆری خوارده‌وه باش پاڵه‌وان ئه‌وه
پێکێکی زیادی کرد به‌سه‌را ئه‌وسا جێبه‌جێ
هۆش و ده‌مار و پاره‌ی به‌جارێ له‌کیس ئه‌چێ
ئه‌و جێگه یارییه خۆشه که چیمه‌ن بوو سه‌ربه‌سه‌ر
ئێسته له شووشه شۆسه‌یه گه‌ر پیا ده‌که‌ی گوزه‌ر
دایکی وه‌ته‌ن ئه‌ڵێ: که ئه‌سیری زه‌مانه بم
به کرده‌وه‌ی به‌د، به ئومێدی چی ئه‌مانه بم
گایەکی گرتە باوەش و سەرکەوت بەبێ وچان
دیارە کە ژن ئەوەندە ھێزی نابێ، چۆن ئەبێ
ھێندەی کە گایەک ھەڵگرێ، کەی ھەڵمەتی ئەبێ
ئەو گایە، گوێلکێک بوو لەپێشدا کە ھەڵیەگرت
خۆی ڕۆژ بە ڕۆژ بە بردن و ھێنانی فێر ئەکرد
ھەتا گوێلک زل بوایە، ژنە ھێزی زۆر ئەبوو
ڕاھاتنە بە کوردی بە بونای (سپورت) ئەبوو١
پێشینیانی ئێمه به‌هاران که ئه‌چوونه ده‌شت
گه‌وره و بچووک به جارێ له‌وێ کۆمه‌ڵی ئه‌به‌ست
لایه‌ک به که‌وشه‌ک و شه‌ره تۆپ، لایه ورده‌کان
ئاشه‌ته‌ندووره، بوخچه به گه‌ردانی، پشت لێدان
هێجگار کڵاوفڕێنێ، کوڕی گورجی پێ ده‌وێ
نابێ بگیرێ، با شه‌ش و حه‌وتیشی شوێن که‌وێ
هه‌رچی که‌وا له‌سه‌ر قه‌له‌مردارێ نان ئه‌خوا
نابێ بێڵێ تۆپه‌که به‌رزبێته‌وه بۆ حه‌وا
ئه‌یگرنه‌وه خراپه، ئه‌وان دێنه کایه‌وه
چوار نانه ئه‌و که‌سه‌ی که به وه‌ستایی مایه‌وه
ته‌نها به بابی بابی بوو که‌رسوار سوار ئه‌بوو
ئێستا که‌رسوارییه، سوار ڕۆیی باوی به‌سه‌رچوو
ئه‌و بازه و هه‌ڵبه‌زین و ڕاکردنی خوار و ژوور
ناوجه‌رگی پاک ئه‌کرده‌وه وه‌ک ئاوێنه‌ی بلوور
هه‌ر که‌وشی سوور بوو، قۆنده‌ره چۆن کورد له‌پێی ئه‌کا
ئه‌و سنگه ڕووت و ساغه له کوێ ماوه ئێسته‌که
ئه‌و پیاوه‌ی به‌م هیوایه که به‌م ڕه‌نگه هه‌ڵده‌که‌وت
ناوی له ناو قه‌ڵه‌مڕه‌وی تورکانا سه‌رده‌که‌وت
ئێسته‌ش ئه‌وانه‌یه که له عراقا ده‌ناسرێ
دیاره ئیتر قه‌ت به پاشه‌رۆک سه‌وی پڕ ناکرێ
ئیدمانی ئێسته هاتۆته سه‌ر به‌زم و خواردنه‌وه
هه‌رچی که زۆری خوارده‌وه باش پاڵه‌وان ئه‌وه
پێکێکی زیادی کرد به‌سه‌را ئه‌وسا جێبه‌جێ
هۆش و ده‌مار و پاره‌ی به‌جارێ له‌کیس ئه‌چێ
ئه‌و جێگه یارییه خۆشه که چیمه‌ن بوو سه‌ربه‌سه‌ر
ئێسته له شووشه شۆسه‌یه گه‌ر پیا ده‌که‌ی گوزه‌ر
دایکی وه‌ته‌ن ئه‌ڵێ: که ئه‌سیری زه‌مانه بم
به کرده‌وه‌ی به‌د، به ئومێدی چی ئه‌مانه بم
١. ئه‌م چوار به‌یته شیعره ده‌بێ له‌م شیعره‌ی نیزامی گه‌نجه‌وی وه‌رگیرا بێ.
بود سرهنگ را دهی معمور
جایگاهی ز چشم مردم دور
کوشکی راست برکشیده به اوج
از محیط سپهر یافته موج
شصت پایه رواق منظر او
کرده جای نشست بر سر او
بود بر وی همیشه جای کنیز
به عزیزان دهند جای عزیز
ماده گاوی دران دو روز بزاد
زاد گوساله‌ای لطیف نهاد
آن پری چهره جهان افروز
برگرفتی به گردنش همه روز
پای در زیر او بیفشردی
پایه پایه به کوشک بر بردی
مهر گوساله کش بود به بهار
ماه گوساله کش که دید؟ بیار
همه روز آن غزال سیم اندام
برد گوساله را ز خانه به بام
روز تا روز از این قرار نگشت
کارگر بود چون ز کار نگشت
تا به جائی رسید گوساله
که یکی گاو گشت شش ساله
همچنانه آن بت گلندامش
بردی از زیر خانه بر بامش
هیچ رنجش نیامدی زان بار
زآنکه خو کرده بود با آن کار
هرچه در گاو گوشت می‌افزود
قوت او زیاده‌تر می‌بود
نظامی، هفت پیکر، بخش ٢٠، داستان بهرام با کنیزک خویش.
جایگاهی ز چشم مردم دور
کوشکی راست برکشیده به اوج
از محیط سپهر یافته موج
شصت پایه رواق منظر او
کرده جای نشست بر سر او
بود بر وی همیشه جای کنیز
به عزیزان دهند جای عزیز
ماده گاوی دران دو روز بزاد
زاد گوساله‌ای لطیف نهاد
آن پری چهره جهان افروز
برگرفتی به گردنش همه روز
پای در زیر او بیفشردی
پایه پایه به کوشک بر بردی
مهر گوساله کش بود به بهار
ماه گوساله کش که دید؟ بیار
همه روز آن غزال سیم اندام
برد گوساله را ز خانه به بام
روز تا روز از این قرار نگشت
کارگر بود چون ز کار نگشت
تا به جائی رسید گوساله
که یکی گاو گشت شش ساله
همچنانه آن بت گلندامش
بردی از زیر خانه بر بامش
هیچ رنجش نیامدی زان بار
زآنکه خو کرده بود با آن کار
هرچه در گاو گوشت می‌افزود
قوت او زیاده‌تر می‌بود