شاعیر: سەید یاقۆ کتێب: دیوانی سەید یاقۆی ماییدەشت سەرناو: دلبەر تۆ نەپرسی کە من ئەوقەر لە چە ماتم دلبەر تۆ نەپرسی کە من ئەوقەر لە چە ماتم حەیران خەم ئەبروو و زوڵفان سیاتم ئەوزاع کەمیی دڵبەرە، عەیبی نییە بۆ من هەرچەندە کە لاتم وە خودا مایلی لاتم ڕۆژێ کە وەکووی تۆ ڕەسیم حاڵیی من بی چون حاجی مشکی نمەیۆ ڕای نەجاتم قوربان حەیاتم تۆ کە ناتی لە حەیاتم سەرگەرد وەفاتم گوزەرێ کەر لە وەفاتم زەهر ئەر بدەری نووشی بکەم دووست بلاتەش وا زانمە خزری بدەری ئاب حەیاتم من سەیید مسکینم و تۆ مونعم حوسنی یەک بووسە بدەر من لە گدایان سەراتم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دلبەرا جەور و جەفا کەی دلبەرا جەور و جەفا کەی، خەوفت ئەژ باری نییە یا خەیاڵت واسە دی گونای گوڵناری نییە تیر موژگان دەی لە جەرگ و زولف موشکین دەی وە باد بووی موشک و زەخم پەیکان تەرز دڵداری نییە دلبەر ئەر فەهمت زیادەن بۆچ دەکەی ئازار خەلق؟ شیوەیی ساحێب کەماڵان مەردوم ئازاری نییە قیبلەیی من ڕۆژ و شەو ئەبرووی یار باوەفاس زاهید تەزویر کەر چون، تاق گوڵکاری نییە دەر کەف سەیید لە چین زولف عەنبەربار تۆ هەست تا تارێ، لە فکر موشک تاتاری نییە ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دڵم پابەست زولف یارەن ئەمشەو دڵم پابەست زولف یارەن ئەمشەو لە بەخت من درێژ و تارەن ئەمشەو دڵی دێرم عەزیزا ماچە بولبول ژە سەودای ڕوخ، گوڵ خارەن ئەمشەو نە یارم هەمنشین نە دووست هەمدەم لە تەنهایی، غەم غەمخوارەن ئەمشەو ژە بەس دەردم گرانەن، قابزی ڕووح ژە قەبزی ڕووحی من بێزارەن ئەمشەو دڵی زارم ژە هجری ڕوویی یارم سپەندێوەن کە بەم سەر نارەن ئەمشەو سەبا لەم حاڵی زارم ئاگەهی تۆ ئەگەر دڵداری من بێدارەن ئەمشەو بواچە مەرهەمی زامانی سەیید لە بۆیی نافەیی تاتارەن ئەمشەو ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دڵە دامەنی دڵە دامەنی، دڵە دامەنی هەی دڵ گیروەردەی حەڵقەی دامەنی هەر کام مەوینی، هەر ناکامەنی هەر کار مەکەری، هەر بەدنامەنی من هەر دەوا کەم، تۆ هەر زامەنی تو تاکەی نە فکر سەودای خامەنی؟ هەرگز خیاڵت ساتێ جەم نییەن پای غوسە و خیاڵ لەلات کەم نییەن چو دنیا دەست وە یەکدەم نییەن سوراحیت نە سەوت زیر و بەم نییەن هەر کار مەکەری، هەر بەدنامەنی تو تاکەی نە فکر سەودای خامەنی؟ گا پەروانەی دەور شەم جەماڵانی گا هەمڕاز ڕاز کەمەر لاڵانی گەهێ سکووتی گەهێ ناڵانی گا چون ئەوداڵان وێڵ ماڵانی من هەر دەوا کەم، تۆ هەر زامەنی تو تاکەی نە فکر سەودای خامەنی؟ شیرین مەوینی حەسرەتباریتەن تەڵخی مەوینی شین و زاریتەن زشت و زیبایی بیقەراریتەن پەس تو چە دەرمان دەرد کاریتەن؟ من هەر دەوا کەم، تۆ هەر زامەنی تو تاکەی نە فکر سەودای خامەنی؟ ئەی دڵ پەی جیفەی حەسرەت مەوازی جیفە پەیدا کەی، پەی چێش مەبازی چون هەر ساعەتێ وە یەک مەجازی دنیا پیت بیەن نمەوی ڕازی هەر کار مەکەری، هەر بەدنامەنی تو تاکەی نە فکر سەودای خامەنی؟ دڵە لەت لەت بای چو نیل سەرخوم وەس تەمەننا کەر وە یانەی مەردوم هەرچی هاواران وە ڕات ئاوەردم چەنی گوناهان ساڵان سەر کەردم جە ڕاسی وەحشی، پەی بەد ڕامەنی تو تا کەی نە فکر سەودای خامەنی؟ ئاه لە خیاڵان مەویەرۆ نە دڵ چو نووفڵ نووشام زەهر هەڵاهڵ چەن تەی مەکەری ڕاگەی بی حاسڵ؟ نە خاسان شەرع تا کەی مەکەی سڵ؟ هەوا خوای لەزەت چەن بێ تامەنی! تو تا کەی نە فکر سەودای خامەنی؟ دڵە کوت کوت بای، چەن خیاڵ پێتەن؟ دیدە هەی کۆر بای کول گونای وێتەن تۆشەی بەدنامی، ڕای نەهات ڕێتەن مەر نمەزانی سای ئەڵحەد جێتەن؟ بووم بەد عەمەڵ تەختەبامەنی تو تا کەی نە فکر سەودای خامەنی؟ ئەر تۆ نەکەری سەیر زوڵف و خاڵ دڵ وەو سپوردەی چو مەکەی خیاڵ ورک نەکەی پەرێ لیمۆ چون مناڵ ئەر ڕۆژ بوو وە سی، هەزار بوو وە ساڵ وێنەی عارفان دوور وە کامەنی تو تا کەی نە فکر سەودای خامەنی؟ هەی دڵە ئەر گەنج زەمانەی فانی تەخت سڵەیمان تاج کیانی مەحبووب چو شیرین زڵەیخای سانی پەرێت باوەروون پەی شادمانی ئاخر عاقبەت بێ ئەنجامەنی تو تاکەی نە فکر سەودای خامەنی؟ ئەر فکرت ڕاحەت ماڵ و عەیاڵەن ڕاحەت پەی ئەولاد ئادەم مەحاڵەن هەرکەس بواچۆ ڕای دڵ بەتاڵەن واچان سەی یاقۆ ئەبڵەه خەیاڵەن هەر کام مەوینی هەر ناکامەنی تو تاکەی نە فکر سەودای خامەنی؟ ++++++++++++++++++++++ سەرناو: شوورێ وە سەرم کەوتییە لەم مەستیی چاوە شوورێ وە سەرم کەوتییە لەم مەستیی چاوە هیچ جێگە نەنیشم مەگەر ئەو جێ کە شەراوە ئەم زولف و ڕوخە، دلبەرە یا لەیل و نەهارە؟ یا هەورە ڕەشی پەردەوەشی بانی هەتاوە؟ ڕوخسار تۆ وەک مانگ و دوو زولفت وەکوو عەقرەو هەرچەند کە قەمەر عەقرەوە ڕازیم بە قەزاوە (سۆزی دڵمە باعیسی تاو و کوڵی گریان مەعلوومە کە ئاگر سەبەبی جۆششی ئاوە) ماچان کە غەزاڵان چەرنەی شۆرە زەمینن پەس ئاهوویی من چێشە کە لەم دیدە ڕەماوە؟ ئەی دڵ گوزەرێ کە وە کەمەرتاشیی فەرهاد بێن ناڵەکەی ئەیژنەوی لەو دڵە کاوە زاهد وە کەلام! غەیر خەت و ئەبروویی دڵدار مەیلم نە وە مزگەوت، نە وە مێراو و کتاوە زولفت و ڕوخت، وەه چە پەرێشان و بڵاوە سەبرە و بە دڵی شیفتە، یەکبارە ڕژاوە چاوان نگارم وە سپاه موژە ماچان ئەی لەشکەر خوێنڕێژ ئەمە وەخت چەپاوە دلبەر! لە غەمت سەیید بێچارە سەرشەو خوێنڕێژییە لەم چاوە هەتا سوبح دەماوە ++++++++++++++++++++++ سەرناو: شیرین تەور تا کەی شیرین تەور تا کەی؟ ... دڵدار دێرین! شیرین تەور تا کەی؟ بێ مەیلی تا چەند؟ جەفا و جەور تاکەی؟ عومرم تەمام بی شەرت سەور تا کەی؟ شیرین تۆ توویڵ نەمام نەومی سەد حەیف کە هامڕاز یاران شەومی نە سەختی چون سەنگ، نە نەرم چون موومی نە زەنگیی زەنگی، نە ڕوومیی ڕوومی هەر های نە مەزهەب دین گەور تا کەی؟ عومرم تەمام بی شەرت سەور تا کەی؟ یا وە ئاشکار، یا وە نەهانی چون هەردە جاران وێت نمەنمانی زام سەی یاقۆ تازەتەر تا کەی؟ عومرم تەمام بی شەرت سەور تا کەی؟ ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ماه ڕوخسار عەزیزان ماه ڕوخسارێ ژە قەوس ئەبرووان تیرێ وە جەرگم ئاشنا کەردەن نەداروم هیچ تەقسیرێ وە ناخون سینە شووم کەردم وەشانم توخمی میهری ئەو وە داسی ئەبرووان درویم، جگەر کەردم وە قەلبیرێ سێ ساڵە پاسەبانی کەم ژە دەوری خەرمەنی حوسنت ژە سەد مەن خەرمەنی گۆنا، جەوێ نادەی بە وەرزیرێ ژە عەقڵ و عیشق حەیرانم، نەزانم قەوڵی کامین کەم نە عیشقم پێم ئەدا موهڵەت، نە عەقڵم کات تەدبیرێ سەگێ پاسی سەرایێ کەی، سەراداران ئەدەن نانش من عومرێ پاسەبانیم کەرد، چلۆنی نیم دڵگیرێ ڕوخی زیبایی شیرین بی وە خوونی کووهکەن باعس وەها سەییاد تەڕدەس بی، سەیید بەرچی وە نەخچیرێ ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەولاپەرستان مەولاپەرستان... یەک ڕۆژ چیم وە سەیر سەرچەشمەی وستان دیم وستان پڕەن ژە دیدە مەستان تەمام مەه جەبین ئەبروو پەیوەستان نگام کەرد وەی کاو بێستوونەدا وەی بێستوون چەرخ چل ستوونەدا دیام بێستوون ماتەن ژە خەمدا سێ گرەی ئەبرووش بەردەن وە هەمدا پەرسام بێستوون سەربردەی ئەفلاک سینە بۆ قوڵنگ عاشقان چاک چاک پەی چێش وەی تەورە ماتەنی لە خەم؟ سێ گرەی ئەبرووت بەردەنی وە هەم؟ واتم بێستوون تۆ ژە سەنگەنی پەی کێ پەشێو حاڵ خاترتەنگەنی وات ڕاسەن سەنگەن ئەسڵ ئیجادم مات نافەهمی فەوت فەرهادم وە عەبەس عەبەس ژەی دەور دێرین پەی شیرین گوزەشت ژە گیان شیرین نە من نگا کەی وەی جیهانەدا وەی نەونەمامان کرماشانەدا تەماشای تەرکیب دەستوورشان کەی شیرین وە دەسشوور دەسشوورشان کەی من باڵام ژە سەقف سەما ویەردەن تەماشای خاسان زەمانەم کەردەن وەو مەولای شاهان غوڕڕش لانەسخەن ئەوەن شیرین هەن ئەو شیرین تەڵخەن ++++++++++++++++++++++