شاعیر: پیرەمێرد کتێب: بەشی شیعری ویژدانی سەرناو: یادی مەولەوی سەبارەت: دیوانی پیرەمێرد، پێداچوونەوەی: محەممەد ڕەسوول هاوار، لاپەڕە ٢٤٠و٢٤١. - نووسین: کەماڵ ڕەحمانی مەولەویم دیبوو ئەوسا کە مابوو لە تافی پیری ئێستای منا بوو ئەم چەند شیعرانەی بۆ بەجێ هێشتووم ئەیکەم بە تاسەی عومری ڕابردووم وا وادەی گۆپکەی سپی پیریە گۆپکەی گوڵ دڵگیر ئەم دڵگیریە شکۆفەی باخچەی پیری سپیە سەراسەر سەر و سینەم سپیە بای موویەک تای مووی سپیمی بەبادا ڕەشەبای پیری جوانی بەبادا ئاخر بەهاری نەو جوانیمە ئەوەڵ پایزی زیندەگانیمە هەناسەم وەک بای گەڵاڕێزانە تەم و دووی دەروون گەڵاڕێزانە پەیدا بوو زویر و زاری و دڵگیری پەی‌دەرپەی غەم و پەژارەی پیری خەدەنگی باڵام وەک کەمان خەم بوو ڕوو لە نیشانەی ئەو دنیایەم بوو ساقی وا پیری لێم بوو بە زنجیر دەستم داوێنت تەنها تۆی دەستگیر زووکە بە لەنجەی بێ درەنگەوە بە ئاڵ و واڵای باڵای شەنگەوە بە جامی جەمی جەمسەری سەرجەم ڕەگی ئەندامم تێک بەستە بە هەم وام گورج کەرەوە بە مەستی جوانی تازەکاتەوە ئەم پیرەی فانی پێم بدە تا پێم هێزی پێ پەی کا بێ وچان پلەی ڕێی مەحشەر تەی کا ئاخ ڕەشۆل سا تۆش بە قەتارەوە تا دەمرم خۆتم لێ مەشارەوە ++++++++++++++++++++++ سەرناو: په‌نده‌کانی پێشینیان [به‌شی ١] سەبارەت: دیوانی پیره‌مێرد، پێداچوونه‌وه‌ی: محه‌ممه‌د ڕه‌سووڵ (هاوار)، لاپه‌ڕه ٢١٣. - نووسین: کەماڵ ڕەحمانی ئەم پەندانەم لەگەڵ پەندەکانی ناو کتێبی پەندەکانی پێرەمێرد پێک گرتۆتەوە. ئەو جێگایانەی جێاوازیان هەبوو، پەندەکانی ناو کتێبی پەندەکانی پیرەمێردم دەناو جووت کەوانەی بچووک هاویشتووە. شایانی هێندێک پەند دە دیوانەکەدا هەبوو بەڵام دە کتێبی پەندەکانی پیرەمێرد دا نەمدۆزییەوە. پیاوی حەرام خۆر وەک کەڵەشێرە لایه‌ک بانگت ئەدا و بە چینه‌ش فێرە «سۆفی حەرام خۆر وەک کەڵەشێرە بانگت بۆ ئەدا و بە پیسیش فێرە» پیاوی تەماعکار هەر ئەڵێ: بیدە کەر به جۆ بمرێ ئەوسا شەهیده! «ئاغای تەماعکار هەر دەڵێ: بیدە کەر به جۆ بمرێ ئەوسا شەهیده!» سوحبەتی نادان، تاڵ ڕابواردنە لە دووی کەر ڕۆیین، تەرس بۆن کردنە مه‌یه‌ڵن نه‌فام ده‌نگی ده‌ربێنێ سه‌گی هه‌ڵه‌وه‌ر دزتان بۆ دێنێ «پیاوی نه‌زان دوو دڵ ئه‌ڕه‌نجێنێ سه‌گی هه‌ڵه‌وه‌ر دزت بۆ دێنێ» ئەمڕۆ به‌ که‌ڵکه‌ تۆ بە دۆست دەرچی پاش لێزمه‌ و باران کەپەنەک بۆچی؟ «ئەمڕۆ پێویستە تۆ بە دۆست دەرچی کە باران نەما 'کەپەنەک' بۆچی؟» شێخ ئه‌ڵێ: ئاگام له عه‌رش و قورشه کێت دیوه‌ به دۆی خۆی بڵێ ترشه «سۆفی ئه‌ڵێ: جێم له عه‌رش و قورشه‌ هیچ که‌س به دۆی خۆی نایه‌ژێ ترشه» که‌ من به ڕه‌نجی شانی خۆم بژیم سه‌ری سه‌رداران به ڕیشی زه‌عیم «بە ڕەنجی شانی خۆت بژی بەستە پارەی میراتی وەک چڵکی دەستە» له‌ زاڵم چاکه ناوه‌شێته‌وه‌ گیا لەسەر بنجی خۆی ئەڕوێتەوە «گیا لەسەر بنجی خۆی ئەڕوێتەوە ئینسان کە چێنرا سەوز نابێتەوە» بە سوێندی درۆ خۆم ناخەمە داو تاریکە‌شەو و گەڵاڵی لە ناو «بە سوێندی درۆ خۆت مەخەرە داو تاریکە‌شەوە گەڵاڵی لە ناو» گرێی ده‌ست بۆ دان مه‌هێڵه‌ره‌وه‌ شه‌ڕ به‌شی ئاشتی تیا بێڵه‌ره‌وه‌ ++++++++++++++++++++++ سەرناو: په‌نده‌کانی پێشینیان [به‌شی ٢] سەبارەت: دیوانی پیره‌مێرد، پێداچوونه‌وه‌ی: محه‌ممه‌د ڕه‌سووڵ (هاوار)، لاپه‌ڕه ٢١٤. - نووسین: کەماڵ ڕەحمانی زۆردار که زانی مسکین بێ هێزە پێی ئه‌ڵێ: سه‌گباب گاڵت وەگوێزە «ئۆخەیچ کە ئێستا زۆردار بێ هێزە لەبیرتە ئەیگوت: گاڵت وەگوێزە» قه‌ت توخنی بە پیاوی سەرچەوت مە‌کەوە بە دەست قەرز بدە و بە پێ دووی کەوە «تخوون بە پیاوی سەرچەوت مە‌کەوە بە دەست قەرز بدە و بە پێ دووی کەوە» دوو گوێ‌ و زبانێ دراوە بە تۆ دوو ببیە و یەکێ بڵێ لەسەرخۆ «ئاگری درۆزن ساتێک گڕ ئەگرێ به‌ڕه هه‌ر له‌ لای ته‌نکی ئه‌دڕێ» «چرای درۆزن ساتێ دەگڕێ بەڕەیش هەر له لای تەنکی ئەدڕێ ئاگری درۆزن ساتێ ئەگڕێ ئیش‌نەزان دوایی مووچەی ئەبڕێ» لە پردی نامەرد مەپەڕەرەوە جەردە ڕووتت کا، با لەم بەرەوە دوژمنی ناوخۆ ڕەگ دەردەکێشێ دار پوازی لە خۆی نەبێ ناقڵیشێ «دوشمنی ناوخۆت ڕەگ دەردەکێشێ دار پوازی لە خۆی نەبێ ناقڵیشێ» لەهەموو هەورێ باران نابارێ ڕاز کەوتە زارێ، ڕاست کەوتە شارێ وا دامەنیشە بە ته‌مه‌ڵ و بەتاڵ تا نەگری، مەمک ناده‌ن بە مناڵ «وا دامەنیشە بە دەستی بەتاڵ تا نەگری، مەمک نادرێ بە مناڵ» مادام که خۆتان خسته کایه‌وه‌ نیوه‌شه‌ڕ شه‌ڕه، ‌ چی تیا مایه‌وه‌؟ تف له به‌ری ده‌ست، قووه‌ت له یه‌زدان گوڕ ببه‌ستنه‌وه‌ بازده‌ن به ئاسان ++++++++++++++++++++++ سەرناو: په‌نده‌کانی پێشینیان [به‌شی ٣] سەبارەت: دیوانی پیره‌مێرد، پێداچوونه‌وه‌ی: محه‌ممه‌د ڕه‌سووڵ (هاوار)، لاپه‌ڕه ٢١٥. - نووسین: کەماڵ ڕەحمانی خۆ هه‌ڵده‌نه‌ سه‌ر به‌رانی سپی کاتێکتان زانی پێتان تێ چه‌سپی خه‌ڵکه من بۆخۆا وا پێتان ئه‌ڵێم ئه‌مه‌ وه‌سیه‌ته‌ وا من له‌سه‌ر ڕێم ئه‌گه‌ر ئه‌مجاره‌ لێک بپسێنه‌وه‌ ئیتر تا مردن ناحه‌سێنه‌وه‌ دێی فرەکوێخا مسکین هه‌ڵناگرێ تڕه‌که‌ڵه‌کێ دیار سه‌رناگرێ «دێی فرەکوێخا ئاوەدان نابێ پیاوی زۆربڵێ نوکتەدان نابێ دێی فرەکوێخا ناحەسێتەوە بزن هەرجارێ دەڕووتێتەوە» که هات سیاسه‌ت که‌وته‌ ناو ژنان ئه‌بێ ده‌س بکه‌ین به قوڕه‌ڕه‌ش پێوان زۆر گوڕتان به‌ست و بازێکتان نه‌دا بۆیه باوه‌ڕتان پێ ناکه‌ین به‌خوا هەر چەندە هەڕۆ خۆشتان تێی دەگەن وەرن یا هەڕۆ یا مەڕۆی لێ‌بکەن وه‌ک شێری بێشه گه‌رد و خول ده‌که‌ین که‌چی له ده‌نگی ده‌هۆڵ سڵ ده‌که‌ین هاکا هه‌ڵپچڕا ئه‌م گیر و به‌نده‌ هەرکەسه عەقڵی خۆی لا پەسەندە «هەرکەس عەقڵی خۆی لە لا پەسەندە فائیدەی نییە ئەم بەند و پەندە» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: په‌نده‌کانی پێشینیان [به‌شی ٤] سەبارەت: دیوانی پیره‌مێرد، پێداچوونه‌وه‌ی: محه‌ممه‌د ڕه‌سووڵ (هاوار)، لاپه‌ڕه ٢١٦. - نووسین: کەماڵ ڕەحمانی ڕا مەکە لە دوای کاری پڕوپووچ هەڵ نەخلیسکێی لە پڕ لینگە و قووچ ئەوی بە چاکەی خۆی خۆشیان ئەوێ دەستگیری زۆرە ئەگەر بشکەوێ ئەوەی ئەخوێنێ و ئەیهێنێتە کار ئەبێ بە چرا بۆ ڕووناکی شار هەندێکی واش هەن چرا وەکوژێنن 'جووتە' ئەهاون، کاسە ئەڕژێنن بەرچاو و پێڵاو هەردووکیان تەنگ بێ ئەبێ پێی دڵ و پێی ڕۆیین لەنگ بێ ناوەجاخ بێنە بیخەرە سەر کار لە پێشدا برای خۆی ئەدا لە دار گوێی ڕاستت سووک بێ بۆ چاکە بیستن گوێی چەپت کەڕ بێ لە فیت هەڵبەستن قسەی چاک زەحمەت ئەگاتە جێی خۆی واتەی بەد زۆر کەس پۆستەچییە بۆی پاشه‌کەوتی جۆ بە کەم مەژمێرە خواردنی چوارپێ و دووپێیە لێرە دووپێ بە چوارپێ ئەڵێ ڕووبەڕوو نوخشە بێ لە تۆش نوخشەمان دەرچوو ++++++++++++++++++++++ سەرناو: پەنده‌کانی پێشینیان [به‌شی ٥] سەبارەت: دیوانی پیره‌مێرد، پێداچوونه‌وه‌ی: محه‌ممه‌د ڕه‌سووڵ (هاوار)، لاپه‌ڕه ٢١٧. - نووسین: کەماڵ ڕەحمانی چوارپێ لە دووپێی بەدخوو چاکترە بە 'جۆ' هەڵ دەکا و دڵی پاکترە یەکێ بە درۆ و یەکێ چاوەڕاو یەکێ بە ئاغام، پاشام هاتە ناو مادام دنیایە و ئەمانەی تیایە پیاوی دنیایی لە برەودایە کە قەلەڕەشمان ڕێپێشاندەر بێ ئەبێ گەورەمان هەر دەربەدەر بێ ئەمە دووجارە ئەکەوینە چاڵ زەرەر دەبینین بە ماڵ و مناڵ «ئەمە دووجارە ئەکەوینە چاڵ زەرەر دەبینین بە ماڵ و بە حاڵ» هێشتا پیاوی چاک لێک ناکەینەوە گرەو لە پیاوی بەد نابەینەوە باوه‌ژن چه‌پۆک نه‌دا له هه‌تیو هه‌رگیز فێر نابێ ڕێی ئه‌ دیوه‌ و دیو موور تا نه‌یتاشی نابێ به ته‌خته بێ‌ته‌جروبه‌ و خام نابێ به پوخته خۆی پێوا وتی: باڵا شه‌ش گه‌زم سه‌یرم که‌ن ئه‌زم وا هه‌ڵئه‌به‌زم که‌ هاژه‌ی ته‌رزه‌ی له پڕ هاته گوێ بۆ کون ئه‌گه‌ڕا که خۆی تێکوتێ ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ستەمکاری سەبارەت: دیوانی پیره‌مێرد، پیداچوونه‌وه‌ی: ئومێد ئاشنا، به‌رگی یه‌که‌م، لا‌په‌ڕه‌ ٢٦١و٢٦٢. - دیوانی پیره‌مێرد، پیداچوونه‌وه‌ی: محه‌ممه‌د ڕه‌سوول (هاوار)، لا‌په‌ڕه‌ ٢١٩و٢٢٠. - نووسین: کەماڵ ڕەحمانی هەور ئەگری بەکوڵ، گوڵ پێئەکەنێ باوک و فرزەندی بێ ڕەحم ئەنوێنێ نێرگز بە بۆنەی چاوی مەستەوە ئەژاکێ لە دەست دەستاودەستەوە گوڵاڵە ئاڵای ئاڵ و واڵای خۆی بووە بە لەکەی داخی دەروون بۆی بەڕەزا ئەڕوێ لە پەنا هەردا بای مەینەت سەری ئەدا بە بەردا وەنەوشە شێوەی شینی، شینیی خۆی ووە بە باری گەردن کەچی بۆی پیشۆک لە خاکا بە خاکساری پەرێشان پرچە لەبەر هەژاری خۆی لە ژێر خاکا ئەشارێتەوە ژنە لادێیی ئەیدۆزێتەوە هەڵەکۆک کە باو لە بەفر ئەسێنێ بێڵەکان سەر و بنی دەردێنێ شنگی شۆخ و شەنگ، بە سنگێکی دار سنگی ئەشکێنن ئەیخەنە بازاڕ لاولاو کە بە شەو ئەگەشێتەوە ڕۆژ ڕووی خۆی لە ڕۆژ ئەپێچێتەوە مێخەک گەردنی هەڵئەقرتێنن سنگ و بەرۆکی پێ ئەڕازێنن گوڵ بەو جوانییە ئەیخەنە مەنجەڵ جواناو ئەڕێژێ بە هەڵم و دووکەڵ بەبۆنەی بۆنە وا ئەیخنکێنن ئامانی نادەن هەڵیەبچوڕکێنن چیمەن کە سەوزەی نەوخیزی ناوە بە له‌قەی فتبۆڵ پێ پەست کراوە ئەرخەوان پەنای بردە بەر مردوو لە وێشا ئەیکەن بە داری مردوو ئەمە ناو ئەنێن سەیرانی بەهار منیش ئەڵێم داد، لە دەست ستەمکار ++++++++++++++++++++++ سەرناو: یاران کوێخایی سەبارەت: دیوانی پیره‌مێرد، پیداچوونه‌وه‌ی: ئومێد ئاشنا، به‌رگی یه‌که‌م، لا‌په‌ڕه‌ ٢٦٢و٢٦٣. - دیوانی پیره‌مێرد، پیداچوونه‌وه‌ی: محه‌ممه‌د ڕه‌سوول (هاوار)، لا‌په‌ڕه‌ ٢٢٢. - نووسین: کەماڵ ڕەحمانی یاران کوێخایی، یاران کوێخایی کارێکی پێم کرد، دەردی کوێخایی لەگەڵ مامەوە که‌وتمە تەنهایی زەبوونی کردم، دەردی ریسوایی کوێخایی لێم بوو بە تەختی شایی لە دەستیان سەندم هەر بەخۆرایی داخم ئەو داخە کە بە شیربایی گەینە کوێخایی و لەخۆبوون بایی لە دڵما نەما ئاهەنگ و شایی لە چاومان ون بوو نووری بینایی زیکری مەولەوی و ڕەقسی سەمایی بۆ من بووبوونە سڕی سەمایی وەک گێژەڵووکەی خێڵی دوایی عومری کوێخایی خستە کۆتایی خووی جیهان وایە بەبێ وەفایی لای کەس نەماوە بۆی ئاشنایی ئەگەر بۆم ڕێکەوت بەخواستی خوایی بوومەوه‌ کوێخا بە دڵنەوایی سەد دەورەم بدەن ڕووتەی ئاوایی بە کلکەلەقێی کەس نابم بایی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: شۆڕەبی سەبارەت: دیوانی پیره‌مێرد، پیداچوونه‌وه‌ی: ئومێد ئاشنا، به‌رگی یه‌که‌م، لا‌په‌ڕه‌ ٢٦٣و٢٦٤. - دیوانی پیره‌مێرد، پیداچوونه‌وه‌ی: محه‌ممه‌د ڕه‌سوول (هاوار)، لا‌په‌ڕه‌ ٢٢٣. - نووسین: کەماڵ ڕەحمانی ئەرێ شۆڕەبی سەر حەوزەکەمان تۆ سێبەرێ بووی هاوینان بۆمان بەهار بە لەنجە و لاری خەرامان شنەت ئەبوو بە باوەشێنی گیان بە بەرگی سەوزی تاوسی کاڵات حەوزەکە ببووە ئاوێنەی باڵات ئێستە بۆ ڕووت و بێ بەرگ و باری سەرشۆڕ و ڕەنگ زەرد کز و غەمباری وتی: وێنەی تۆم بەبێ زیاد و کەم لە ماڵی تۆ دام وا لە تۆ ئەکەم جوانی بەهارم من کە شۆڕەبیم لە ترسی پاییز وا کەوتوومە بیم هیچ نەبێ بەهار من سەوز ئەبمەوە ئێوە پیریتان تاریکەشەوە ++++++++++++++++++++++ سەرناو: وشکه‌ سۆفیه‌کان سەبارەت: دیوانی پیره‌مێرد، پیداچوونه‌وه‌ی: ئومێد ئاشنا، به‌رگی یه‌که‌م، لا‌په‌ڕه‌ ٢٧٠و٢٧١. - دیوانی پیره‌مێرد، پیداچوونه‌وه‌ی: محه‌ممه‌د ڕه‌سوول (هاوار)، لا‌په‌ڕه‌ ٢٣٠و٢٣١. - نووسین: کەماڵ ڕەحمانی وشکە سۆفیەکان بەهەشتیان ئەوێ بۆ ئەوەی حۆری و کۆشکیان بەرکەوێ یادی تۆم لە هەر شوێنێ دەستکەوێ بەهەشت دۆزەخی لێ پڕ نامەوێ ئاڵتونم هەیە کە هەر بیژمێرم؟ ناچارم ئەبێ بە تۆ ڕابویرم نائومیدییە و بێ موبالاتی حەڵاڵخۆریە و کەم دەسەڵاتی ماڵدار مالی برد من ڕه‌زای خوایی ماڵ له کورتیه و ڕه‌زا له زیایی هه‌ی قه‌له‌نده‌ری چه‌ند سه‌بوکباری له ڕیش و سمێڵ به‌ریت یه‌کجاری جاران ئه‌مانوت قه‌له‌نده‌رییه له ڕیش و سمێڵ بۆیه به‌رییه خۆ ئێستا ڕیش و سمێڵ مه‌ترووکه هه‌رچی ئه‌بینی وه‌ک تازه بووکه عومری ئه‌و ڕیشه زبره نه‌مێنێ که له ڕوومه‌ت که‌وت دای ئه‌چڵه‌کێنێ من ئه‌ڵێم: ئه‌وه‌ی که خاوه‌ن ڕیشه ئاین و ئۆینی کردووه به پیشه خوایه من ئه‌گه‌ر خواهیشتی خۆم بێ بۆچی بمه‌وێ که ملم کوم بێ باری گوناهم ئه‌گه‌ر له مله بناوانه‌که‌ی باوکم وا شله ئه‌و نه‌یئه‌زانی شه‌یتان نایه‌وێ کوێخایی عه‌رش و قورشی به‌رکه‌وێ ئێمه ئه‌یزانین که ئه‌و شه‌یتانه بۆ له ڕێ بردن له په‌یجۆرمانه ته‌فره‌مان بدا به ده‌نکه گه‌نم وا چاکه بمانخه‌یته جه‌هه‌نه‌م ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بەهار تازە ڕەنگ سەبارەت: دیوانی پیره‌مێرد، پیداچوونه‌وه‌ی: ئومێد ئاشنا، به‌رگی دووه‌م، لا‌په‌ڕه‌ ٢٠٨و٢٠٩. - دیوانی پیره‌مێرد، پیداچوونه‌وه‌ی: محه‌ممه‌د ڕه‌سوول (هاوار)، لا‌په‌ڕه‌ ٢٣٦. - نووسین: کەماڵ ڕەحمانی بەهار تازە ڕەنگ، بەهار تازە ڕەنگ دیسان نواندی بەهار تازە ڕەنگ وێنەی تەموورە تاڤگەی خۆش ئاهەنگ لالەی ئاڵ دەرهات وەک لال لە ڕووی سەنگ گۆپکەی درەختان ئاوس‌ بە گەڵان با ئەیکاتەوە بۆ نەشئەی دڵان گوڵان خەواڵوو لە خەو هەڵساون بۆ ژەنگی دڵان وەک نەرمە ساون وەنەوشە بە نۆش ئەسرینی نەسرین سەرخۆشە و گەردن کەچە بۆ ئایین بولبول بە نەغمەی شۆڕی پەهلەوی قەتاری (ڕەشۆل) بە نیوەشەوی تەئسیری ناڵەی مورغانی چەمەن ئاگرە بۆ دڵ دوورکەوتەی وەتەن کەیف و سەرمەستی فەسڵی نەوبەهار سەیری سەبزەزار دیارە و دیار بۆ کەسێ خۆشە دڵ بەئومێد بێ نەک وەک من غەمبار ئاوارەی زێد بێ١ ١. وه‌رگێڕاوی شیعری میرزا مووسا (بیمار)ه‌ که خه‌ڵکی زه‌ردیاوای قه‌ره‌داغ بووه: وه‌هار جه نۆ ڕه‌نگ... دیسان نه‌و وه‌هار هه‌م نمانا ڕه‌نگ ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بەهار هات سەبارەت: دیوانی پیره‌مێرد، پیداچوونه‌وه‌ی: ئومێد ئاشنا، به‌رگی دووه‌م، لا‌په‌ڕه‌ ٢٠٨و٢٠٩. - دیوانی پیره‌مێرد، پیداچوونه‌وه‌ی: محه‌ممه‌د ڕه‌سوول (هاوار)، لا‌په‌ڕه‌ ٢٣٦. - نووسین: کەماڵ ڕەحمانی بەهار هات و دەردێ ئەبینم لە گوڵدا ئەویش وه‌ها دیارە گرێی وا لە دڵدا ئەزانێ کە وا پێنج و دوو ڕۆژە دەوری کە باوی نەما، نامێنێ کەس لە دەوری کە ڕازاندیەوە سەرلەنوێ دەستی یەزدان هەموو خەڵک بە ئاواتەوەن بۆی بەیانیان بە ناڵە و نزان، بولبول داخ لەدڵ بۆی وەک مشتوماڵ ژەنگی دڵ نایەڵێ بۆی بەرۆکی جوانان دەست و سەرە جێی بەڵێ که خوا دای کێ دەڵێ: کوڕی کێی؟ کە زادەی چقڵ، ڕەنگ و بۆی جوانی وا بێ ئەبێ ڕەنجی شەوگاری بولبول بە با بێ لە دوای ئا ئەم خۆشەویستیە کوتوپڕ کە هەڵیان بچڕکان و کەوتە سەر ئاگر لەگەڵ هەڵمی مەنجەڵ جواناو ئەڕێژێ بەدەم قوڵپی گریانەوە وا دەبێژێ: کە بێ بایەخە خۆشەویستی درۆزن کە تێر بوو دەبینی فڕێی دا سەر و بن ئەلای دولبەری دڵبەرە بایەخی بێ مەپندار١ کە وا بۆرەپیاو دایەخی بێ ٢ مەپندار: وا مەزانە. دایه‌خی بێ: به‌ که‌ڵکی بێ. ++++++++++++++++++++++ سەرناو: فه‌ریادی پیره‌مێرد سەبارەت: دیوانی پیره‌مێرد، پیداچوونه‌وه‌ی: ئومێد ئاشنا، به‌رگی یه‌که‌م، لا‌په‌ڕه‌ ١٧٤. - دیوانی پیره‌مێرد، پیداچوونه‌وه‌ی: محه‌ممه‌د ڕه‌سوول (هاوار)، لا‌په‌ڕه‌ ٢٤٣. - نووسین: کەماڵ ڕەحمانی بۆ کاره‌ساتی جه‌نگی جیهانی دووه‌مه‌. ئەڵێن فرمێسکی هەور بارانە گوایە گریانی شینی یارانە کوا ئەگەر هەور وا بگریایە ئەشیا بارانی هیچ نەوەستایە چونکە چوار ساڵە ئەم سەرزەمینە تێکڕا بە خوێنی کوژراو ڕەنگینە ئێمە کە خۆمان یەکتر بکوژین هەور و ئاسمان بۆچ بۆمان بگرین ئەم قڕە قڕە و قڕی ئینسانە ڕاستت پێ بڵێم فیتی شەیتانە خواستی خوایییە ئەبێ بێتەجێ بۆ ئەوەی زەمین بە فەساد نەچێ١ ١. «وَلَوْلاَ دَفْعُ اللّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَّفَسَدَتِ الأَرْضُ وَلَكِنَّ اللّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْعَالَمِينَ (البقرة: ٢٥١). ئه‌گه‌رخوا هه‌ندێک له‌و خه‌ڵكه‌ بێ باوه‌ڕه‌ی به‌هه‌ندێ له‌و مه‌ردمه‌ باوه‌ڕداره‌ له‌ناونه‌بردابا؛ ئێستا ئه‌م زه‌ویه‌ خراپ و وێران ببوو، فه‌ساد زه‌وی گرتبوویه‌وه‌؛ به‌ڵام خوا فه‌زڵ و چاكه‌ی له‌سه‌ر گشت جیهانیان هه‌یه‌، به‌یناوبه‌ین سته‌مكاران به‌ده‌ستی خه‌ڵكانی ڕاست و خاوه‌ن عه‌داڵه‌ت له‌ناو ده‌بات. [ته‌فسیری ڕامان، ئه‌حمه‌د کاکه‌مه‌حموود] ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دڵە با بەس بێ سەبارەت: دیوانی پیره‌مێرد، پیداچوونه‌وه‌ی: ئومێد ئاشنا، به‌رگی دووه‌م، لا‌په‌ڕه‌ ٢٢٥و٢٢٦. - دیوانی پیره‌مێرد، پیداچوونه‌وه‌ی: محه‌ممه‌د ڕه‌سوول (هاوار)، لا‌په‌ڕه‌ ٢٤٤و٢٤٥. - نووسین: کەماڵ ڕەحمانی دڵە با بەس بێ، دڵە با بەس بێ وەرەوە هۆش خۆت، دڵە با بەس بێ جڵەوت با بەس بە دەس هەوەس بێ بە گڕی سەودا دڵت قەقنەس بێ با بەس خەیاڵت خەیاڵی خاڵ بێ بە پیری عەقڵت وڕکی مناڵ بێ تاکەی پەیجووری دیدەی بازانی تاکەی گیرۆدەی گەردن قازانی سەیر کە هام فەردان، هام دەرد و هام مەشق نازک خەیاڵان ماسی دەریای عەشق هەریەکە بە داخ لەیلێکی بێ مەیل دەردی پڕ میحنەت دڵ لە هیجران کەیل بەرەودوا چوونە هەوارگەی ژێر خاک ناوی ون کردن دەورانی بێ باک خاڵییە شوێنی نازک خەیاڵان نەما گۆرانی ئەگریجە و خاڵان لە هەموان پێشتر سای سینە سافان مەخدوومی (مەعدووم) مەولەوی جافان جێنیشینی ئەو (بێسارانی) بوو خاوەن تەریکەی هادی سانی بوو ئەبیاتی (یۆسف)، دیوانی (خانا) (مەلاکەی گۆران) شاعری دانا ئەشعاری ڕەنگین (دێوانەکەی شەم) واتەی (ڕەنجووری) دەروون پڕ لە خەم من کە لە شیعرا ناگەمە ئەوان هاوار ئەبەمە بارەگای یەزدان هانام بەتۆیە ئەی خودای بێچوون عەفوت لە تاوان بەندەگان ئەفزوون منیش دوای ئەوان ئەڕۆم بە نۆبە لە گوناهـ تۆبە، بەخشندەش تۆ بە١ ١. وه‌رگێڕاوی شیعری مه‌لا عه‌بدوڵڵای (داخی)یه‌: دڵه‌ با وه‌س بۆ... هوشیار به‌ر واده‌ی مه‌ستیت با وه‌س بۆ. ++++++++++++++++++++++