شاعیر: مەلا مارف کۆکەیی
کتێب: دیوانی مەلا مارف کۆکەیی
سەرناو: ڕه‌خنه له عێلاتی کورد و نه‌بوونی یه‌کێتی
سەبارەت: گزیدۀ اشعار ملا معروف کوکه‌ای، تحقیق و نگارش: مهپاره لاهیجانی، ناشر: رهرو – مهاباد، تاریخ نشر: ١٣٨٧ هـ. ش، ص ١٦٧. - نووسین: کەماڵ ڕەحمانی

شاعیر عموومی کەوتنە مقالات و بۆڵەبۆڵ
مەدحی وەتەن دەکەن بە قەسیدەی شڕ و شڕۆڵ

تەعریف دەکەن لە میللەتی کوردی بە سەد زمان
پاک بوونە چاوەشێکی بەبێ دمبەگ و دەهۆڵ

کوردیش چ کوردە؟ ! میللەتی خۆخۆرە پێکەوە
بۆ گیان و ماڵی یەکتری سمکۆڵ دەکەن لە خۆڵ

دیۆ و درنج و ورچ و بەراز و ڕێوی و چەقەڵ
کوێر و کەڕ و شەل و کەچەڵ و گۆج و گێڕ و کۆڵ

یەعنی گەورک و مەنگوڕ و پیران و کاڵەموو
زەرزا و شکاک و مامەش و هەرکی، سەگی گەڕۆڵ

بۆ ماڵی کوردی هاتنە سەما و ڕەقس و پێکەنین
بەربوونە گرمەگرم و چەق و لوور و گۆڵەگۆڵ

وەک گورگی هار و برسی بڵاو بوون لە دەشت و دەر
دەخولێنەوە هەموو ئەشکەوت و خڕ و شیو و دۆڵ

بۆ کاڵەکۆن و پیاڵەشکاو و فەڕشی دڕاو
خۆیان دەخستە ئاو و ئاور و ژێر ئەرزی چاڵ و چۆڵ

پووڵ و ئەساس و دەوڵەت و ماڵی نە کەم نە زۆر
هیچیان نەهێشت و بۆ مە نەما غەیری خاک و خۆڵ

عێلات کە ڕووی ڕەشە لە شەڕەف و پاکی بێبەشە
ئەمما بڵێن بە خان و خەوانین و میر و قۆڵ

تاکەی وەتاغی بەرز و ژنی تەرز و تەرکی فەڕز
لێتان حەرام بێ سوحبەتی خاتوونی نەرم‌ونۆڵ

سەرتان کە سازە، هەریەکە ئاوازێ لێدەدا
پاک ساحێبی تفەنگ و سوپاهـ و جاڕ و جۆڵ

ئاواڵکراسی کیژ و کچ و خانمی وەتەن
دایانڕنین ئەوان دەسەبابانی قوون تڕۆڵ

سابڵاغی دەست ‌و پێ بە خەنەی قەت هەتاو نەدیو
ڕەنگین و نازەنین و سپی و سۆڵ و نەرم‌ونۆڵ

قازی و مەلا، تاجر و ئەسناف و ئەهلی شار
گیران بە سۆغرە، کەوتنە ژێر باری دار و کۆڵ

سەردار و کەیخودای موکریان خەڵات کران
ڕانکێکی کۆن و لەت ‌لەت و چۆغێکی بێ گڕۆڵ

ئەو ڕۆژە غیرەت و شەڕەف و دینی خۆت فرۆشت
ئەی ئافەرین ڕەییس و ئەمیرانی تۆندوتۆڵ

دوێنێ دڵم بە ئاوری حوببی وەتەن دەسووت
ئەوڕۆکە وایە، سارد و سڕە هەر وەکوو سەهۆڵ

مەیڕێسە، بەسیە، شاعیری چەپرەک بڵێ بڵێ: 
ڕەببی وڵاتی کوردی ببینین بە چۆڵ و هۆڵ. 


مەلا مارف ئەو شێعرەی ساڵی ١٩٢١ز، دوای هاتنی سمایل ئاغای شکاک(سمکۆ) بۆ مەهاباد و تاڵانی ئەو شارە، نووسیوە. 
... لە پاییزی ساڵی (١٣٠٠)ی شەمسی، لەشکری (سمایلاغای سمکۆ) بۆ شەڕی عەجەم، سابڵاغی داگیر کردووە و شکاک ڕژاونەتە شار و ملیان لە تاڵانی کوردان ناوە... 
ئەو تاڵانی شکاکانەش بۆتە چیرۆکی سەیر لە ناو خەڵکی سابڵاغدا: ژنیان ڕووت کردوون بەڵام ڕوویان وەرگێڕاوە و گوتوویانە: «خویشکا من! دەرپێ خۆ بدە من، ئەز ل تە نانهێڕم؛ خودێ قەبوول ناکە!». جگە لەوە هەموو کەس و هەموو ماڵیان تاڵان کردووە، پیاوەکانی خەڵکی شاریشیان بە بێگار گرتووە، ماڵی تاڵانی بۆ بنکە ڕاگوێزن. (مه‌لا مارف)ی شاعیر له‌و باسه‌دا ده‌ڵێ: 

«ئاواڵکراسی کیژ و کچ و خانمی وەتەن
دایانڕنین ئەوان دەسەبابانی قوون تڕۆڵ
قازی و مەلا، تاجر و ئەسناف و ئەهلی شار
گیران بە سۆغرە، کەوتنە ژێر باری دار و کۆڵ»

شکاک کوردی سابڵاغییان هه‌ر تاڵان کردووه و نه‌یانکوشتوون. 
چێشتی مجێور، مامۆستا هه‌ژار، چاپی دووهه‌م ٢٠٠٧ز، ناوه‌ندی چاپ و بڵاوکردنه‌وه‌ی میهره‌گان، لاپەڕه ١٢و١٣.

++++++++++++++++++++++