شاعیر: کامەران موکری کتێب: ئاگر و ژیلە سەرناو: ئەختەر سەبارەت: ١٩٥٨ - ژاندارکیان سووتان، «زێڕین»ی کچەکەی شاری نەغەدە، هەردوو چاویان هەڵکۆڵی... ئەختەریش قوڕقومشیان بە سنگیا توانەوە لە ڕێی «ئازادیا» زامی ئەختەر... . زامی ژنی وڵات پەروەر وەک فوارەی نووری هیوا خوێناوی گەشی هەڵئەدا هەزاران گیانی ئاگرین وەک شەپۆلی گڕی بەتین بەربوونە جەرگی شەوەزەنگ بوو، بە تەق و تۆقی تفەنگ بناوانی پەروا ڕما ئاگر، لە ئارام بەردرا خەفەتی چەند ساڵەی ژیان تەقی وەکوو بۆمبای گران سنگی ئەختەر ئاڵ وەک شەبەق تێی ورووکا گوللەی ناهەق چەند جوان بوو، لە جیاتی خشڵ گەردانەی قەترەی خوێنی دڵ ئەڵا لە نەرمایی گەردن شەرمەزار بوو، هێزی مردن لەسەر لوولەی ڕەشی تفەنگ «کۆڵنەدان» کردی بە ئاهەنگ دەلاقەی زامی وەک پشکۆ بانگی ئەکرد وەتەن بۆ تۆ بەم چەشنە ئەمرن کچ و کوڕ بۆ شەوی ژین ئەبن بە گڕ *** ئەی لاوانی کڵپەی ژیان لە جیاتی خەفەت و گریان لەم ڕۆژانەدا بۆ ئەختەر پەیکەرێک بکەن، لە گەوهەر لێی بنووسن «سلێمانی» شاری هەڵمەت و قوربانی شانازییە بۆ، گەورە و ورد ژنی وای هەبێ گەلی کورد *** ئەی ژنی شەهیدی ئازا کە خوێنی گیانی تۆ ڕژا گوڵێکی ئەوتۆی پێپشکووت دڵی هەموو کورد بۆی بزووت چەنکە گوڵێک بوو، سوور و گەش پڕ، لە شەونمی تۆڵڵە و خەش ئەی گوڵی سووری ناسک نێژ کە بووی بە قوربانی دەسڕێژ سروودێکمان بۆ گیانت خوێن پڕ بوو لە قەترەی سووری خوێن *** ئەختەر ئێستەش چریکەی تۆ وەک تریشقەی دەمی ئاسۆ دەنگ ئەداتەوە لەم شوێنە شوێنێک پڕ لە جۆگەی خوێنە ڕەنگی برینەکەی لەشت دڵۆپی خوێناوی گەشت نەخشن لە کەناری شەقام هەوێنن بۆ شیعری هیوام تۆ، لە چاومای ئەی قارەمان بڕژانگ لە جیاتی ئەرخەوان چەتری ئەو گیانە پیرۆزەن سێبەر، بۆ جەستەی تۆ ئەکەن ئەختەر، لەناو باخی دڵا لەناو چیمەنی پڕ گوڵا پەیکەرێکم داناوە بۆت ئاگری سوورە وەکوو خۆت لە دڵما، شوانی شمشاڵ ژەن لە گۆرانیدا، بۆ وەتەن ناوت دێنێ بەکوڵ، بەسۆز ناوی پیرۆزت ئەی دڵسۆز یادت وەکوو زێڕ و گەوهەر «قەت ژەنگ هەڵنایەنێ ئەختەر» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: باوەشێنی گیان سەبارەت: ١٩٥٧ - دڵداری، پڕیش بێت لە ناسۆر لە ڕێی زۆر گەنجایە لە شیعری گەرمی ناسکۆڵە ئەی فریشتەی جوان، کچۆڵە پەپوولەیەکم کرد بۆ تۆ ڕنگم کرد بە تیشکی ئاسۆ نەخشانم بە تاسەی دڵێ بۆ دڵداریی پاک ئەکوڵێ ناردم بۆ باخی دڵداریت کەنار قەڵبەزی نازداریت نیشتەوە، لەسەر گۆنای گوڵ کەوتە لەرزین بە جۆش و کوڵ پرچی زەردت بە نیانی کەوتە باوەشێنی گیانی کەچی خونچەی دەم کە، لەرزی هیوای، پەپوولەکەم بەرزی هەڵفڕی هاتەوە بۆ لام بەڵکوو نەختێ بگرێ ئارام لێم پرسی چیی وت خونچە دەم خونچەی دەمی شیرینەکەم بەڵام وەڵامی نەبوو، مرد نازانم بۆچی وات لێکرد وا خۆم هاتوومە لات گیانە توو، ئەو بەژنە ڕێک و جوانە توو، شووشەی مەچەک و گەردن چیت وت بە پەپوولەکەی من نە شیعرەکەم، نە نامەی ئاڵ کاری تێنەکردی چاو کاڵ بڵێ، ... وا خۆم هاتووم شیرین منت ئەوێ، ئەی نازەنین؟ ! ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بەهار سەبارەت: لە هەموو شتێکا جوانی - (لە سەرەتای ساڵی ١٩٥٧ دا لە «ژین»دا بڵاوکراوەتەوە) بەفری غەمگین توایەوە ڕەنگی گوڵم ناچێتەوە خونچە تارای سووری پۆشی و گەردەنی ناشکێتەوە وەک چلوورەی ڕۆژی زستان ئەم گوڵەم ناتوێتەوە تیشکی خۆرە وردە، وردە هەر وەکوو ئاڵتوونی خاو توایەوە، ناو ئاوی چەم، هەستا لە چەم پرشنگی ئاو تاشە بەفری لووتکە هەر وەک لەشکرێک بێت و بە زیو تیشکی زێڕینی بەهار، دوای کەوتووە بیکا بە زیو بیڕژێنێتە دەمی چەم، ڕای بدا، تا جەرگی شیو وا گوڵاڵە شەونمی نواند بۆ مەلانی نەرم و نۆڵ بوو بە ئاهەنگ لەو چیایەی دوێنێ مات بوو، چۆڵ و هۆڵ وردە بەفری سێبەری مەڵبەندی بەرز تاسێکی سوور نەرمە پرشنگی گزنگی تێکەڵاو، وەک وردە نوور هەر ئەڵێی تاسێکی ئاڵتوونە و لەسەر گەردن بلوور سوخمە «گوڵ» سەر پۆش، تەمی نەرمی تەنک بوو، بە ملوانکەی ملی کەژ، ئاوی بەفراو تک بە تک ++++++++++++++++++++++ سەرناو: تۆسقاڵێک لە دڵم سەبارەت: ١٩٥٨ - ئەو بانگی دڵدارییەی کە لە کوڵی دڵەوە دێتە دەرێ پیرۆزە، جوانی پەرستیم ئەوێ نەک پارەپەرەستی ڕات گرت گەردنی شەرمت لار داوات کرد ئەی کچی نازدار بۆت بڵێم شیعرێک بەجۆش بێ ئێجگار بەلەزەت و خۆش بێ باسی گۆنات بێ، هی پەنجەت هی باڵاکەت، لار و لەنجەت ڕوومەت و سنگ و چاو و دەم سەرلەوحە بن بۆ شیعرەکەم بەڵام لە کوێ، بێنم شیعرێ وەسفی شێوەی تۆ، هەڵبگرێ کوا شیعرێک وەک قژی خاوت وەک پرشنگی نیگای چاوت وەک لەرینی کوڵم و سنگت خونچەی دەمی پڕ ئاورنگت وەک تۆ، جوان و ڕەنگاوڕەنگ بێ وەک بەژنت وا شۆخ و شەنگ بێ گیانە، شک نابەم لەلام بێ دێڕێک پڕ لەزەت و تام بێ شیعرێک بێ پڕ مۆسیقا بێ دەنگی بەجۆشی تۆی تیا بێ جگە، لەمەش ئەی ڕوومەت گوڵ «شیعر تۆسقاڵێکە لە دڵ» کەواتە، ها دڵی ئاگر لە جیاتی یەک دوو دێڕ شیعر ++++++++++++++++++++++ سەرناو: جەمیلە سەبارەت: ئەم هۆنراوەیە لە گۆڤاری «شەفەق»ی ژمارە ٢ی ساڵی ١٩٥٨ی ١٥ی شوباتا بڵاوکرایەوە جەمیلە گیان: سەلمانت بە دڕندە ئیمپریالیزمیە فەڕەنسەییەکان کە دوژمنە گەورەی ڕۆبسپیرن... ئەی جەمیلە... سڵاو، لە ئاگر و ژیلە لە حەیرانا، لە لاووکا کاتێ کچ لەگەڵ باوکا هەڵمەت ئەبەن بەرەو مردن بەرەو قەڵای سەختی دوژمن لە هێرشی سەرکەوتنا لە کاتی «بۆ گەل» مردنا کاتێ لە نزار، لە مەڵبەن ئەمانسووتێنن بۆ وەتەن ناوت وەکوو وشەی نەمر ئەڕژێتە ناو گەرووی ئاگر ئەی جەمیلە... سڵاو، لە ئاگر و ژیلە لەسەر، زنجیرەی گرد، ... چیا لەو شوێنەدا، مانگ بە تەنیا ئەنواڕێتە خوێناوی گەش زامی دڵ ئەگرێتە باوەش بە تیشکی سووری ئاگرین با، وێنەی تەورێک بکێشین وێنەی تەور و دەس و بۆمبا وێنەی ڕووی جەمیلەی ئازا با، لە دەربەندەکەی بازیان کە دوژمنی کورد ئەگریان لەو شوێنەدا، شوێنی هەرا کە ئاڵامان «تیا هەڵکرا» با، لە چیا، لە شیو، لە هەرد «جەمیلە» بنووسین لە بەرد وەرن، با بە سروودی ئاڵ لەگەڵ سۆزی گەرووی شمشاڵ زیندان بێنینە لەرزە و جۆش ڕایپەڕێنن شاری خامۆش *** ئەی باڵندەی هەستم بە گوڕ بفڕە بۆ ناو، بڵێسە و گڕ بۆ «جەزایر» خاکی ژیلە بڵێ بە خوشکە جەمیلە «سڵاوی گەردەکەی سەیوان» «سڵاوی گەرمی نیشتمان» پێشکەش بە تۆ، ئەی کچی لاو ئەی پەروەردەی گڕ و خوێناو ئەی جەمیلە... سڵاو لە ئاگر و ژیلە لە هەموو شوێنی کوردستان باسی تۆیە ئەی قارەمان چونکە کچ و کوڕی ئێمەش کە، ڕوو، ئەکەنە گڕی گەش ناترسن وەکوو تۆ ئازان لە مەرگ و سزا، بێپەروان «کچەکەی نەغەدە بەخشی» «بۆ کورد هەر دوو چاوی گەشی» ئەی کیژۆڵەی بۆمبا هاوێژ بانگ ئەکەین «زۆرداری خوێنڕێژ» نەکەی دەس و پەنجەی مردن «تەور» درێژ کەی بۆ گەردن «تاوانبار، دانێ، تەورەکەت» ژێر ناکەوێ هێزی میللەت ئەی خاکی ئاگر و ژیلە هەزار سڵاو لە جەمیلە ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دیاریی نەورۆز سەبارەت: (١٩٥٨) گەلێ چیی ویست پێی ئەگا بۆ، ڕۆژی نەورۆز سێ چەپک لە نێرگس و گوڵی ناسک ئەکەم بە دیارییەکی جوان بۆ گەلی کوردی قارەمان «گوڵاڵە سوورەی پارچەی دڵ» «هی دڵێک کە کەوتە ژێر گڵ» دڵی ئەو لاوەی بۆ میللەت جەڕانیان لە گەردنیا پەت چرای گیانیان کوژانەوە شەماڵ جەستەی شەکانەوە ئەم چەپکە گوڵەی من پێشکەش بەوەی «گڕ» ئەگرێتە باوەش بەو لاوانەی کە، بۆ، وەتەن لە خەباتا پشوو، نادەن «بۆ، ژینی کورد، بوون بە پێشەنگ» بوون بە مەشخەڵی شەوەزەنگ *** نێرگسی دەشتی هیوای ژن کە، بۆ ڕۆژێ تێئەکۆشن جەرگیان بەسەر، دڕکا، نەدەن ئەگریجە، دەسکەنە، نەکەن ڕۆژێک بێ، کۆرپەلەی ڕووخۆش _ زۆردار_ نەیفڕێنێ لە کۆش ئەم چەپکە نێرگسەی ژیان پێشکەش بە تۆ بێ، دایە گیان بە تۆ و، بەو ژنانەی دوژمن کوڕە، گەنجەکانی کوشتن *** گوڵە زەردی کوڵمی هەژار کە «وەریوە» بە قامچی و دار پێشکەش بێ، بە هاوڕێی پاڵە بەوەی ژیانی لا تاڵە بە هەژارانی شار و دێ بە بێ کەسانی سەرەڕێ *** ئەم گوڵانە ئەم سێ چەپکە کە پەڕەیان، تەڕ، ناسکە لە یەک دەشتا، یەک چیمەنا لەناو دەروونی وەتەنا هەر لە یەک جۆگەلەی یەک شوێن مژیویانە، دڵۆپی خوێن *** دوای پێشکەش کردنی دیاریم ئەڵێم «بێ شک» کوردەواریم ئەی نەورۆزی هەزار ساڵە لێی هەڵدێت، شەبەقێک ئاڵە ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دیواری سەوز سەبارەت: (١٩٥٧) گیانە شیرینەکەم: بە چاوی تۆ، «ژیان تێکۆشانە»، ڕووم، تێکە، ئەی کچۆڵەی شەنگ ئەی گەردن زەردی گەنم ڕەنگ با دڵ، لەگەڵ تریفەی مانگ «هێمن» بژی تا دەمەو بانگ وەرە، لەگەڵ سروەی شەماڵ بنۆشم قەترەی دەمی ئاڵ لە بیرمە، دەستەی دڵ مردوو خۆیان و کوتەکی ماندوو دوای دارکاریی ئەوانی تر هاتنە وێزەم وەک ئاگر ئەتوت دیوارێکی سەوزن چاویان پشکۆ، دڵیان ئاسن ترپەی پێی وڵاخی سەرکێش دڵی گەڕەکی خستە ئێش ڕووم، تێکە و ئەی کچۆڵەی شەنگ ئەی گەردن زەردی گەنم ڕەنگ تا، نەهاتوونەوە بمبەن وەک پیاوکوژێک زنجیرم کەن با تێر، سەیرت بکەم، شەیدام ئەی گوڵی ناسکۆڵەی هیوام خاوەنی عەشقێکی پەتیم گیانە دەمێکە عەزرەتیم با ماچت کەم نەک ئەمجارەش بمبەنەوە زیندانی ڕەش ئەگەرچی هەرگیز سزادان تاریکایی قووڵی زیندان لام نادەن لەم ڕێگە ڕاستە ئازادی، گەلم مەبەستە سەیرم کە ئەی کچۆڵەی شەنگ ئەی باڵا بەرزی گەنم ڕەنگ ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دەس و پلی سەبارەت: (١٩٥٨) جوانی... جوانی لەناو کچەکانا، زۆرم دی بەژنی ڕێک، پێستی پەمەیی چاوی گەش و کەمەری شل ورشەی سنگی جێ درزی جل ڕووتی سەرشان و بەر گەردن جوانیی پێ و پل، کوڵمی گۆشتن بەڵام دەس و پەنجەی وا جوان نەبووە، نییە ئەی پەری گیان ئەڵێی قەڵبەزی زیوینە ئەو دەس و پلە شیرینە نینۆکەکانت وەک یاقووت بێخی دڵم بۆیان بزووت کە دیمان قەڵپەزی زیندوو گلێنەی دڵمان ئەبڵەق بوو من و گەنجەکانی گوزەر ئەمانوت هونەرە، هونەر دەسی وا لەدەس بکەوێ دڵ تاکوو ماوە بسرەوێ ++++++++++++++++++++++ سەرناو: سروودی سەرکەوتن سەبارەت: ١٩٥٨ هەر ئەبوو، شۆڕش بەرپا بێت، بەڵام بە بیرما نەئەهات، ئەوا کوتوپڕ و بەم شێوەیە، ئەموت شۆڕش ئەبێت بەڵام خوێن ئەبێ لاشە بەرێت. ڕۆژی ١٥/٧/١٩٥٨ کە ڕۆژێک پاش شۆڕشی پیرۆزی جمهوری ئەکات، چووم بۆ بەغدا، وە لە بەیانی ڕۆژی ١٦/٧ لە بەغدا ئەم هۆنراوەیەم داناوە لە ئێستگەی جمهوریەتەوە پێشکەشم کرد. ئەی مەلی وردیلەی دەنگ خۆش بۆم بڵێ ئاوازێک بەجۆش ئاوازێک بێ، هی خوێن ڕشتن نەمەی ئازادی و سەرکەوتن بەستەی گەرم وەکوو هەتاو هی هەڵپەڕکێی کۆڕی خوێناو بەستەی گیان و دڵ هی دەروون شیعری ئەوانەی سەرکەوتوون شیعرێ بێ ئاگراوی بێ وەک چەنگی گەل خوێناوی بێ وەک قینی دڵ جۆشی تیا بێ یادی تاڵ و خۆشی تیا بێ باسی ڕۆژانی جاران بێ هی تاریکایی زیندان بێ ئەی باڵداری وردیلانە ڕۆژێک بوو، ئەم نیشتمانە مەزاتخانەی لەش و گیان بوو بازاڕی غەم و گریان بوو هەر قژ بوو، ڕەش، خورمایی، زەرد لەسەر شان و ملی بێگەرد بە فرمێسکی ئاڵی خوێنین ئەلکا بە گەردنا غەمگین چاوەنواڕیی کچۆڵەی شەنگ ئەڕژایە ناو زیندانی تەنگ بەشمان، دارکاری بوو، لێدان مووچامان تف، جنێوپێدان قامچی لەسەر پشتی زامدار ئەیزیڕان با بمرێ زۆردار لەبەر، زیندانەکانا ژن بەڕیز هەر وەکوو مێگەل بن یا ساوڵێک و تف و دار ئەیهێنانە گریە و هاوار «بەزەیی لە چاوی دوشمن» «تۆرا بوو وەکوو ئێستەی من» بۆ، سەرداری پارەپەرەست بواریان نەئەداین بە بست لە ڕوومەتی ناسکۆڵەی ئاڵ لە بەرگەردنی زەردی کاڵ لە دەم لیرەیان دروست کرد خوێن و شادی و ئارامیان برد بزەیان لە دەمی ساوا ورشە، لەناو قژی خاوا خەندەی گەشی خۆشەویستی زۆر شت کە دوشمنان ویستی ئەیان دزی ئەیان مران خەویان لە پێڵوو، ئەتۆران لانکەیان ئەنایە دەریای خەفەتی ژیان و سزای قرمە قرمی گوللەی لەپڕ گرمەی بۆمبای زەمین هەڵدڕ زۆر دڵی کرد بە قوربانی ئیستعمار و نۆکەرانی نە بە خوێن، نە شتی دەگمەن نە سامان و پیتی وەتەن تێر خواردنیان بۆ، نەبوو، هەر خوێنمژتر بوون لە جانەوەر سێبەری سێدارە و هی پەت لەسەر، ڕوو، نەخشێک بوو، خەت خەت ئاسمانیش هەر، ڕەنگی لێڵ بوو ئەستێرەش لای من هەر وێڵ بوو گوڵ، لەلام گەشی تیا نەبوو هەر، لە گوڵی بەردین ئەچوو بەڵام ئەمڕۆ، کە ئازادین ئینجا ئەزانم چییە، «ژین» ئەستێرە، وەکوو زیندوو بن لەناو ئاسمانێکا، بێ بن یاری ئەکەن، ئەجریوێنن جوانترین دیمەن ئەنوێنن گوڵیش ئەڵێی پەڕەکانی لێی نووسراوە _ کامەرانی _ جاران خاک بە خوێناو ئاڵ بوو تامی ژیانی گەل تاڵ بوو هەر، زڕەی زنجیر بوو، ئەهات زیندانێک بوو، یەکسەر، وڵات خوێناو جۆگەلەی هەڵئەبەست کەلەپچە مەچەکی ئەگەست لە تاریکایی زیندانا لەگەڵ زنجیری گرانا ئەژیاین و دڵمان پڕ لە قین بۆ، ڕۆژێکی وا ئاگرین دەمێک بیری تۆڵەسەندن تاوێ، خولیای خوێناو ڕشتن یا، ساتێ بەچاوی خەیاڵ ئاماندی نیشتمانی ئاڵ بەهەشتە جوانە، ڕازاوە بە گوڵ، بە نیگار، نەخشاوە پڕە، لە خواردنی بەتام ئاوا بوو، ئەژیاین بۆ ئەنجام نان، تەنیا نان داواکردن تاوانێک بوو، وەک پیاو کوشتن خۆ، باسی سەربەستی و خۆشی یەعنی «لێدان تا بێهۆشی» دایەگیان جارێکیان جەژن جەژنی قوربان بوو، بەڵام من لەجیاتی جەژنێکی بەتام هاتن تێر و پڕیان لێدام کە ئەمانوت، ئێمە کوردین هەر چاک بوو، نەیان ئەکوشتین خۆ، زۆریشمان وا، لێکۆژرا زۆر لاوی شەنگ خنکێنرا دوێنێ بوو، عیزەت، قودسی گیان خۆشناو و، خەیریی قارەمان گەردنیان کردن بە پەتا مردن، لە ڕێگەی میللەتا ئەوانە، لەسەر کورد کوژران لە ڕێی گەلا خنکێنران بەکر، ئەی شەهیدی شیرین ئەی ڕەمزی هەوڵ و نەبەزین لەبیرمە، سەرت، کە شەق بوو ڕەنگی سوور، وەکوو شەبەق بوو بیرمە، نەیان هێشت بۆ دواجار سەیرێکت بکەم ئەی نازدار لەسەر کۆمەڵێ ڕم، تفەنگ دڕندەکان بێدەنگ بێدەنگ بردیانی بۆ، گردی سەیوان قەدەغە بوو، هاتن، گریان کێ گریا بوو، ناوی نووسرا زۆر ژن و کچیش بانگ کرا ئەختەری قارەمانی ژن شەوەکە! ڕووبەڕووی مردن بانگی ئەکرد «هەر بژی کورد» بۆ کوردە، ئەمرین گەورە و ورد خوێنی کە، ڕژایە زەوی نووسی «دوشمن هەر ئەنەوی»: _ دوشمن سبەینێ لاشەکەت وەکوو بەرازێک ئەکەین پەت ئاوا، ئەوسا کوردپەروەری لێی نووسرا بوو، «نەکەی ئەمری!!» *** مناڵ، لەسەر سنگی گەرم لە باخی سنگێکا نەرم لەگەڵ خورپەیەکا، وەک مەل ئەکەوتە جۆشی پەلەپەل یان گوللەیەک بێ بەزەیی ئەیسمی کوڵمی پەمەیی ئەمەیی! شیر و خوێنی گەش ئەمرد، دەمی سوور، چاوی ڕەش *** دایە گیان مەگری وەک جاران ئیتر، نامبەنەوە زیندان دڵنیا، بە، دوشمنەکەم من زنجیری لە پێ ئەکەم منم پێی ئەڵێم زیندانت دانا، بۆ هاونیشتمانت داتنا، بۆ خوێنمژینی گەل بۆ خوێن ناردن بە پەلەپەل خوێن..! بۆ کوێ؟ بۆ شاری لەندەن بۆ دوشمنەکانی وەتەن تۆ زیندانت دانا و کەچی خۆت تیا ئەمری بە ملکەچی گەر، ئەشپرسی بۆ، بەم ڕەنگە ناخۆش و تاریک و تەنگە دوشمن، من پێت ئەڵێم کەوا خۆت بووی، بنچینەیت دانا خۆت بووی، وا بۆت کردین کۆنبڕ لەشت تیایا ئەکرد ونجڕ قامچیت لەناویا ئەپچڕان گیانت تیایادا ئەڕزان زۆر شەو، تانجیی وەزیرە کۆن ئەتانوت زووخاوتان بخۆن نان نییە، بە ئێوەی بدەین ئێمەش ئاواتان لێئەکەین دەتۆش دەردت بێ، بەشت بێ خوێنی خۆت تێکەڵ هەشت بێ دانیشە سەرگەردانانە کۆشتان وەک کاسەی گریانە دەی زیاتر، زیاتر ملکەچ کەن ئەی خائینەکانی وەتەن دەک هەر خۆتان بە خۆتان بن ڕەوایە بەم چەشنە بمرن ڕەوایە ئاوا پەت کران بەڵێ هەق بوو، ونجڕکران *** ئەم کوردستانە شیرینە کە سەرچاوەی خۆشی ژینە باخەکانی گەردی خەمی: لێ باری بوو دۆڵی چەمی خوێناو بوو هاژەهاژ تیایا ئەڕوێ، لە دەشت و چیایا کوردستان ئاسمانی شینی باخی پڕ گوڵی ڕەنگینی لە دەمێکەوە بوو، خەفەت پیایا، دابوو پەردەی مەینەت کوردستانی وەکوو بەهەشت زۆردار کردبووی بە جێی گەشت هاوینە هەواری نازدار بوو، بوو، بە بەهەشتی زۆردار جوانیی سروشت و هی ئافرەت لە عەزرەت ئازاری میللەت ژاکا بوو، وەک گوڵی پاییز غەمگین بوو، کورد، کوردی ئازیز *** نەیان ئەهێشت تەرمی پیرۆز تەرمەکەی شێخ مەحمووی دڵسۆز بە سەربەستێوە بنێژین نە ئەبوو، ئەشکیش بڕێژین دوژمنی کورد، بە بێ شەرمی هەتا وەکوو، لەشی، تەرمی دایەوە بەر گوللە دیسان بە کۆچ کردوێتیش قارەمان لەشی وەک بێژنگ کون کون بوو خوێنی دەماری کورد هەڵچوو پەلاماری دایەوە و گیان ئەوەری وەک گەڵای خەزان *** کوردستانی نازداری جوان کوردستان خاکی قارەمان کوردستانی گلێنەی چەم کەوتبووە ناو گەرداوی خەم خوێن ئەباری لە ئاسمانی ئەسرین ئەتەقی وەک کانی کام ئاوازە زۆر نیان بوو وەکوو شەماڵی بەیان بوو کام نەغمە بەجۆش، یا، مەنگ بوو کام گۆرانی هی ئاهەنگ بوو وشەی ئاگری تۆڵە و قین لەناویانا، هەر ئەلەرزین بوو بووین بە پشکۆ، بە ئاگر ئێمەی کورد، کورد، کوردی نەمر بەم چەشنە ژیانی پێشوو ئاگر بوو، خەم بوو، جەفا بوو لێدان بوو، زیندان بوو، کوشتن هاوار بوو، بانگ بوو، خەم چەشتن گریان بوو، ڕۆڕۆ، سنگ کوتان نرکە بوو، هەوڵ بۆ ژیان بەڵام ئەمڕۆ، وا ئازادی کردی بە ئاهەنگ و شادی کوردستان، بووکی نەشمیلە هاتۆتە دەرێ لە ژیلە کۆتی دیلێتیمان یەکسەر پچڕان، نەیما، ئەڵقە و جەمسەر خاوەنی کۆشکی خوێناوی ئەزانم جگەر بڕاوی جگەرگۆشەکەت گوێت لییە لاشەکەی شوێنی ژێر پێیە کوردی چەشەی سزا چەشتن پەرۆشە بۆ، تۆڵە، سەندن ئەی کچانی برا کوژراو دایکانی کوڕ، لە دار دراو ئەی تیکە «لێ» فڕێنراو ئەی لەشکری گڕ و خوێناو ئەو، وشەیەی کە تەزی بوو وشەیەک بۆ، سەربەرزی بوو وشەیەک لەسەر گوڵی دەم بوو، بوو بە تەرزە، لەتاو خەم با وەک گوڵ بەسەر ژیانا لەگەڵ بەستەی کۆڵنەدانا بیبارێنینە ناو باخێ پڕی بوو، لە چەشنە داخێ گوڵ خۆنچەکانی ژاکا بوون گوڵ بوون و لە چقڵ ئەچوون *** کەلەپچەمان پسان دوژمن پەتت ناگاتەوە گەردن ئەمڕۆ جەژنە هی ئازادی بۆ کورد و عەرەب بە شادی *** ئەمڕۆ، بەیان تیشکی ئاڵتوون دای لە دجلەی شیرینی ڕوون تانک، وەکوو هێزێکی زیندوو بە بەردمما، کە تێپەڕ بوو ساڵی پارم بیرکەوتەوە یادی ڕابردووم خواردەوە ئەمجارەیان سەربازەکان ڕوو، مۆن نەبوون وەکوو جاران بریسکەی ڕەنجیان لەسەر ڕوو پڕ بوو، لە شەوق و ئارەزوو وتم بژی برایەتی خۆش بێ خۆشەویستیی پەتی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: شێخ مەحموودی نەمر سەبارەت: ئەوی هەر بۆ خۆی بژی ئەمرێ بەڵام ئەوی، ژیانی بۆ گەل تەرخان کا لە دڵی گەلا ئەژی بۆت ئەڵێم لە دێڕی شیوەن دوور، لە وردەکاری و لە فەن کام وردەکاری، کام هونەر هەڵبەستی جوانی وەک گەوهەر ئەتوانێ وەسفی تۆ، هەرگیز بنێتە سەر قاغەز بە ڕیز باسی دڵ، هی ئەو دەروونە ئەو بیروباوەڕە ڕوونە ئەی کۆچکردووی مەشخەڵ هەڵگر ناتوانم بیکەم بە شیعر خۆزگە فریشتەی شیعری گەش بە دڵ ئەیگرتمە باوەش ئەیبردم بۆ لای خوای وتن دێڕی جوانی ئەدا بە من چەند دێڕێک ورد، بۆ یادی وا ئاگر، لە ناخی دڵ بەردا ئەی شێخ مەحمووی شانازی کورد هەموو بەجارێ گەورە و ورد فرمێسکت بۆ، ئەڕێژین... دڵ بۆ، کۆچی تۆ، هاتۆتە کوڵ با نمی ئەشکی «کوردستان» لەجێی مداڵیای قارەمان بکەین بەو سنگە پانەدا «لە سۆزی ئەم گریانەدا» ئەڵێم و هەر وتوومە... . هەر! ئەی گەورەکەمان، ئەی سەروەر زیندانەکانی هیندستان «خۆڵەمێشی گەرووی بازیان» خوێناوی چەمی کەناروێ زامی دوژمن کە دێتە سوێ ئاو باریکی دابێژراو بە گوللەی دەسڕێژی بەتاو ئەتناسن گەورەی کۆچکردوو ئەی تێکۆشەری نەمردوو *** گەورە پیاوەکەی نیشتمان هەمیشە زەردەخەنەی جوان لەسەر لێوی وەک زیوی خاو یا وەک گزنگی خۆرەتاو بریسک و هۆری بوو، شیرین وەکوو نیشانەی نەبەزین لە دەربەندی بازیان کە هات کڵپەی ئەسەند گڕی خەبات بەتاو، کە هێرشی ئەبرد ئەینرکان و بانگی ئەکرد مردن بۆ گەل شانازییە دڵم بەو مەرگر ڕازییە ئەستێرەی ئادەمی نشین لەجێی خۆی وەرگەڕێ بەتین پەراش پەراش بێ لە تەما «ئەوسا من ئەڵێم کورد نەما» کورد بۆ ئازادیی وەتەنی خۆی ئاکا بە سووتەمەنی - گیانی من کە نەختێ گەردە - - بۆچی نەیبەخشم بەو کوردە - لەناو قووڵی دەروونەوە لەو دڵە پاکە ڕوونەوە دەنگی ڕزگاری کوردستان ئەهاتە دەرێ و ئەینرکان بانگی ئەکرد: _ ژیان بۆ کورد ئەمرین و ئەڵێن «گیان بۆ کورد» لەبەر فرمێسکی لێڵ و خوڕ خامەکەم هەرچەند هاتە گوڕ نەیتوانی بنووسێ پتر بۆ یادی کۆچکردووی نەمر هەر ئەوەندە بڵێم مەگەر گیانی پیرۆزی تێکۆشەر «ئەوی ئاڵاکەمان پێ دا» «وا لەناو دڵی ئێمەدا» ئێستە لە یاد، بۆی ئەچنین وێنەیەکی جوان و شیرین ئاخۆ، کەی بێ کورد لە گەرهەر لە یاقووت بۆی بکا پەیکەر ++++++++++++++++++++++ سەرناو: لە زیندانەوە سەبارەت: ١٩٥٧ ئاسمان وەکوو، کەلەبێژنگ ئاوات، ئەبارێنێ بەچنگ بە چاوی خەیاڵ دوور «لە دەشت» کچان دەبینم دێن بۆ «گەشت» سەوزەگیایە، گوڵە، هۆزار قاقایە، تریقەی نازدار یادی ئێوە، هاوڕێینە لە باخی دڵمان شیرینە *** نوێنەکەم و قوژبنی ژوور پەنجەرەی بچکۆلانەی سوور پەرەمێزی دووکەڵاوی خولیای شێواو و، تەماوی سڵاوتان لێئەکەن هەموو لە ئێوە و، لە کێل و مردوو لە ئێوە و لە گردی سەیوان لە گزنگ و لە ئەرخەوان *** ژیانی من هاوڕێینە وشکە، بێتامە، خەمگینە ژیانم وەک، یەک گۆرانی بە شەو، هاکو بەیانی بەیانیش تا شەو، دێ و، درەنگ کە هاوڕێکان ئەبن بێدەنگ وەک یەک گۆرانییە و بێتام وەک بەستەی یەکێکی نەفام سڵاو لە ئێوە و لە قەڵبەز لە ئەزمەر و، دیمەنی ڕەز زیندان ناخۆشە، تەنگ و مات گەرچی «وچانە، بۆ خەبات» بەڵام هەر نوێنە و پەڕۆی خوان زنجیرەکەم و نەختێ نان هەزار سڵاو لە خاکەکەم کە خۆمی بۆ وا لێئەکەم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: کامل سەبارەت: کامل گیان هەرگیز لەبیرم ناچیتەوە ئەی باڵندەی شیعری غەمگین با، پێکەوە بکەین بەشین گریانێک بگرین، گەرم و گوڕ ئەسرین بڕێژین لێڵ و خوڕ وەرە ناو هێلانەی دڵم گوێ بگرە لە گریەی کوڵم بزانە چۆن فرمێسکی لێڵ ئەڕژێتە سەر ڕووم گەرم و وێڵ دەخیلت بم پێنووسەکەم تێر بۆم بنووسە بە ماتەم بنووسە، لە هەڵبەستی ورد بۆ، ئەو یادەی دڵی سست کرد بۆ، ئەوانەی جەرگیان بڕین دێڕی شینیان بۆ، ئەنووسین ئەی باڵندەی ئاوازی هەست با بگری دڵی مات و پەست خوێنی جێ پەنجەی لە خۆدان فرمێسکی چاوی پڕ لە ژان دڵۆپ، دڵۆپ، لەسەر، ڕووی ژین ئەنووسن شیعر و دێڕی شین کە، بای خەزان گوڵی وەران خونچە دەست ئەکا بە گریان ئەی، کە، خونچەی ناسک وەری! ؟ خەڵکینە تەخوا، کێ بگری! ئەبێ دار و بەرد و دەوەن شەخەڵ و ڕووبار و مەڵبەن ئەبێ چڵ و وشکە گەڵاش تووتڕک و بنچک و پەڵاش ئەبێ پاییزیش و هوزار بگرین بەسۆز، بەکوڵ، بەزار بۆ کۆچی، کاملی ئازیز ئەگرین گۆڵاڵەش و پاییز لە سیروان جلی ڕەنگاوڕەنگ ئەگەڕێ، بۆ کاملی شەنگ پارچەی کراسە، سپییەکەی لەگەڵ دوگمە و چمک و یەخەی ئەگەڕێن بندارە و بندار بۆ کاملی شۆخی نازدار نازانن لە ژێرخانا بوو مردوو، ... .، گڕ لە دڵمان بەر بوو لە تاریکی «ژێرخانێکا» ئاو، وەک گوللە، دڵی پێکا کامل گیان دایکیشت نەما ئێستە بەکوڵ، لە خۆی بدا بەڵام شارەکەمان بەگشت بۆ کۆچی تۆ فرمێسکیان ڕشت شێوان بوو، کاتێکی ناوەخت پێش هێرشی ڕەهێڵەی سەخت کراس و کەل و پەلی و جل هەمووی دانابوو، کاک کامل بڕوا بۆ خوێندنێکی بەرز لەپڕ ئاسمان کە هاتە لەرز دڵی گەنجی نایە ژێر خۆڵ لەگەڵ لاشەی دایکی کڵۆڵ لافاو، کە، گەیشتە هەیوان دوو، گیانی پێکەوە فڕان کاملی ئاخنییە ژوور دایکیشی ڕاماڵی بۆ دوور وەکوو، پەنا بەرێ بۆ شار کامل گیانی بکەن ڕزگار یادی کاملی لاوی ژیر زۆر لاوم دێنێتەوە بیر شەوێکی هێنامەوە یاد کە، چۆن، کوڕێکی دڵ ئازاد لاوێکی ئازای شۆخ و شەنگ نیشتمانپەروەرێکی مەنگ پەرچەمە زەردەکەی بە خوێن سوور کرد و، بەردی کرد، بە نوێن نەخشێکی ئاڵی کرد، لە ڕووی نووسیبووی، ئەی لاو، نەمردووی وەک قارەمانێکی نەمر لە پارچەی دڵ، قەمە و ئاگر دارەمریتێکیان بۆ، نەخشان بوو، بە میوانی شەهیدان کامل یادی ئەوی هانی بە پەردەی گوێما چرپانی کە، چاوم لێکنا، بە بێ دەنگ کاروانی شەهیدانی شەنگ هاتن بە وردی تێپەڕ بوون گڕ بەر بوو، لە بێخی دەروون ئەی «فائزە» ی پەرچەم زێڕین «سۆزان»! ئەی فریشتەی شیرین یادی ئێوە لەگەڵ سەرکۆ لە دڵمانا، بوو بە پشکۆ چۆن؟ بوون بە گوڵی ئەرخەوان! ؟ بە خونچەی گوڵاڵەی سەیوان! بۆچی دەمی بچکۆلە و سوور پەنجەی ناسکی وەک بلوور ببن بە تۆوی، پەرشی گڵ ببن بە نێرگز و بە گوڵ!! کاروانی مەرگ بەرەو نەمان کەوتە، ڕێ پیر و کچی جوان کاملی سەرقافڵەچی مەرگ گڕی بەردا، لە دڵ و جەرگ ئەم بەهارە، گوڵاڵەی هەرد هەر، دەم ئەبێ و کوڵمی بێگەرد ئنجا، کەی! لە، لای ئێمە گوڵ هەر، ڕوومەت نەبووە و پەڕەی دڵ؟ ! کامل: ئەی خۆشەویستی لاو لە ورشەی زەردی خۆرەتاو لە دڵۆپی شەونمی ورد لە پەڵەی گوڵاڵەی سەر گرد لە بریسکەی خونچەی ناسک ساماڵ، وەک دەسماڵی تەنک لە ئەستێرەی بەورشە و شین لە بەهاری تەڕ و ڕەنگین لە گشت جوانییەک وەرئەگرم ئێکلیلێکتان بۆ ئەچنم ئەیهێنم بۆ، سەیوانی خەم لەوێ، تێر، تێر، شیوەن ئەکەم گوێژەی غەمگینی گەردنکەش هەوری، بۆر، ئەگرێتە باوەش وەک نەیەڵێ بچن بۆ شار بیکەن بە قریشکە و هاوار دیسان کوڵم و چاو و برۆ ڕادەن، بۆ تەمی تانجەرۆ دڵی لاوی پڕ ئارەزوو وەکوو غونچەی نەپشکوتوو تووڕ دەن، بۆناو ئاوی بەسام لەگەڵ تاسە و هیوا و مەرام پیرەمەگروونی مات، دڵتەنگ ئەنواڕێتە ئاسمانی مەنگ وەکوو، تۆڵەی، کوردی، بوێ دڵی، دەروونی ناسرەوێ ئەنواڕێتە گوێژەی نازدار پاڵپشتی شاری مات، خەمبار وەکوو، بڵێ، ئەی گوێژەی جوان بۆ، ڕێت دا بە تەرزە و باران هێرش بەرن بۆ شاری کورد شیوەن تیژ کەن بۆ گەورە و ورد کامل: وێنەی شیرینی ڕووت هی ڕووی گەشی تازە پشکووت بە تیشکی گزنگی قەدپاڵ بە ورشەی گەلاوێژی کاڵ کێشراوە لەبەر چاوی من تاماوم هەرگیز نابێ ون شەرت بێ لە سەیوانی دەروون گۆڕتان بۆ بکەم بە ئاڵتوون گۆڕێک لە زێڕی خۆشویستن لەبیرمانن تاکوو مردن ئێوارە بوو، سوپای کوشتن کەوتە، قەلاچۆی گیان کردن ئاوازەی ئەو ڕۆژە تاڵە گریان بوو، زریکە و ناڵە لە خۆدان، هی سنگی ناسک دەنگدانەوەی گریە و هەنسک نەغمەیەکی وایان لێدا بەندی دڵ تاڵ تاڵ ئەپسا زۆر عرووسی خنجیلانە ئێستە، کەلاوی وێرانە ئەو شوێنانەی مناڵی ورد بەپۆل، یارییان تیا ئەکرد ڕۆچوونەتە، جەرگی زەمین وەک گۆڕی بەر لێزمەی بەتین چۆلەکەی سەر درەخت و بان هی سەر گوێسە بان و هەیوان یان لەسەر بانیژەی ڕووخاو ئێستەش کاسەن لەتاو لافاو ئەوانیش خوێندنیان غەمە نەغمەی وتنیان ماتەمە *** ئەی کامل: بە چاوی گەشت بە گلێنەی چاوی ڕەشت بە کچی خنکاوی شیرین بەو دڵانەی بۆتان ئەگرین سوێند ئەخۆم بە سەیوانی ئاڵ زریکەی دایک بۆ مناڵ لەبیرمانن ئەی کاکە گیان هەر فرمێسک ئەڕێژین بۆتان ئەی یادی لافاوی خوێنڕێژ بووم بە شاعری شیوەن بێژ ++++++++++++++++++++++ سەرناو: کچکەی بەرتیلە سەبارەت: نەزانی و هەژاری لە ساڵی ١٩٤٧ دا، کە تازە پێم ئەنایە باخی گەنجێتییەوە چووم بۆ «ناونووسین» (احصاء النفوس) وە لە دێیەک لە دێکانی کوردستان ئەم ڕووداوەم دی... وە بە دەسکارییەکی کەمەوە لە ساڵی ١٩٥٧ دا کردم بەم هۆنراوەیە: لامان دایە، دێیەکی بچووک باخی ڕازاوە، وەکوو بووک ماڵی ئاغا بە گەچ سپی داوێنی گوڵی پەمەیی بۆنی خۆش، ئاوازە و بەستە کام دەنگ بزوێنەری هەستە ئەیاندا لە پەردەی دڵم زۆر خۆش بوو بەستەی «ئای گوڵم» لە ڕێگەی کانیی کەڵەک بەرد کیژی ڕوومەت گوڵی بێگەرد ئەهاتە لەنجە، ورد، بۆ ماڵ سنگ ئەیلەرانەوە دەسماڵ لەگەڵ لەرینەوەی لەشا هەڵهێنانی چاوی گەشا پەپوولەی خۆشەویستیی گیان ئەفڕین بۆ شینایی ئاسمان چوومە زنجێک تاریک و تەنگ دانیشتم مەلوول و بێدەنگ دڵتەنگ بووم، بۆ کۆمەڵێ گیان کە بەشیان خەفەتە، گریان پیرێژنێک هات، گاڵۆک خوار بەژنی وەکوو کۆتەرەدار نواڕییە، ڕووم، بنمیچی ڕەش دوا تیشکی زەردی خۆری گەش وتی و دەمی پڕ پێکەنین ئەی شارستانیی ڕوو، شیرین نە پارەم هەیە، نە ماڵات بە تۆی، لاوی بکەم خەڵات گەر، ناومان بنووسی یەکسەر ئەتنێمە سەرچاو، تەپڵی سەر ئەڵێن هاووڵات ژماردن ئەکەن، بۆ شەکر بەشکردن توو بی لاوێت، ئەی کوڕی جوان تووبی دڵل پڕ، لە وجدان بێبەریمان مەکەن برا چاوەڕێین بۆ شکر بۆ چا لەدوای تاوێک ئەسرین ڕشتن ئاخ هەڵکێشانی دڵی من هاتن بە ڕیز، شەش کچی شەنگ نیگاریان ورد و ڕەنگاوڕەنگ مەمکی ژێر کراسی دڕاو لە شەرما ئەلەرزی بەتاو شیتاڵی جل، وەک هەوری زل تیا دەرئەکەوت لاڕانی شل پیرێژن نواڕییە کچان وتی ئەی کوڕ، ئەی هێزی گیان هەڵگرە بەرتیل شۆخی دێ لەمانە، کامیانت ئەوێ *** کە جێم هێشت، ئاوایی غەمگین گوێم لێ بوو دەنگێکی شیرین بە گریانەوە، وەک ساوا ئەڵێ «ئەی شۆخەسوار» توخوا بەرتیلیش نەبم هەر بمبە لەم ژیانە ڕزگارم کە چیلکە چنینەوە و بژار نانی گاڵ و زەبری زۆردار جوانیی ڕووم، بەژن، قژی خاو ئەکوژن، با بێم ئەی کوڕی لاو ئەوسام، ئێستەم بوایە بەڕاست ئەو کچە نەشمیلەم ئەخواست ++++++++++++++++++++++ سەرناو: کۆرپەلەی کوردستان سەبارەت: بەبۆنەی ڕۆژی دایک و مناڵە، لە سەر زمانی دایک وتراوە ئەی کچە نەشمیلانەکەم کۆرپەلە خنجیلانەکەم فرمێسکم کرد بە ملوانکەت پەڕەی دڵیشم بە لانکەت لە تیشکی گزنگی زێڕین بۆم کردی ئەگریجەی چین چین لە پەڕەی گوڵاڵەی ناسک گۆنام بۆ کردی و تکەتک شەونمی دەمم پیاڕژان ئەی کۆرپەلەی نازدار و جوان تۆش، کە گەورە بووی، بووی بە ژن ببە، بە شانازی بۆ، من ئەگەر، بۆ کورد و نیشتمان تۆ، هەوڵ بدەیت بێ وچان ئەگەر وەکوو مۆمی کافوور ئەی جوانکیلەی گەردن بلوور بتوێتەوە، بۆ گەل، وڵات ببی بە ئاگری خەبات ئەوسا کە لێت ئەبم ڕازی بۆ کورد ئەبی بە شانازی من دایکی تۆم بەڵام گیانە ئەم وڵاتی کوردستانە تۆی پەروەردە کرد بە جوانی تۆش، سا، ببە بە قوربانی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: کۆڕنیکا سەبارەت: هۆنراوەی «پۆل ئیلوارە» کراوە بە کوردی - تێ ئەکۆشین بۆ ڕۆژێک کە ئادەمیزاد، ڕەش و سوور و سپی و زەرد یەک دڵ لە سێبەری ئاشتیا بژین... لەناو کۆڕنیکای وێرانا لەژێر، شینایی ئاسمانا ڕیبوارێک ملی ڕێ، ئەگری ورد، ورد، ڕێی ژیان ئەبڕێ بەرخۆلەیەک لە باوەشیا کۆترێک لە دڵی گەشیا گۆرانییەک ئەڵێ ئازاد بۆ گیانی گشت ئادەمیزاد نەغمەی یاخی بوونێک خاوێن گۆرانییەک بۆ هەموو شوێن سروودێکی لێئەبیستی کە ئەڵێ: «ئەی خۆشەویستی» سوپاس، سوپاسی بێ پایان سوپاس «نا» بۆ زۆردارەکان سرودێک ئەڵێ پڕ ئاوات بۆ «دنیا» نەک هەر یەک وڵات زەردەواڵەی ئازار و قین ئەفڕن بەرەو ئاسمانی شین هێلانەکەی دڵ جێدێڵن یەک لە دوای یەک هەڵئەفڕن تەنیا «تۆوی» گۆرانێکەی کە پڕە، لە خۆشی و ئۆخەی ئەمێنێ دوای گشت کارەسات دوای هەرشتێک بەسەری هات هەنگوین ئەکاتە ناو دڵان ئەیکاتە ناو دەمی ژیان کۆڕنیکا، ئەی کۆڕنیکا گیان هەر بێ تاوانی بێ گومان زاڵ ئەبی بەسەر تاوانا تا کوو ئەبەد لە ژیانا ++++++++++++++++++++++ سەرناو: کەشتیی ژیانم سەبارەت: نەبەزین مەشخەڵی تێکۆشانە کەشتیی ژیانم لە گەرداوایە تۆوی، گوڵاڵەم لە خوێناوایە دەسی زامارمە، سەوڵی ئەم گەشتە گیانم ئاوارەی باغی بەهەشتە کام بەهەشت! کام باخ کام گوڵ و گوڵزار «وێشێلی» سوارەی سوپای ستەمکار گوڵ ئەوەرێتە ژێر سمی وڵاخ گڕە، ... بەر ئەبێ لە دەروونی باخ چەمە، لە پێچا ئەگری وەک مناڵ ژیانە بەندی ناو زیندانی تاڵ ئەی ترووسکەکەی ئاسۆکەی هیوام مەگەر، هەر تۆ، بێی بگەیتە فریام ئەی گۆڕستانی شەهیدانی «سوور» با هەڵسێ، هەڵسێ، لەسەر سنگت نوور مەگەر ئەو نوورە، بێ بە چراخان ڕووناک کاتەوە شەقامی ژیان ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گوڵی وەریو سەبارەت: بۆ حەسەن تۆفیق هاوڕێم حەسەن... شێوەی جوانت، هیوا و تاسەت سنگی گەرمی پڕ هەناسەت چاوی گەشی ئەستێرەییت ڕووی ڕووناکی ڕەنگ «پەمەییت» تاڵی قژی مەیلەو زەردت زەردەخەنەی ڕووی بێگەردت بەژنی ڕێک و، ئێسکی سووکت نەخشی ورد، دەمی بچووکت «هەر، زوو لە درەختی ژیان» «وەرین، بۆ ناو قوڵپی گریان» خەندەت، ورشەی پارچەی ئاڵتوون عومرت وەکوو مەل تێپەڕ بوون ئەویان لەناو خاکا ڕۆچوو ئەمیان بە ژینا تێپەڕ بوو *** برام ئەمەوێ ئەم هۆنراوە بنووسم بۆت بەم خوێناوە: _ بە خوێناوی دڵ، خوێنی چاو خوێنی سنگی برا کوژراو بە خوێنی هاوڕێیەکی شەنگ کە بوو، بە نیشانەی تفەنگ بە خوێنی ئەختەر و بەکر بنووسم شیعری وەک ئاگر بەڵام کاغەزەکەم سووتا چونکە دڵ گڕی تێبەردا بۆیە هەرچەند دەکەم شیعرم ناتوانم جەمسەری بگرم هاوڕێم، بە گەرمی و تامی نان کە برسی ئاکا، پەرێشان ئەم برینە پڕ لە سوێیە هی ئەم دڵەم کە توێ توێیە «نابێ»!! هەرگیز نابێ ساڕێژ تا نەبینم مەرگی خوێنڕێژ تۆش بە سوێی ئەو برینەوە بە دڵێکی غەمگینەوە جێت هێشتین ئاوارە و ناکام نەتدی، کورد بگا بە مەرام لەم خاکی کوردستانەدا لەم شوێنە فراوانەدا!! ئەم شوێنە هەمیشە سروشت خوێنە ئارایشتی بەگشت ڕێگەیان نەدایت لەگەڵمان بژیت لەگەڵ بزە و گریان دەریان کردی بۆ شوێنی دوور جێت هێشت نیشتمانێکی سوور مردی، دوور لە وڵاتی خۆت بۆیە «زۆر» بەکوڵ ئەگریم بۆت با لەگەڵ هەورەکەی بەهار بگرین بۆ کۆچ، کۆچی نازدار ئاخ تاسەی خۆش ئاواتی دڵ هەڵوەرینە ناو جەرگی گڵ چاوی وەک «چاوەی» پڕ جوانی کە، پڕی بوو لە پەنهانی دڵ کە نەختێک بوو دەریای ژین کەیلی «هیوای» خۆش و شیرین چوونە، ژێر خاک ئەبن بە خۆڵ شەماڵ گەردیان ئەبا، بۆ خۆڵ هاوڕێم حەسەن، نەهاتیتەوە تا هەواڵ بێنیتەوە، بۆ دۆست هەڤاڵ هەواڵ: «هی هاوڕێکانی من» کە ئاوارە و دەربەدەرن..، نەمدیتەوە، تا لاشەکەت هاتەوە لە خاکی غوربەت ئەی جوانەمەرگ، هاوڕێم حەسەن مردی غەمگین، دوور، لە وەتەن ئەی میوانی تازەی سەیوان ئەی ڕیزە کێل. ئەی ئەرخەوان چۆن، ئەتوانم، بە «دڵ» بڵێم بە شەماڵ و بە «گوڵ» بڵێم! «کۆچی کرد هەرگیزا و هەرگیز» نایبینینەوە ڕووی «ئازیز» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هەڵبەستی من هەڵبەستێکم لێ بزر بوو وەکوو بڵێسەی ئاگر بوو هەڵبەستێک شیرین، گەرم، جوان پڕ بێ لە جۆش، هیوای ژیان ئاوازەی وەکوو خوڕەی ئاو گەش وەکوو پرشنگی خۆرەتاو ڕەوانتر، لە ئاوی ڕووبار سپی وەکوو بەفری نزار هەڵبەستێک بێ تەڕ و ناسک دوور بێ لە گریان و هەنسک پاراوتر و ئاڵتر لە دەم لێی نەنیشتبێ تۆزی خەم زۆر گەڕام بۆ، ئەم هەڵبەستە کە خۆشترین نەغمەی هەستە پەپوولەی هەڵبەست هەڵمژین فڕی بۆ زۆر جێگەی شیرین چووە، سەر خونچەی دەمی سوور ناو قژی خاو، سنگی بلوور ناو شەپۆلی گۆرانیی خۆش ترپەی ڕەشبەڵەکی بەجۆش بۆی، نەدیمەوە شیعری گەش نە، لە ڕۆژا، نە شەوی ڕەش لە دەمی ئاڵ، هەرچیی مژی هەڵبەستێکە ڕەنگە نەژی چووم، بۆ لاوی، بۆ ڕەشبەڵەک بۆ ئەو دیوی سوخمەی خاومەک بۆ ناو ئارەقێک ئەتکی لە کوڵمی ڕوومەت ناسکی چوومە ناو، دەنگی پێکەنین گەڕام چۆلیان، ئاسمانی شین پێوام، کووچە و شەقامی شار چوومە ناو خۆشترین تەلار نەمدۆزێوە، تا ئاوڕی دڵ فڕێنی کوت و پڕی نەک شیعرێک، سەد شیعری پێدام بەمە گەیشتم بە هیوام تا گوڵی دڵداریی ڕاستیم گوڵی جوانی خۆشەویستیم نەگەشایەوە، شیعرەکەم نەهاتە سەر لێواری دەم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: شەپۆلی زێڕ ئەوانەی خۆیان ئەفرۆشن بە زێڕ، دڵیان لە زێڕ سارد و سڕترە جوانییان وەک جوانی پەیکەری مەڕمەڕی بێگانە. چیای ڕەنگین... . داوێنی کەز، نێرگس و گول گزنگ لەناو کۆشی چەما، ئارامی گرت ئاسمانی شین... . ئەستێرەی زیوی ڕووی سڕی شەوبۆیەکی خنجیلانە لە سێبەرا پێکەنی سەری هەڵبڕی بۆ تیشکی خۆری گەرم و گوڕ دڵۆپی قەڵبەزی وەک چوڕ چاوی هوزار شنەی شەماڵ، سروەی نازدار چەمی بزێو *** هوزاری چەم فڕی، فڕی تا هەور و تەم خۆر، لەناو پەلی درەختا وەک بگەڕێ بە دوای بەختا سەرەتاتکێی ئەکرد لە گوڵ کەوتە شنە شن پۆپی چڵ بەردی کەنار خۆیان ئەشت ئاوی خۆر مرواری ئەڕشت شەونم لە «خۆر ماچ کردنا» زەرد هەڵگەڕا: لە چیمەنا پۆری نەرمین بە لەنجە و لار، ڕەوتی شیرین چیای ڕەنگین پەڕەی گوڵاڵەی ناسکۆڵە شەماڵ هێنابووی، لەو دۆڵە تاڵ تاڵی گوڵی تەڕی خاو گەڵای پاراو خونچەی تەڕ، بە شەونم و ئاو دایانپۆشیبووم وەک پەری چرۆ، لە جێی خۆی ئەوەری چاون لێکنابوو، گوڵی سوور لە دەورم فەرشی بێ سنوور پەنجەی هێنا، کچێکی جوان نەرم و نیان پێڵوومی جووڵان بە نەرمی سەرنجی دامێ بە گەرمی وتی گیانە، وتم: ئەی فریشتەی جوانی «مژدەی خۆشی و کامەرانی» باڵی ئاڵئان لە گەردنم گەردنی... ! ئاڵ وەکوو هەتاو! پرچی زەردێکی نەرم و خاو چاوی کانیی هەستی شیرین پرشنگی وەک ئەستێرەی شین وتم خۆشم ئەوێی بە دڵ وەکوو شەماڵ بۆ پەڕەی گوڵ وتی: کوا بەرگی ڕەنگاوڕەنگ _: «منی هەژار بەرگم شیتاڵ» وتی: ئەی گۆرانی و ئاهەنگ وتم: کسپەی دڵ و دەروون _: کوانێ ئاڵتوون؟ وتم نیمە. ! _: کوا کۆشکی بەرز و کوا تەلار؟ وتم: کۆشکم وا لەوێوە من هەژار، پەنجەم درێژ کرد بۆ چەمێک کوختێکی تاریک و نووتەک زریکانی و ڕووی وەرگێڕا ئەو جامە ئەشکەی داینابوو ۆیاما ماڵی «قڵپ» ڕژا خۆی هاوێشتە شەپۆلەوە «شەپۆلی زێڕ» دڵی کرد بە قوربانی ئەو لە بیرم چووەوە، بوو بە خەو ++++++++++++++++++++++