شاعیر: هەژار کتێب: چوارێنەکانی خەییام سەرناو: تیرێژ کە بە ڕۆژ و پێل بە دەریا دریا تیرێژ کە بە ڕۆژ و پێل بە دەریا دریا لەو ڕۆژەوە گوڵ پێکەنی بولبول گریا خوا نووسی لە چارەی ڕەشی ئێمەش بەشمان ژینێکی هەژاری پڕ لە خۆزیا و بریا آن روز که توسن فلک زین کردند و آرایش مشتری و پروین کردند این بود نصیب ما ز دیوان قضا دردی و غمی، قسمت ما این کردند ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گریا گوڵێ بۆ گوڵاو سەر ئاگر نریا گریا گوڵێ بۆ گوڵاو سەر ئاگر نریا ئەم بۆن و بەرامەیەم نەبووبا بریا نرخی هونەر و جوانییە دەیبا گەردوون کێ پێکەنی جارێکی هەزار جار گریا گُل گفت به از لقای من رویی نیست چندین ستم گلابگر باری چیست؟ ! بلبل به زبان حال با او می‌گفت یک روز که خندید، که سالی نگریست ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بێهوودەیە بیر و خەم دڵت خۆش کە برا سەبارەت: پێداچوونەوە: بینایی دیدە بێهوودەیە بیر و خەم دڵت خۆش کە برا پرسیار نەکرا بەشت درا هەر چی درا تۆ هێشتە نەهاتوویە جیهان ڕۆژی بەرێ ئەو ڕۆژی دەبوو بچیتە دەر دیاری کرا بر لوح نشان بودنی‌ها بوده‌است، پیوسته قلم ز نیک و بد فرسوده‌است؛ در روز ازل هر آن‌چه بایست بداد، غم خوردن و کوشیدن ما بیهوده است ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بەس هەڵ بخولێ بە دەوری پیس و پاکا بەس هەڵ بخولێ بە دەوری پیس و پاکا تا کەنگێ بە شوێن هەموو خراپ و چاکا گەر زەمزەمی یان دایبنێ ئاوی ژیانی ناچاری دەبێ ڕۆچی بە سینەی خاکا تا چند اسیر رنگ و بو خواهی شد چند از پی هر زشت و نکو خواهی شد گر چشمه زمزمی و گر آب حیات آخر به دل خاک فرو خواهی شد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مردن چییە؟ کەس تێنەگەیی تا وێستا مردن چییە؟ کەس تێنەگەیی تا وێستا تەوڕات و زەبوور تا دەگەیە ئاوێستا زۆر کەس لە ژیان دواوە زانایانە بۆ باسی مەرگ گێل و نەزان ڕاوێستا کس مشکل اسرار اجل را نگشاد کس یک قدم از دایره بیرون ننهاد من می‌نگرم ز مبتدی تا استاد عجز است به دست هر که از مادر زاد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بیستوومە بەهەشتێ هەیە حۆری تێدا بیستوومە بەهەشتێ هەیە حۆری تێدا ڕووباری شەڕابی پاکی دەڕوا پێدا من لێرە مەی و یارێ پەیاکەم چ دەبێ؟ دەسکەوتەکە هەر یەکن بە هەر دووک ڕێدا گویند بهشت و حورعین خواهد بود آنجا می و شیر و انگبین خواهد بود گر ما می و معشوق گزیدیم چه باک چون عاقبت کار چنین خواهد بود ئەڵێن لە بەهەشت حۆریی جوان هەیە، مەی و هەنگوینی سپیی شان هەیە، بۆچ یارپەرستی و مەی نۆشی نەکەم مادام ئەنجامی کار هەمان هەیە؟ «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەو ڕۆژە خودا سانی گیانی ڕانا ئەو ڕۆژە خودا سانی گیانی ڕانا دەیزانی بە کردەوەم، خودایە و زانا هەر خۆیەتی دایناوە هەڵە و سەرپێچم سووتانی جەهەندەمی لەبەرچی دانا! ؟ ایزد چو گل وجود ما می‌آراست دانست ز فعل ما چه بر خواهد خواست بی‌حُکمش نیست هر گناهی که مراست پس سوختن قیامت از بهر چه خواست؟ ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گۆیا لە جەهەندەمن ئەڤیدار و مەست گۆیا لە جەهەندەمن ئەڤیدار و مەست بەم واتەیە پێکەنیم و گۆستی خۆم گەست جێی چەند کەری کوڵکنە ئەگەر وابێ بەهەشت یان چۆل و بیابان و کپە وەک لەپی دەست گویند مرا که دوزخی باشد مست قولیست خلاف دل در آن نتوان بست گر عاشق و میخواره به دوزخ باشند فردا بینی بهشت همچون کف دست ئەڵێن دۆزەخە جێی پیاوی سەرخۆش، هەی قسەی بێ جێی دوور لە عەقڵ و هوش! گەر عاشق و مەست گشت بچنە دۆزەخ، بەهەشت ئەبێتە ناو لەپێکی بۆش! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بیرت دێ عەبای پێوە بوو جێ باری لمت؟ بیرت دێ عەبای پێوە بوو جێ باری لمت؟ ئەو بیری لە دەریای پڕ و پوچا نوقومت! ڕیشت لە دواوە هاتە دەر بوو بە کلک نینۆکی دەس و پێت خڕ و پڕ بوونە سمت ای رفته و باز آمده و چُم گشته! نامت ز میان نام‌ها گم گشته! ناخن همه جمع آمده و سُم گشته ریش از پس پشت آمده و دُم گشته ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گێژی لە خەیاڵات و گلەی بەختی ڕەشت گێژی لە خەیاڵات و گلەی بەختی ڕەشت ڕابوێرە هەتا بە جارێ نەبڕاوە بەشت دەس بگرە بە بەندی سەر و پرچی جوانێک تا هەڵنەوشێنراوە هەموو بەندی لەشت زان پیش که نام تو ز عالم برود می خور! که چو می به دل رسد، غم برود بگشای سر زلف بتی بند ز بند زان پیش که بند‌بندت از هم برود ++++++++++++++++++++++ سەرناو: لەو کۆشک و سەرایە دا کە جەم جامی گرت لەو کۆشک و سەرایە دا کە جەم جامی گرت ڕێوی ترەکیوە، مامز ئارامی گرت بارام کە هەموو ژیانی خۆی گۆری دەگرت دیتت بە چ جۆرێ گۆڕێ بارامی گرت؟ ! آن قصر که جمشید در او جام گرفت آهو بچه کرد و شیر آرام گرفت بهرام که گور می‌گرفتی همه عمر دیدی که چگونه گور بهرام گرفت ئەو کۆشکەی بەزمی تیا گێڕا بارام بۆ ئاسک و ڕێوی بوو بە جێی ئارام بارام کە گۆڕی ئەگرت تا مابوو نەتدی گۆڕ ئەوی چۆن گرت سەرئەنجام؟ «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ڕێم کەوتە گوڵستانەوە لای بولبولی مەست ڕێم کەوتە گوڵستانەوە لای بولبولی مەست بە چریکەیێ پێی گوتم گەلێ ڕاز و مەبەست: تا گوڵ نەوەریوە تا لەشت نەبوە بە گڵ وەک گوڵ بە دەمێ، دەم بە بزە و پیاڵە بە دەست چون بلبل مست راه در بستان یافت روی گل و جام باده را خندان یافت آمد به زبان حال در گوشم گفت دریاب که عمر رفته را نتوان یافت ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیگێڕ دەوەرە بەخێری چاوی کاڵت مەیگێڕ دەوەرە بەخێری چاوی کاڵت دڵ تینووە جەرگم ڕەشە چەشنی خاڵت وا تۆبە بەسەر یەکا شکا وەک پرچت بۆم تێکە مەیەک لە ڕەنگی کوڵمی ئاڵت برخيز و بده باده! چه جای سخن است؟ كامشب دهن تنگ تو روزی من است ما را چو رخ خويش می گلگون ده كاين توبهٔ من چو زلف تو پُر شكن است ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەی شووشە بنازم بە دڵی خاوێنت ئەی شووشە بنازم بە دڵی خاوێنت تاوم بدەرێ بە ئاوی خەم تاوێنت دەستم بەر ئەدەم لە ئارەزووی دوور و درێژ مەیگێڕ لەوەلا دەستی من و داوێنت صبح است، دمی بر می گلرنگ زنیم، وین شیشهٔ نام‌ و ننگ بر سنگ زنیم، دست از امل دراز خود باز کشیم، در زلف دراز و دامن چنگ زنیم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هاتوومە جیهان چم بە چ کرد؟ تێ گەی: هیچ هاتوومە جیهان چم بە چ کرد؟ تێ گەی: هیچ هەر بنج و بناوانی جیهان دەرخەی: هیچ! ڕووناکیدەرم، شەمم، کە فووم لێ کەی: هیچ نەینۆکی دەسی جەمم، لە بەردم دەی: هیچ! بنگر ز جهان چه طرْف بربستم؟ هیچ! وز حاصل عمر چیست در دستم؟ هیچ! شمع طربم، ولی چو بنشستم، هیچ! من جام جمم، ولی چو بشکستم، هیچ! ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەو خوایە کە گەردوون و زەوی بەرپا کرد ئەو خوایە کە گەردوون و زەوی بەرپا کرد ئەو ڕۆژە مەکۆی دەرد و خەمی پەیدا کرد وەک ڕژد و چنۆک هەرچی بە نرخ و جوانە هێنای بە پەلە و گورجێ دەخاکی ڕاکرد آنکس که زمین و چرخ و افلاک نهاد بس داغ که او بر دل غمناک نهاد بسیار لب چو لعل و زلفین چو مشک در طبل زمین و حقه خاک نهاد ئەو کەسەی زەوی و ئاسمانی دانا، بەشی دڵ داغی گرانی دانا، ۆر لەعلی لێو و میسکی ئەگریجەی، نایە چاڵ، خاکی لە بانی دانا! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ڕۆژگارێ مرۆ تیا ژیابوو، ڕابرد ڕۆژگارێ مرۆ تیا ژیابوو، ڕابرد ئاوێ بوو بە جۆ دا چووە، با بوو، ڕابرد هەرگیز مەڵێ وابوو، واچوو، خۆش نایەتەوە گەر تاڵ و زەبوون ژیاوی، چا بوو ڕابرد این یک دو سه روز نوبت عمر گذشت چون آب به جویبار و چون باد بدشت هرگز غم دو روز مرا یاد نگشت روزی که نیامده‌ست و روزی که گذشت ئەم یەک دوو ڕۆژەی عومر چوو بە سەر وەک ئاوی ناوچەم، وەک بای دەشت و دەر، لە ڕۆژان هەرگیز خەم ناخۆم بۆ دوو: ئەوەی تێپەڕی و ئەوەی دێتە دەر! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: باش ڕێگە دەچووم یا خۆ گلابم، ڕابرد باش ڕێگە دەچووم یا خۆ گلابم، ڕابرد گەر دوورەپەرێز بووم و تەبا بووم، ڕابرد ترسم هەیە بۆم بێتە ژمار ڕۆژی ژمار ئەو ژینە کە بێ یار و شەڕابم ڕابرد تا بازشناختم من این پای ز دست این چرخ فرومایه مرا دست ببست افسوس که در حساب خواهند نهاد عمری که مرا بی می و معشوقه گذشت ++++++++++++++++++++++ سەرناو: لەش ناسک و لاوچاکی وەها هەن کچ و کوڕ لەش ناسک و لاوچاکی وەها هەن کچ و کوڕ گوڵ دڕکە بەرانبەری بکەی، بێکەسە دوڕ گەردوون کە بە دانستە دەیانکا وەک شێت تێکیان هەڵ دەشێلێت و دەیان کاتەوە قوڕ جامی است که عقل آفرین می‌زندش صد بوسه ز مهر بر جبین میزندش این کوزه‌گر دهر چنین جام لطیف می‌سازد و باز بر زمین میزندش ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەم گۆزە وەکوو من بووە، دڵدار و هەژار ئەم گۆزە وەکوو من بووە، دڵدار و هەژار جارێکی دڵی خۆش بووە، سەدجار خەمبار ئەو هەنگڵ و دەسگرەی لە ملیا دیوتە دەستێ بووە زۆر خراوەتە سەر ملی یار این کوزه چو من عاشق زاری بوده است در بند سر زلف نگاری بوده‌ست این دسته که بر گردن او می‌بینی دستی‌ست که برگردن یاری بوده‌ست ئەم گۆزە وەک من دڵدارێ بووە، گیرۆدەی زوڵفی نیگارێ بووە؛ ئەو دەسکەی ئێستا قوڵفە لە ملیا سەردەمێک دەستی مل یارێ بووە! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: پەندێکی مناڵەکەت بدە مامەی پیر پەندێکی مناڵەکەت بدە مامەی پیر با بازی بە خاک و گڵ نەکا، ژیری بەبیر! بێژنگی لە دەس دەرێنە! بەس دای بێژێ کەللەی سەری پاتشا و میر و وەزیر ای پیر خردمند پگه‌تر برخیز و آن کودک خاکبیز را بنگر تیز پندش ده گو که نرم نرمک می‌بیز مغز سر کیقباد و چشم پرویز ++++++++++++++++++++++ سەرناو: سەرخۆش بە بە مەی، لە سەر دەراوێژە کەسەر سەرخۆش بە بە مەی، لە سەر دەراوێژە کەسەر ئەم کورتە ژیانە ڕێی خەمانی مەخە بەر بەس گێژ و نەزان و هێڕ بە، خۆ تۆ زێڕ نی ژێر خاک بکرێی، دووبارە بت هێننەوە دەر زان پیش که بر سرت شبیخون آرند فرمای که تا باده گلگون آرند تو زر نی ای غافل نادان که ترا در خاک نهند و باز بیرون آرند ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بەس گێژ بە لە ناو پێنج و شەش و حەوت و چوار بەس گێژ بە لە ناو پێنج و شەش و حەوت و چوار مەی فڕکە! دەتاوێیتەوە وەک بەفری پار نەت زانی لە کوێوە هاتگی ڕۆژی بەرێ ناشزانی بەرەو کوێ یە بەری پاشە هەوار ای آمده از عالم روحانی تفت حیران شده در پنج و چهار و شش و هفت می نوش ندانی ز کجا آمده‌ای خوش باش ندانی بکجا خواهی رفت ++++++++++++++++++++++ سەرناو: تا کەنگێ خەریکی پێنج و چواران مەیگێڕ تا کەنگێ خەریکی پێنج و چواران مەیگێڕ دڵخۆشی بدە بە کۆڕی یاران مەیگێڕ ژین کورتە ئەوەی نایەنێ خەم دابگرین بۆم تێکە بە یادی چاوخوماران مەیگێڕ تا چند حدیث پنج و چار ای ساقی مشکل چه یکی چه صد هزار ای ساقی خاکیم همه چنگ بساز ای ساقی بادیم همه باده بیار ای ساقی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: خۆ لامەدە، دەی! بادە کە با بێ مەیگێڕ خۆ لامەدە، دەی! بادە کە با بێ مەیگێڕ بەرماڵ و جبەت گرەو لە لابێ مەیگێڕ گوێ بگرە لە من: هەرچی مەلا و شێخ گوتیان دە گوێی مەگرە، لات وەکوو با بێ مەیگێڕ آنان‌ که ز پیش رفته‌اند ای ساقی در خاک غرور خفته‌اند ای ساقی رو باده خور و حقیقت از من بشنو: باد است هر آن‌چه گفته‌اند ای ساقی. ئەوانەی زووتر بۆی دەرچوون، ساقی! خاکی غوروورە تیا نووستوون، ساقی! مەی بخۆ و ڕاستی هەر لە من ببیە: «با» بوو لە هەرچی دوابوون، ساقی! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: جارێکی بە مەستی عەڕەبێکی پێخواس جارێکی بە مەستی عەڕەبێکی پێخواس نەیزانی لە لۆکی هەمزە ڕاساوە بە داس مەی بۆیە حەرام کراوە، سا سەیری کەن کورد بۆیە دەڵێ لە هەمزە چی داوە هەباس؟ ! ایزد به بهشت وعده با ما می کرد اندر دو جهان حرام می را کی کرد؟ مردی به عرب اشتر حمزه پی کرد پیغمبر ما حرام می بر وی کرد! ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بۆ گۆزە کڕین دەچوومە لای گۆزە کەرێک بۆ گۆزە کڕین دەچوومە لای گۆزە کەرێک سەد گۆزە بەمن پێ کەنی! هەر یەک لە بەرێک ئێمەی وەکی خۆت دەبەی! سبەینێ خۆشت وەک ئێمە دەبی بە گۆزە، لای بێخەبەرێک در کارگه کوزه‌گری کردم رای در پایه چرخ دیدم استاد بپای میکرد دلیر کوزه را دسته و سر از کله پادشاه و از دست گدای ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ڕابوێرە بە سەربەرزی بە نان و ئاوێک ڕابوێرە بە سەربەرزی بە نان و ئاوێک سەر دامەنەوێنە بۆ هەموو ناپیاوێک لەم ژینە کە هەر دەمێکە دێت و دەڕوا مەردایەتی مەفرۆشە لە پێناو تاوێک یک نان به دو روز اگر بود حاصل مرد از کوزه شکسته‌ای دمی آبی سرد مامور کم از خودی چرا باید بود یا خدمت چون خودی چرا باید کرد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئای خۆزگە ببایە جێگە بۆ سانەوەیەک ئای خۆزگە ببایە جێگە بۆ سانەوەیەک لەم ڕێگەیە دوورە سووڕ و پێچ دانەوەیەک سەد خۆزگە لە پاش نەمان وەکوو سەوزە گیا بکرایە لە گڵ هومێدی هەڵدانەوەیەک ای کاش که جای آرمیدن بودی یا این ره دور را رسیدن بودی کاش از پی صد هزار سال از دل خاک چون سبزه امید بر دمیدن بودی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: خەو بەسیە بەیانە هەستە چاوکاڵی شەپاڵ خەو بەسیە بەیانە هەستە چاوکاڵی شەپاڵ گفتێکی شیرین بکە مەزەی بادەی تاڵ کاروانی ژیان دەئاژوێ ڕوو بە نەمان هاکا من و تۆش دەبینەوە خەون و خەیاڵ وقت سحر است خیز ای مایه ناز نرمک نرمک باده خور و چنگ نواز کانها که بجایند نپایند بسی و آنها که شدند کس نمیاید باز ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەم ژینە کە ڕادەبرێ، چ شیرین و چ تاڵ ئەم ژینە کە ڕادەبرێ، چ شیرین و چ تاڵ تووش بی بە مەرگ، چ دەربەدەر بی چ لە ماڵ بێ خەم بژی! خۆش بە! پاشی مەرگی من و تۆش بێ پسانەوە دێن ڕۆژ و شەو و مانگ و ساڵ چون عمر به سر رسد چه بغداد و چه بلخ پیمانه که پر شود چه شیرین و چه تلخ می نوش که بعد از من و تو ماه بسی از سلخ به غره آید از غره به سلخ ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بۆ بیری بەهەشت و ئاگرێ کەوتییە چاڵ بۆ بیری بەهەشت و ئاگرێ کەوتییە چاڵ خۆشتر لە خەیاڵی شیرنە بادەی تاڵ بەس ترس و هومێدی بێ نیشان و بەڵگە پێشینە دەڵێن: کەس بە خەیاڵ نەبوە بە ماڵ کس خلد و جحیم را ندیده‌است ای دل! گویی که از آن جهان رسیده‌است ای دل؟ امید و هراس ما به چیزی است کزان جز نام و نشان نه پدید است ای دل! ++++++++++++++++++++++ سەرناو: کوا مەی؟ بڕەوێ خەم و خەیاڵ و خەوەکەم کوا مەی؟ بڕەوێ خەم و خەیاڵ و خەوەکەم وا ڕوو بە مەرگ گلۆر دەبێ ڕەوڕەوەکەم ئەو خشتی لە خاکی من دەی بێژن نێزیکە بچێتە چینی خانووی نەوەکەم خوش باش که غصه بیکران خواهد بود بر چرخ قران اختران خواهد بود خشتی که ز قالب تو خواهندزدن ایوان سرای دیگران خواهد بود ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەو ڕۆژە کە مردووم و لە دنیا نابم ئەو ڕۆژە کە مردووم و لە دنیا نابم ئەو کاتە کە لەش تۆز و گڵی بەر با بم خاکم بکەنە گۆزەڵە، بۆ مەیخانە تا مل پڕی مەی بکەن، لەوانەم ڕابم در پای اجل، چو من سرافکنده شوم وز بیخ امید عمر، بر کنده شوم زینهار! گِلم به جز صراحی نکنید باشد که ز بوی می دمی زنده شوم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گۆزێک لە دەسم شکابوو، ئەو گریا بۆم گۆزێک لە دەسم شکابوو، ئەو گریا بۆم خەم دات نەگرێ منیش یەکێکی وەک تۆم زۆر جار منیش وەکو تۆ گۆزەم دەشکاند تۆش ڕۆژێ دەبی بە گۆزە دەشکێی وەک خۆم بر سنگ زدم دوش سبوی کاشی سرمست بدم که کردم این عیاشی با من به زبان حال می گفت سبو من چو تو بدم تو نیز چون من باشی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەم پیاڵە وتی کە هاتە سەر لێوانم ئەم پیاڵە وتی کە هاتە سەر لێوانم شا بووم و گەلێ وەک تۆ لە ژێر فەرمانم لە خواردنەوەما دەفر و پیاڵەم زێڕ بوون وا ئێستێ پیاڵەم و بە سەر خۆشانم از کوزه‌گری کوزه خریدم باری آن کوزه سخن گفت ز هر اسراری شاهی بودم که جام زرینم بود اکنون شده‌ام کوزه هر خماری ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیگێڕ وەرە مەی ئاڵ بدە با بینۆشم سەبارەت: پێداچوونەوە: بینایی دیدە مەیگێڕ وەرە مەی ئاڵ بدە با بینۆشم شەش دانگی بەهەشت بە شووشەیەک دەفرۆشم فەرمووتە: لە پاش مەرگ بەرەو کوێ دەم بەن؟ سەرخۆش کە دەڕۆم، کێوە بچم دڵخۆشم ماییم خریدار می کهنه و نو وآنگاه فروشندهٔ جنت به دو جو گویی که پس از مرگ کجا خواهم رفت می پیش بیار و هر کجا خواهی رو «سراج الدین قمری» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئاخ خۆزگە لە مردنا بە مەی شۆراوم ئاخ خۆزگە لە مردنا بە مەی شۆراوم ژێر سێبەری مەیخانەیەکا نێژراوم کێ ڕۆژی قیامەتێ منی دێتەوە بیر هیچ بۆم نەگەڕێ، لە چۆمی مەی خنکاوم چون درگذرم، به باده شویید مرا تلقین ز شراب ناب گویید مرا خواهید به روز حشر یابید مرا؟ از خاک در میکده جویید مرا ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیگێڕ بگە پێم! لە بێ مەیی ماڕووتم مەیگێڕ بگە پێم! لە بێ مەیی ماڕووتم تووڕم بدە کووپەوە لە دووریت سووتم گۆڕم لە پەنا ڕەزان بکۆڵن. ڕەزەوان، هەڵبەستێ لە پەلک و داری مێو تابووتم ای هم‌نفسان مرا ز می قوت کنید این چهرهٔ کهربا چو یاقوت کنید چون درگذرم به باده شویید مرا وز چوب رزم تختهٔ تابوت کنید ئەی هاودەمەکان مەیم کەن بە قووت، ڕووی کارەباییم بکەن بە یاقووت؛ کە مردم لاشەم بە شەراب بشۆن، لە مێو هەڵبەستن بۆم تەختەی تابووت! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: چاو جوان دە مەڕۆ تێری دڵم بت بینم چاو جوان دە مەڕۆ تێری دڵم بت بینم گوڵ چین؟ کە لە سەر ڕومەتی تۆ گوڵچینم داخم کە هەبێ لە گێژەڵووکەی مەرگە وەک پەلکە گوڵێ هەڵدەوەرێنێ ژینم با سرو قدی تازه‌تر از خرمن گل از دست منه جام می و دامن گل زان پیش که ناگه شود از باد اجل پیراهن عمر ما چو پیراهن گل ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دەمبینی کە خەمبار و کز و داماوم دەم بینی کە خەمبار و کز و داماوم وا بیر مەکەوە لە مەرگ و کەس ترساوم مردن کە لە ڕێمە، هەر دەبێ، ناترسم ژاکاوی ئەوەم بە ئارەزوو نەژیاوم تا ظن نبری کز آن جهان می ترسم وز مردن و از کندن جان می ترسم چون مرگ حق است، من چرا ترسم از او؟ چون نیک نزیستم، از آن می ترسم «باباافضل کاشانی» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هەر چەندی بڵێی بە بەژن و باڵا جوانم هەر چەندی بڵێی بە بەژن و باڵا جوانم ڕوومەت گوڵ و چاوکەژاڵ و لێو قەیتانم وەستایێ کە وای لە خاک و گڵ داڕشتم نیازی لەمە چی بوو؟ بۆچی کرد؟ نایزانم هرچند که رنگ و روی زیباست مرا، چون لاله رخ و چو سرو بالاست مرا، معلوم نشد که در طربخانهٔ خاک نقّاش ازل بهر چه آراست مرا؟ هەرچەن بە ڕەنگ و بۆی جوان ڕازاوم وەک گوڵ، بە باڵایش سەروی سەراوم، بەڵام نەمزانی وەستای نیگارکێش لە گاڵتەخانەی خاک بۆ دایناوم؟ «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هات و چوو بە بێهوودە مناڵی و جوانیم هات و چوو بە بێهوودە مناڵی و جوانیم پیر بووم و بە بێ داخەکەم و خۆزیا نیم شاگردی زەمانە بووم و زۆریش چەوسام وەستام لە هەموو کار و لە هیچ وەستا نیم یک روز ز بند عالم آزاد نیم یک دمزدن از وجود خود شاد نیم شاگردی روزگار کردم بسیار در کار جهان هنوز استاد نیم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بۆ هاتمە سەر زەوی و لە بەرچی چوونم؟ بۆ هاتمە سەر زەوی و لە بەرچی چوونم؟ بەهرەی چ بوو بۆ خودا نەبوون و بوونم؟ هاتووم و دەچم بێ وە بزانم بۆچی؟ ! پاش مردنەکەش دوورە دەراوی ڕوونم از آمدنم نبود گردون را سود وز رفتن من جلال و جاهش نفزود وز هیچ کسی نیز دو گوشم نشنود کاین آمدن و رفتنم از بهر چه بود ++++++++++++++++++++++ سەرناو: لە بێخەبەری خۆمە کەساس و ماتم لە بێخەبەری خۆمە کەساس و ماتم بێهوودە دەبوورێ دەم و سات و کاتم من ببم و نەبم جیهان وەکوو خۆی وایە مەیگێڕ وەرە لێکی دەوە من بۆ هاتم؟ آورد به اضطرارم اول به وجود جز حیرتم از حیات چیزی نفزود رفتیم به اکراه و ندانیم چه بود زین آمدن و بودن و رفتن، مقصود! ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هاتن بە دەسی خۆم نەبوو هێنایانم هاتن بە دەسی خۆم نەبوو هێنایانم دەرچوونە دەریش چۆن و کەیە؟ نازانم سەد خۆزگە نەهاتبام، نەچووبام، نەببام لەم گێرە و کێشەدا ڕەحەت با گیانم گر آمدنم به خود بدی نامدمی ور نیز شدن به من بدی کی شدمی به زان نبدی که اندر این دیر خراب نه آمدمی نه شدمی نه بدمی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: پاک هاتمە سەر زەوی و دەڕۆم، ناپاکم پاک هاتمە سەر زەوی و دەڕۆم، ناپاکم خۆشیم کە نەدی هەمیشە بۆی خەمناکم سوێراوی چەمم کڵی دڵی نێڵ داوم ژیانیشە بە با دا چووە تۆزی خاکم پاک از عدم آمدیم و ناپاک شدیم آسوده در آمدیم و غمناک شدیم بودیم ز آب دیده در آتش دل دادیم به باد عمر و در خاک شدیم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: خوا داوی دەناوە داوی ئەو با نادەم خوا داوی دەناوە داوی ئەو با نادەم دەعبایەکی گرت و ناوی لێ نا ئادەم ڕاوی ئەوە، داوی ئەوە، دانەش هی ئەو دەمخاتە تەڵە و گەرکیە خۆشم لادەم صیاد ازل که دانه در دام نهاد صیدی بگرفت و آدمش نام نهاد هر نیک و بدی که می‌رود در عالم او می‌کند و بهانه بر عام نهاد خواجه عبدالله انصاری ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گیراوە قوڕم، خرامە قالب، خشتم گیراوە قوڕم، خرامە قالب، خشتم بادراوی یەکێ ترم کە خاوم، گشتم چاتر لەوە بم کە هەم، لە دەستم نایە خوا ڕۆژی بەرێ بەو کلە چاوی ڕشتم تا خاک مرا به قالب آمیخته‌اند بس فتنه که از خاک برانگیخته‌اند من بهتر ازین نمی‌توانم بودن کز بوته مرا چنین برون ریخته‌اند ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دەسکاری خودایە خۆم و ئاکاریشم دەسکاری خودایە خۆم و ئاکاریشم بۆ هەرچی دەچم لە دەستی ئەو دا ڕیشم هیچ کارێ بە دەست خۆم نییە، هەرچی دەیکەم ئەو پێمی دەکا، هێشتە گوناهباریشم بر رهگذرم هزار جا دام نهی گویی که: بگیرمت اگر گام نهی یک ذرّە جهان ز حکم تو خالی نیست حکمم تو کنی و عاصیم نام نهی؟ ! ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بە خوێندنەوە کراوە فرچک گیانم بە خوێندنەوە کراوە فرچک گیانم زانستە مژیم و بۆتە ئاو و نانم حەفتا و دوو ساڵە بیر دەکەم، دەخوێنم وا تازە دەزانم چ لە هیچ نازانم! هرگز دل من ز علم محروم نشد کم ماند ز اسرار که معلوم نشد هفتاد و دو سال فکر کردم شب و روز معلومم شد که هیچ معلوم نشد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: زۆر کۆلکە مەلا و شێخ ھەیە ڕێ دەگرن لێم زۆر کۆلکە مەلا و شێخ ھەیە ڕێ دەگرن لێم لایان هەڵەیە لە ژینی خۆشم بدوێم خزمینە! نەزانین چ بەڵایەکی زلە هاتوومە جیهان دەبێ نەزانم من کێم! دشمن به غلط گفت من فلسفیم ایزد داند که آنچه او گفت نیم لیکن چو در این غم آشیان آمده‌ام آخر کم از آنکه من بدانم که کیم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ڕۆژ گەورەیە، چۆن بە تۆپەقوڕ وەیشێرم ڕۆژ گەورەیە، چۆن بە تۆپەقوڕ وەیشێرم زانام بە گەلێ نهێنی، خۆ دەبوێرم زۆر پڕ لە گەواهێراتە دەریای بیرم دەرخستن و شاندانی بە کەس ناوێرم خورشید به گل نهفت می‌نتوانم و اسراز زمانه گفت می‌نتوانم از بحر تفکرم برآورد خرد دری که ز بیم سفت می‌نتوانم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: سەر کۆنەکەران دەڵێن کە: مەستی بادەم سەر کۆنەکەران دەڵێن کە: مەستی بادەم من گوێچکە بەوان تەوس و توانجان نادەم سەرخۆشم و مەیخانە پەرستم بۆچی؟ هەربۆیە کە خۆ لە خۆپەرستی لادەم می نوش کنم و لیک مستی نکنم الّا به قدح درازدستی نکنم دانی غرضم ز می‌پرستی چه بوَد؟ تا همچو تو خویشتن پرستی نکنم «انوری ابیوردی» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: جار جارە پەنا بە مەی دەبەم، ناچارم سەبارەت: پێداچوونەوە: سۆران جار جارە پەنا بە مەی دەبەم، ناچارم خەمبارم و پێم دەڵێن کە تاوان بارم خۆزێ وەکوو مەی درۆ و دزیش مەستی دەکرد مەردێکم دەویست کە بیگوتا وشیارم افتاد مرا با می و مستی کاری خلقم ز چه می‌کند ملامتباری؟ ای کاش که هر حرام مستی دادی تا من به جهان ندیدمی هشیاری ++++++++++++++++++++++ سەرناو: چم داوە لە کفر و چم داوە لە دین؟ من ژیرم چم داوە لە کفر و چم داوە لە دین؟ من ژیرم مەیخانە و مەیفرۆشە تەکیە و پیرم مارەت چییە؟ پرسیم لە جیهان، کەیفە گوتی ڕووخۆشی؟ هەواڵی تۆم و، زوێری؟ زوێرم می خوردن و شاد بودن آیین منست فارغ بودن ز کفر و دین دین منست گفتم به عروس دهر کابین تو چیست گفتا دل خرم تو کابین منست ++++++++++++++++++++++ سەرناو: با هەستم و چاومەست و مەیێکی جور کەم با هەستم و چاومەست و مەیێکی جور کەم بەس زەردی خەمان بم و بە مەی ڕووسوور کەم ڵاوێچێ بە ڕووی هۆشی بزۆزم دادەم با تاوێ لە خەو ڕاچێ لە خۆمی دوور کەم برخیزم و عزم باده ناب کنم رنگ رخ خود به رنگ عناب کنم این عقل فضول پیشه را مشتی می بر روی زنم چنانکه در خواب کنم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: چاومەستە دەهەستە بێرە لام خونچە گوڵم چاومەستە دەهەستە بێرە لام خونچە گوڵم ماچم دەیە، بم دوێنە، مەشکێنە دڵم لەم دەفری مەیەت کاسەیەکم بۆ تێکە تا نەبووە بە دەفر و کاسە و گۆزە گڵم تا چند اسیر عقل هر روزه شویم در دهر چه صد ساله چه یکروزه شویم در ده تو بکاسه می از آن پیش که ما در کارگه کوزه‌گران کوزه شویم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیگێڕ وەرە لام چ دەربەسی بەدناویم؟ مەیگێڕ وەرە لام چ دەربەسی بەدناویم؟ پاراوکە دڵم، سیس و کزی بێ ئاویم مەڕوانە کە پیرم، دەمێ سەرخۆشم کەی پێم وایە شل و شەنگە نەمامی لاویم ساقی! غم من بلند‌آوازه شده‌است سرمستی من برون ز اندازه شده‌است با موی سپید سرخوشم کز می تو پیرانه‌سرم بهار دل تازه شده‌است ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەم جارە پەڵاسی شەرم و دین پارە دەکەم ئەم جارە پەڵاسی شەرم و دین پارە دەکەم ئەم دەردی هەژارییەم بە مەی چارە دەکەم سێ بەردە دەنێمە مستی بیری پیرم کیژی ڕەزی ڕووسووری ترێ مارە دەکەم امشب می جام یک‌مَنی خواهم‌ کرد خود را به دو جام می غنی خواهم‌ کرد اول سه طلاق عقل و دین خواهم ‌داد پس دختر رز را به زنی خواهم‌ کرد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هێشتا لە بەهەشتا دەگەڕا بابادەم هێشتا لە بەهەشتا دەگەڕا بابادەم لەو ڕۆژەوە من ئۆگری جامی بادەم ئەو تڵتە کە پیری مەیفرۆش دەی ڕێژێ تۆزێکی بە زێڕ و گەنجی قاڕوون نادەم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیگێڕ وەرە بەرماڵ و جبەی دەفرۆشم مەیگێڕ وەرە بەرماڵ و جبەی دەفرۆشم ڕیشم لە گرەو دەنێم و شەی دەفرۆشم تەزبیحی دەسم کە داوی فێڵبازانە هەرکەس دەیەوێ بە چۆڕێ مەی دەفرۆشم ما افسر و خان و تاج کی بفروشیم دستار قصب به بانگ نی بفروشیم تسبیح که پیک لشکر تزویر است ناگاه به یک جرعهٔ می بفروشیم «عماد فقیه کرمانی» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گیانی منە مەی کە بێ ئەوم بێ گیانم گیانی منە مەی کە بێ ئەوم بێ گیانم ژانم لە دڵایە بادەیە دەرمانم هەر ئەو دەمە لام خۆشە کە مەیگێڕ بێژێ: هەر دوو فڕی دی، بڵێم بەسە و ناتوانم من بی می ناب زیستن نتوانم بی باده کشید بارتن نتوانم من بنده آن دمم که ساقی گوید یک جام دگر بگیر و من نتوانم بێ مەی گوزەران کردن ناتوانم، بێ جام باری لەش بردن ناتوانم، بەندەی ئەو دەمەم ساقی ئەڵێ: ها جام و من ئیتر گرتن ناتوانم! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەی کووپەیەک و گۆشت و مەزە و نانی گەنم مەی کووپەیەک و گۆشت و مەزە و نانی گەنم جوانێ بەتەنێ لە چیمەنێ بێتە کنم ماچی دەمی مەی نۆشی لە سەرخۆشی دا وەبزانە کە مەزن و میری ئەو ناوە منم گر دست دهد ز مغز گندم نانی وز می دو منی ز گوسفندی رانی با لاله رخی و گوشه بستانی عیشی بود آن نه حد هر سلطانی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیگێڕ بە دووچاوە مەستەکانت مەستم مەیگێڕ بە دووچاوە مەستەکانت مەستم تۆم لابی لە دوو جیهان بەچی دەربەستم هاواری لە پیری دەستگیرە دەروێش من پیرم و تۆم دەوێ کە بگری دەستم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەڕوانە پەشێو و لێو بەبارم، نە کەمم مەڕوانە پەشێو و لێو بەبارم، نە کەمم بەرزم لە هەژاریا چیای سەربەتەمم هەرکەس لە سەرێکەوە خودا پێداوە من خاوەنی شەش دانگی کوڵ و دەرد و خەمم آن کس که به خوبان لب خندان دادست خون جگری به دردمندان دادست گر قسمت ما نداد شادی، غم نیست شادیم که غم هزار چندان دادست ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیخانە پەرست نەبووم و تووشت کردم مەیخانە پەرست نەبووم و تووشت کردم بەو پیرییە بەرەو پیری ئەڤینت بردم ڕووبینی کە لێلاوە تکا، تۆبە شکا دینداری کە ڕەنگاوی ڕیا بوو، شردم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: کاروانە ژیان، گەرەک بەلەز بم، ڕاکەم سەبارەت: پێداچوونەوە: بینایی دیدە کاروانە ژیان، گەرەک بەلەز بم، ڕاکەم میوانی شەوی درێژی ئەم ژێر خاکەم گیانم دەرئەچوو، وتم وچانێک، فەرمووی: دیواری لەشت شکستە چۆن بار ناکەم بر پشت من از زمانه تو میاید وز من همه کار نانکو میاید جان عزم رحیل کرد و گفتم بهمرو گفتا چه کنم خانه فرو میاید ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دڵداری چ یارە؟ فێرە سەودای کردم دڵداری چ یارە؟ فێرە سەودای کردم بڕوانە لە چاوی سوور و ڕەنگی زەردم نرخی بزەیەک بارە لە سەر لێوانم پارسەنگە دڵی گەرم و هەناسەی سەردم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: کێ تا سبە دڵنیایە بۆ مان و نەمان کێ تا سبە دڵنیایە بۆ مان و نەمان ئەی مانگە وەرە لە دڵ دەراوێژە خەمان خۆش مانگە شەوە، هەلی مەیە و مەی بێنە تا تیشکی نەداوە مانگ لە گۆڕخانەکەمان چون عهده نمی‌شود کسی فردا را حالی خوش کن تو این دل شیدا را می نوش به ماهتاب ای ماه که ماه بسیار بتابد و نیابد ما را ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دڵتەنگی هەبێ، دەبێ بە مەی ژەنگی بەرین سەبارەت: پێداچوونەوە: بینایی دیدە دڵتەنگی هەبێ، دەبێ بە مەی ژەنگی بەرین بۆ بیری نەهات و هات چما خەم لە بەرین؟! سۆزی کە مەرگ تەپڵی نەمانی لێ دا ئەمن و تۆ دەگەڵ بابەدەمی هاو سەفەرین ای دوست بیا تا غم فردا نخوریم وین یکدم عمر را غنیمت شمریم فردا که ازین دیر فنا درگذریم با هفت هزار سالگان سر بسریم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: لە نوێنی گڵا پەکوو... کە نوستوو زۆرن! لە نوێنی گڵا پەکوو... کە نوستوو زۆرن! بەر بیر و خەیاڵ کەمن، لە بیر چوو زۆرن! هەرچەندی کە دەڕوانمە بیابانی نەبوون سەد هێندی ئەوانی چوون، نەهاتوو زۆرن بر بستر خاک، خفتگان می‌بینم در زیر زمین، نهفتگان می‌بینم چندان که به صحرای عدم می‌نگرم ناآمدگان و رفتگان می‌بینم «عطار» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: داخم گەلی یار و خۆشەویستان مردوون داخم گەلێ یار و خۆشەویستان مردوون لەش خاکی نێوان کۆمەڵێ دار و پەردوون چەشتمان لە مەیەک هەموو لە ناو کۆڕی ژیان پێش ئێمە بە دوو سێ پشوو مەستی کردوون یاران موافق همه از دست شدند در پای اجل یکان یکان پست شدند خوردیم ز یک شراب در مجلس عمر دوری دو سه پیشتر ز ما مست شدند یارانی هاودەم هەموو لە دەست چوون، لەژێر پێی مەرگا یەکیەک پێشێل بوون؛ لە بەزمی عومرا یەک مەیمان نۆشی ئەوانی زووتر خست جامی گەردوون! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گۆڕخانە نشینان کە لە بن سەرپۆشن گۆڕخانە نشینان کە لە بن سەرپۆشن خۆڕایی نییە وەها کپ و خامۆشن ئەی خوایە لە کام بادەیە دەرخواردت دان؟ بێهۆشن و بۆ هەتا هەتا سەرخۆشن این اهل قبور خاک گشتند و غبار هر ذره ز هر ذره گرفتند کنار آه این چه شراب است که تا روز شمار بیخود شده و بی‌خبرند از همه کار ++++++++++++++++++++++ سەرناو: داخم ئەوی دێر هات و ئەوی کەوناران داخم ئەوی دێر هات و ئەوی کەوناران هاوباوەشی مەرگن و لە دنیا تاران کەس نایەتەوە بەرەو ژیان لێی پرسم: لە کوێ یە بنە و باری هەواری یاران؟ افسوس که سرمایه ز کف بیرون شد در پای اجل بسی جگرها خون شد کس نامد از آن جهان که پرسم از وی کاحوال مسافران عالم چون شد هەی داخ دەستمایە لە چنگمان دەرچوو، لە دەست مەرگ گەلێ جگەر کون کون بوو، خۆ کەس لەو دنیا نایە لێی پرسم ئەنجامی کاری زووتر کۆچ کردوو! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گۆڕهەڵکەنی من لە هیچ و پووچ دڵخۆشن گۆڕهەڵکەنی من لە هیچ و پووچ دڵخۆشن خشتی گڵی کۆنە مردووان دەفرۆشن ڕۆژیش دێ گڵی من و ئەوان بکرێ بە خشت تا گۆڕی هەژاری تری پێ داپۆشن از تن چو برفت جان پاک من و تو خشتی دو نهند بر مغاک من و تو و آنگاه برای خشت گور دگران در کالبدی کشند خاک من و تو ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هۆ مامی هەوڕگەر! بەسە هەڵکەی دامان هۆ مامی هەوڕگەر! بەسە هەڵکەی دامان ئەو خەڵکە بە تۆ پێدەکەنن، تێت ڕامان هەر لاشی هەژارە و سەری شا و خونکارە سوڕی دەدەی و دەیکەیە دەفر و ئامان هان کوزه‌گرا بپای اگر هشیاری تا چند کنی بر گل مردم خواری انگشت فریدون و کف کیخسرو بر چرخ نهاده ای چه می‌پنداری ++++++++++++++++++++++ سەرناو: پێک نایە هەتا سەر لە جیهانا گیر بوون پێک نایە هەتا سەر لە جیهانا گیر بوون زۆر شێتییە بێ بادە بژیم سیس و زەبوون دەس بەردە لە کۆن و تازە وو ترس و هومێد دنیا کە نەمام، تازەیە یان کۆنە، بە توون چون نیست مقام ما در این دهر مقیم پس بی می و معشوق خطاییست عظیم تا کی ز قدیم و محدث امیدم و بیم چون من رفتم جهان چه محدث چه قدیم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: زۆری وەکوو مەی قەزا و قەدەر چاند و دروون زۆری وەکوو مەی قەزا و قەدەر چاند و دروون بێهوودە چ داگرم خەمی بوون و نەبوون؟ پیاڵێکی پڕم لە بادە بۆ تێکە وەخۆم هەرچی دەبوو بێ و ببێ هەموو هاتن و چوون دهقان قضا بسی چو ما کشت و درود غم خوردن بیهوده نمیدارد سود پر کن قدح می به کفم درنه زود تا باز خورم که بودنیها همه بود ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هەڵسە بەسە پیش خواردن و مل کز کردن هەڵسە بەسە پیش خواردن و مل کز کردن مەی تێکە بخۆین لە باتی خەم بۆ مردن ئاکاری جیهان ئەگەر وەفای تێدا با نۆرەت نەدەهات لەوانی زوو ڕابردن برخیز و مخور غم جهان گذران بنشین و دمی به شادمانی گذران در طبع جهان اگر وفایی بودی نوبت به تو خود نیامدی از دگران ++++++++++++++++++++++ سەرناو: چ کراوە بەرێ؟ نە تۆ هەڵی دێنی نە من چ کراوە بەرێ؟ نە تۆ هەڵی دێنی نە من لەو بارە بە ڕاست نە تۆی کە دەخوێنی نە من چی بۆی دەگەڕێین لە پشتی پەردێکەوەیە گەر پەردە نەما نە تۆی کە دەنوێنی نە من اسرار ازل را نه تو دانی و نه من وین حل معما نه تو خوانی و نه من هست از پس پرده گفت‌وگوی من و تو چون پرده بر افتد نه تو مانی و نه من «ابوسعید ابوالخیر» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەستێرە هەمووی ئەگەر درشت و وردن ئەستێرە هەمووی ئەگەر درشت و وردن ئاوان و دەڕۆن و دێنەوە و لێک گردن لەبڕانەوە نایە هاتوچۆی چوون و بوون تا خوا هەیە هەر دەمێنێ زان و مردن آنان که فلک‌ریزۀ دهر آرایند آیند و روند و باز با دهر آیند در دامن آسمان و در جیب زمین خلقیست که تا خدا نمیرد، زایند ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەستێرە و مانگ و ڕۆژ لە عاسمانانن ئەستێرە و مانگ و ڕۆژ لە عاسمانانن هۆی گێچەڵ و مشت و مڕی زانایانن چین و چ دەکەن؟ کێوە دەچن؟ چۆن هاتن؟ خۆشیان وەکوو من نەزان و سەرگەردانن اجرام که ساکنان این ایوانند اسباب تردد خردمندانند هان تاسر رشته خرد گم نکنی کانان که مدبرند سرگردانند ++++++++++++++++++++++ سەرناو: شادی لەمەڕایە پنجی خەم خۆمانین شادی لەمەڕایە پنجی خەم خۆمانین هۆی زۆر و کەمی ڕەوا و ستەم خۆمانین ڕاستی و بەزەیی و بەرز و نزم بوون ئێمەین قاشوولکە شکاو و جامی جەم خۆمانین ماییم که اصل شادی و کان غمیم سرمایه‌ی دادیم و نهاد ستمیم پستیم و بلندیم و کمالیم و کمیم آئینه‌ی زنگ خورده و جام جمیم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بەهرەی چ وەدەست کەوت لە بوونمان گەردوون؟ بەهرەی چ وەدەست کەوت لە بوونمان گەردوون؟ قازانجی چ دێتە ڕێ لەوانەی مردوون؟ هیچ کەس نیە لەم گێژە دەرم خا و بێژێ بۆ بوون و ژیان و مان و بۆ مردن و چوون؟ از آمدنم نبود گردون را سود وز رفتن من جلال و جاهش نفزود وز هیچ کسی نیز دو گوشم نشنود کاین آمدن و رفتنم از بهر چه بود ++++++++++++++++++++++ سەرناو: پیاوانێ بە ژیری و هونەران دڵخۆشن پیاوانێ بە ژیری و هونەران دڵخۆشن تامەزرۆ بە ماست و دۆشن و نێر دۆشن وا باشە ئەگەر دەکرێ نەزان و گێل بن کەس گێزەر و تووریش بە هونەر نافرۆشن آنان که به کار عقل در می‌کوشند هیهات که جمله گاو نر می‌دوشند! آن بهْ که لباس ابلهی درپوشند! کامروز به عقل، تره می‌نفروشند ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مانگی ڕەمەزان نزیکە و پێمان ئێژن مانگی ڕەمەزان نزیکە و پێمان ئێژن مەی هەرچی هەیە بڕێژن و مەیچێژن من هێندە دەخۆمەوە لە کلکەی شابان مەست و کەلەلا بۆی دەکەوم تا جێژن گویند که ماه رمضان گشت پدید من بعد به گرد باده نتوان گردید در آخر شعبان بخورم چندان می کاندر رمضان مست بیفتم تا عید! ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گەردوون لە سەری دایە خەیاڵێ بۆ مان گەردوون لە سەری دایە خەیاڵێ بۆ مان هەر وا دەگەڕێ بکۆڵێ چاڵێ بۆمان ئاڵە و شەوە بیبا چ دەکا با بیکا مەیگێڕ شەوی خۆشە تێکە ئاڵێ بۆمان می‌خور که فلک بهر هلاک من و تو قصدی دارد به جان پاک من و تو در سبزه نشین و می روشن میخور کاین سبزه بسی دمد ز خاک من و تو ++++++++++++++++++++++ سەرناو: زۆر کەس هەیە هەر دەوێژن و نایپێژن زۆر کەس هەیە هەر دەوێژن و نایپێژن ئەو ئێمە بە گێژ دەزانن و خۆیان گێژن گۆیا ئەوی کووپە مەی دەکا دینی نیە بۆ ئەو کەسی کوولەکەی دەکا چی ئێژن؟ ! حیی که به قدرت سر و رو می‌سازد همواره هم او کار عدو می‌سازد گویند قرابه گر مسلمان نبود او را تو چه گویی که کدو می‌سازد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هێندێک بە خەیاڵ لە دین و ئایین ژیرن هێندێک بە خەیاڵ لە دین و ئایین ژیرن لایەک بە گومان لە بێ گومانی گیرن سەیری دەبێ تێ بگەن کە هیچ تێ نەگەیین کەمتر لە سەری پیاز و پەلکی سیرن! قومی متفکرند اندر ره دین قومی به گمان فتاده در راه یقین میترسم از آن که بانگ آید روزی کای بی‌خبران راه نه آنست و نه این هەندێک لە بیردان بۆ مەزهەب و دین، هەندێک دوودڵی گومان و یەقین؛ لە لابەلاوە لە پڕ دەنگێ دێ ئەڵێ: کام گومان؟ کام بڕوا و ئایین؟ «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دەنگ بێژ و کچێک و گۆشەیەک پەیدا کەین دەنگ بێژ و کچێک و گۆشەیەک پەیدا کەین خۆشی سەر و دڵ لە ماچ و مەی داوا کەین نە هومێدی بەزەی کەس و نە ترسی دوا ڕۆژ با خاکێ بە با و ئاوێ بە ئاگر داکەین ماییم و می و مطرب و این کنج خراب جان و دل و جام و جامه در رهن شراب فارغ ز امید رحمت و بیم عذاب آزاد ز خاک و باد و از آتش و آب ++++++++++++++++++++++ سەرناو: خۆزگەم بە کەسێ نیشان و ناوێکی نەبوو خۆزگەم بە کەسێ نیشان و ناوێکی نەبوو لە شوێن پڕ و پووچ خەیاڵی خاوێکی نەبوو نەک وەک من و تۆ کوندە بەبوو ئاسایی چاوی لە قەڵایەک بوو، کەلاوێکی نەبوو خرّم دلِ آن کسی که معروف نشد در فوطه و در اطلس و در صوف نشد سیمرغ‌وش از سرِ دو عالم برخاست در کنج خراب، همچو من بوف نشد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گەنجت دەوێ ڕەنجی دەوێ واهات، وا چوو گەنجت دەوێ ڕەنجی دەوێ واهات، وا چوو کێ گوڵ دەچنێ دڕکی لە دەستی ڕاچوو تا شانە نەبوو لەت لەت و جەرگی پارە کەی دەستی بە کاکۆڵی جوانێک داچوو در دهر کسی به گلعذاری نرسید تا بر دلش از زمانه خاری نرسید در شانه نگر که تا به صد شاخ نشد! دستش به سر زلف نگاری نرسید ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دەروێشیەکەمان کیسەیەکی بێ بن بوو دەروێشیەکەمان کیسەیەکی بێ بن بوو مەیگێڕی جوان ڕێبەر و پیری من بوو پێم وایە لە مەیخانە دەبێ وەی بینم ئەو ژینی لە سووچی فێرگە دا لێم ون بوو ما جامه‌نمازی به سر خُم کردیم وز خاک خرابات تیمم کردیم باشد که در این میکده‌ها دریابیم آن عمر که در مدرسه‌ها گم کردیم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هۆزان و بلیمەتان و بیر ڕوون و پتەو هۆزان و بلیمەتان و بیر ڕوون و پتەو بۆ بوون و دەچن؟ کەس نە ئەمی زانی نە ئەو تاریکە شەوێک گەڕان بەبێ ڕێ و، گێژ بوون ئەفسانەیەکیان ئەهۆنی چاویان چوە خەو آنانکه محیط فضل و آداب شدند در جمع کمال شمع اصحاب شدند ره زین شب تاریک نبردند برون گفتند فسانه‌ای و در خواب شدند ئەوانەی دەریای فەزڵ و هونەر بوون، لە کۆڕی عیلما چرا و ڕابەر بوون، لەم شەوەزەنگە ڕێیان دەر نەکرد، ئەفسانەبێژی خەولەخۆخەر بوون! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گەردوون کە گەڕا دژی نیازی من و تۆ گەردوون کە گەڕا دژی نیازی من و تۆ عاسمان بە مە چی، هەشت و حەوت بن یا نۆ؟ بمرم کە لەشم بەمن چی هەرچی دەیخوا مێروولە لە گڵکۆ بێ، چ گورکی کەژ و کۆ چون چرخ به کام یک خردمند نگشت خواهی تو فلک هفت شمر خواهی هشت چون باید مرد و آرزوها همه هشت چه مور خورد بگور و چه گرگ بدشت ++++++++++++++++++++++ سەرناو: پرسی لە مراوی، ماسییەکی لابرژاو پرسی لە مراوی، ماسییەکی لابرژاو کوا تازە بڵێی بە جۆگە دا بێتەوە ئاو؟ پێی گوت بەمە چی؟ کە ئێمە مردین، دنیا دەریا بێ، تراویلکە بێ، یان هەور و ساو با بط می‌گفت ماهیی در تب و تاب باشد که به جوی رفته باز آید آب؟ بط گفت چو من قدید گشتم تو کباب دنیا پس مرگ ما چه دریا چه سراب «بندار رازی» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: وا مانگە وەسەر کەوت لە سووچی ئاسۆ وا مانگە وەسەر کەوت لە سووچی ئاسۆ مەی تێکە بخۆینەوە شەوێکە و ئەمشۆ دەس باوێ ملم، مەترسە مانگ ئاوا بێ زۆر دێتەوە سەر بدا لە گڵکۆی من و تۆ مهتاب به نور دامن شب بشکافت می نوش، دمی بهتر از این نتوان یافت خوش باش و میندیش که مهتاب بسی اندر سر خاک یک به یک خواهد تافت «عطار نیشابوری» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ھەر خۆڵێ کە دیت چ زۆر چ تۆزکاڵێ بوو ھەر خۆڵێ کە دیت چ زۆر چ تۆزکاڵێ بوو کێلگەردن و کوڵمەسوور و چاوکاڵێ بوو شەرمێ بکە تۆزی دەتەکێنی بەرگت ئەو تۆزە گڵی ڕوومەتی لێوئاڵێ بوو هر ذره که در خاک زمینی بوده است پیش از من و تو تاج و نگینی بوده است گرد از رخ نازنین به آزرم فشان کانهم رخ خوب نازنینی بوده است ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ھەر پنجەگوڵێکی سوور لە گوڵزارێ بوو ھەر پنجەگوڵێکی سوور لە گوڵزارێ بوو ئەو سوورییە خوێنی دڵی دڵدارێ بوو ھەر پەلکەوەنەوشەیەک لە ھەردێ دەردێ خاڵێکە لەسەر ڕوومەتی نازدارێ بوو در هر دشتی که لاله‌زاری بوده‌ست از سرخی خون شهریاری بوده‌ست هر شاخ بنفشه کز زمین میروید خالی است که بر رخ نگاری بوده‌ست لە هەر دەشتێکا کە گوڵزارێکە ڕەنگی گوڵ خوێنی شەهریارێکە، وەنەوشەی مۆری لەگڵ دەرهاتوو خاڵێکی جوانی ڕووی نیگارێکە! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: شەو فێنک و دەر سەوز و وەها مانگە شەوێ شەو فێنک و دەر سەوز و وەها مانگە شەوێ با بخۆینەوە کوا هەلێکی دی هەڵدەکەوێ؟ مانگ هەردێ، بەهار دێتەوە، تەنیا ئێمەین دەمرین و دەبینە گیاو و گڵ لێر و لەوێ ساقی گل و سبزه بس طربناک شده‌ست دریاب که هفته دگر خاک شده‌ست می نوش و گلی بچین که تا درنگری گل خاک شده‌ست و سبزه خاشاک شده‌ست ++++++++++++++++++++++ سەرناو: تا هەل هەیە دڵخۆش بە، ژیان ڕادەبرێ تا هەل هەیە دڵخۆش بە، ژیان ڕادەبرێ لەم خانوە ڕەشەی لەشە گیان دەر دەکرێ ئەم کاسە سەرانەی کە دەبینی، سۆزی ژێر قاچ و قولی کاسەکەران ڕادەخرێ خوش باش كه عالم گذران خواهد بود جان در پی تن نعره‌زنان خواهد بود اين كاسهٔ سرها كه تو بينی، فردا زير لگد كوزه‌گران خواهد بود ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هەر شەو بوو لە مەیخانە دەهات ئاوازێ: هەر شەو بوو لە مەیخانە دەهات ئاوازێ: خۆشی لە کەسێک لە ئێمە مەی دەخوازێ بۆ مات و کزی؟ گەلێکی وەک تۆ گەردوون کردوونی بە تۆز و خۆڵی سەر ڕێبازێ چون لاله به نوروز قدح گیر به دست با لاله رخی اگر ترا فرصت هست می نوش به خرمی که این چرخ کهن ناگاه ترا چون خاک گرداند پست وەک گوڵ پیاڵە بەرمەدە لە دەست؛ لەگەڵ گوڵڕەنگی چاو و بڕۆ مەست شەراب بنۆشە، ئەم چەرخە شینە هاکا تۆیشی کرد بە وێنەی گڵ پەست! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: چاوجوان نە دەمی خەوە دە هەڵبێنە سەرێ چاوجوان نە دەمی خەوە دە هەڵبێنە سەرێ مەی تێکە لە کووپە چەند قومێکم بدەرێ هاکا قوڕی خاکی من و تۆش هەڵشێلن بکرێتەوە کووپە مەی لەکن گۆزەکەرێ زان کوزه‌ی می که نیست در وی ضرری پر کن قدحی بخور به من ده دگری زان پیشتر ای صنم که در رهگذری خاک من و تو کوزه‌کند کوزه‌گری ++++++++++++++++++++++ سەرناو: پڕژاندی هەور لە دەشت و دەر بارانی پڕژاندی هەور لە دەشت و دەر بارانی بێ مەی بی دەمێ تامی ژیان نازانی وا ئێمە لە سەیری سەوزەزارین داخۆ سەوزەی گڵی ئێمە کێ بکا سەیرانی؟ ! ابر آمد و باز بر سر سبزه گریست بی باده ارغوان نمی‌باید زیست این سبزه که امروز تماشاگه ماست تا سبزه خاک ما تماشاگه کیست هەور دیسان هات گیای شت بە گریان، بێ مەیی گوڵڕەنگ چۆن بژین یاران؟ ئێستا سەیرانگای ئێمەیە سەوزە، ئەی سەوزەی خاکمان کێی دێتە سەیران؟ «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: تای ماشەری ژین بەبێ وچان هەڵدەکرێ تای ماشەری ژین بەبێ وچان هەڵدەکرێ زانا ئەوەیە: دڵخۆش دەژی بێ خەم بمرێ مەیگێڕ خەمی چیتە بۆ سبەینەی قیامەت؟ بۆم تێکە هەتا دەرفەتە، شەو ڕادەبرێ این قافلهٔ عمر عجب می‌گذرد دریاب دمی که با طرب میگذرد ساقی غم فردای حریفان چه خوری پیش آر پیاله را که شب میگذرد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: لاوێچێ لە مەی سەد دڵ و سەد دین دێنێ لاوێچێ لە مەی سەد دڵ و سەد دین دێنێ هەر تاقە قومێک مەملەکەتی چین دێنێ چی خۆشە لە سەر زەوی وەکوو مەی نابێ تاڵێکە هەزار گیانی شیرین دێنێ یک جام شراب صد دل و دین ارزد یک جرعه می مملکت چین ارزد جز باده لعل نیست در روی زمین تلخی که هزار جان شیرین ارزد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دڵخۆشی دەدا مەی و دڵی خەم دەبڕێ دڵخۆشی دەدا مەی و دڵی خەم دەبڕێ فرمێسکی ڕەزانە، ئەشکی خەمبار دەسڕێ زۆر سەیرە لە لام کەسێکی مەی دەفرۆشێ چی چاتری پێ دەکڕێ؟ مەگەر مەی بکڕێ! تا زهره و مه در آسمان گشت پدید بهتر ز می ناب کسی هیچ ندید من در عجبم ز میفروشان کایشان به زانکه فروشند چه خواهند خرید ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گیا شینی بەهاران هەڕەتی خونچە وەبێ گیا شینی بەهاران هەڕەتی خونچە وەبێ لات وایە بەهەشت ئەگەر هەبێ وەک ئەو بێ مەیگێڕ وەرە تا بەهەشتی دنیا ماوە هەشتێکی لە مشتە بێنە نەک نۆ بێ، نەبێ چندان که نگاه می‌کنم هر سویی در باغ روانست ز کوثر جویی صحرا چو بهشت است ز کوثر گم گوی بنشین به بهشت با بهشتی رویی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: زانا لە جیهان کەسێکە خەم دانەگرێ زانا لە جیهان کەسێکە خەم دانەگرێ دڵتەڕ بژی، وشکی لە دڵا ڕانەگرێ تا سواڵەتی ژین بە بەردی مردن دەشکێ دەستی لە ملی شووشە و یار هەڵنەگرێ ایام زمانه از کسی دارد ننگ کو در غم ایام نشیند دلتنگ می خور تو در آبگینه با ناله چنگ زان پیش که آبگینه آید بر سنگ ++++++++++++++++++++++ سەرناو: چۆن تۆبە لە مەی دەکەی هەتا مەی مابێ؟ ! چۆن تۆبە لە مەی دەکەی هەتا مەی مابێ؟ ! ئەو ڕۆژە مەخۆرەوە کە پەیدا نابێ نەخوازە بەهار و چیمەن و دیمەنی گوڵ تۆبەی چی؟ هەزار تۆبە لە تۆبەی وا بێ توبه مکن از می اگرت می باشد یک بار کنی، هزار در پی باشد گل جامه‌دران و بلبلان نعره‌زنان در وقت چنین، توبه روا کی باشد نەکەی تۆبە کەی لە مەی تا هەیە، تۆبە سەد تۆبەی بەدوادا هەیە؛ گوڵ کراس بدڕێ و بولبول بخوێنێ، لە کاتی وادا تۆبە کوا هەیە؟ «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بۆ ژانی دڵان هەر مەیە دەرمانی بێ بۆ ژانی دڵان هەر مەیە دەرمانی بێ زانا ئەوەیە تامی لە مەی زانی بێ ئەو کۆنە پەڕۆی لێوی لە مەی پێ دەسڕن بەرماڵی هەزار سۆفی بە قوربانی بێ یک جرعهٔ می، ملک جهان می‌ارزد خشت سر خُم، هزار جان می‌ارزد آن کهنه که لب ز می بدو پاک کنند حقّا که هزار طیلسان می‌ارزد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: کاتێ لە زەوی وەنەوشە سەر دەردێنێ کاتێ لە زەوی وەنەوشە سەر دەردێنێ سروە دەمی خونچە ماچ بکا و ڕای ژێنێ چەند خۆشە لە گەڵ خونچە دەمێ ڕای بوێری تۆ تۆبەشکێن و ئەو دڵت نەشکێنێ هر گه که بنفشه جامه در رنگ زند در دامن گل، باد صبا چنگ زند هشیار کسی بود که با سیمبری می نوشد و جام باده بر سنگ زند ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەو جوانە کە خۆم دەڵێم بە تەنیا جارێ ئەو جوانە کە خۆم دەڵێم بە تەنیا جارێ باوەش بە یەکا بکەین لە دەم ڕووبارێ چیمەن گوڵ و سەوزەپۆش و ئێمەش سەرخۆش پێم وابێ بەهەشت وایە، بەڵام لێ بارێ در فصل بهار اگر بتی حور سرشت یک ساغر می دهد مرا بر لب کشت هرچند به نزد عامه این باشد زشت سگ به زمن ار برم دگر نام بهشت ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بۆم بان کەنە مەیگێڕەکە: با مەی بێنێ بۆم بان کەنە مەیگێڕەکە: با مەی بێنێ پیری چلەکێش بادەیە خۆی بنوێنێ سەرخۆشێ بناڵێنێ لە نیوەی شەو دا سەد نوێژی ڕیابازی مڕ و مۆچ دێنێ یک جرعه می کهن ز ملکی نو به وز هرچه نه می طریق بیرون شو به در دست به از تخت فریدون صد بار خشت سر خم ز ملک کیخسرو به ++++++++++++++++++++++ سەرناو: شێخێ بە ژنی خراپی گوت: بێ شەرمی شێخێ بە ژنی خراپی گوت: بێ شەرمی بۆ هەرچی دەست بۆ بەرێ ساز و نەرمی پێی گوت: بەڵێ من وەکوو دیارم هەر وام تۆش داخۆ وەکوو نیشان دەدەی دڵگەرمی؟ شیخی به زنی فاحشه گفتا: پستی! هر لحظه به دام دگری پابستی! گفتا؛ شیخا! هر آنچه گفتی هستم تو نیز چنان‌که می‌نمایی هستی؟ ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گەردوون کە بە زانیاری بکردا کاری گەردوون کە بە زانیاری بکردا کاری چۆن وا پڕ دەبوو لە هیچ و پوچ و خواری کەی ڕاستە هەژار و لێو بە بارن زانا بێ مێشک و کەریش لە زێڕە ناڵ و باری! گر کار فلک به عدل سنجیده بدی احوال فلک جمله پسندیده بدی ور عدل بدی بکارها در گردون کی خاطر اهل فضل رنجیده بدی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گەردوون وەکوو دێو بەراوەژوون ئاکاری گەردوون وەکوو دێو بەراوەژوون ئاکاری هاواڵی نەزانانە، دژی زانیاری مەیگێڕ وەرە هۆشم بەرە بەڵکوو جارێک لێی تێکچێ بە لای ئێمە بچەرخێ باری چون نیست در این زمانه سودی ز خرد جز بی خرد از زمانه بر می‌نخورد پیش آور! از آن که او خرد را ببرد تا بو که زمانه سوی ما به نگرد «ادیب صابر» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هۆشم کە دەبێ خەفەت دڵم دەردێنێ هۆشم کە دەبێ خەفەت دڵم دەردێنێ سەرخۆش کە دەبم: هۆش لە سەرم نامێنێ کاتێکە نە زۆر مەست و نە زۆر وشیارم گیانم بە فیدای ئەو دەمە دنیا دێنێ تا هشيارم طرب ز من پنهان است چون مست شدم، در خردم نقصان است حالی‌است ميان مستی و هشياری من بندهٔ آن، كه زندگانی آن است هوشیار بم نەشئەم لێ پەنهانییە، کە مەست بم عەقڵم لە نوقسانییە؛ حاڵەتێک هەیە بەینی ئەم و ئەو بە بەندەی ئەبم زیندەگانییە! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: چاو جوانە بەیانە و کەڵەشێر دەخوێنێ چاو جوانە بەیانە و کەڵەشێر دەخوێنێ بانگێکی لە مەیگێڕ بکە با مەی بێنێ داخۆ شنەبای بەیان، خوناوکەی باران کەی بێنێ لە سەر گۆڕەکەمان بڕژێنێ هنگام سپیده‌دم خروس سحری دانی که چرا همی کند نوحه‌گری؟ یعنی که نمودند درِ آیینهٔ صبح کز عمر شبی گذشت و تو بی خبری «ابوسعید ابوالخیر» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەو کۆشکی ملەی دەکرد دەگەڵ عاسمانێ ئەو کۆشکی ملەی دەکرد دەگەڵ عاسمانێ شاهانی دەکەوتەوە لە دەرک و بانێ دیتم پەپوسێمانەیە لێی دەخوێنێ: کوا بگرە وو بەردەت؟ بەزم و ڕەزمت کوانێ؟ آن قصر که با چرخ همی‌زد پهلو بر درگه آن شهان نهادندی رو دیدیم که بر کنگره‌اش فاخته‌ای بنشسته همی‌گفت که کوکوکوکو ئەم کۆشکەی لووتی لە ئاسمان بوو، شاهان ئەیاننا بۆ بەردەرگای ڕوو، دیمان کۆترێک لێوی دیواری گرتبوو کزکز ئەیوت: کوو کوو کوو! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: خەم بۆچی لە سەر بوون و نەبوون دادەگری؟ خەم بۆچی لە سەر بوون و نەبوون دادەگری؟ دوا ڕۆژ چیە کەی دێ؟ چتە وا بۆی دەگری؟ مەی فڕکە! مەترسێ بە قەرز، نازانی نێوانی هەناسەیەک دەژی یان دەمری؟ تا کی غم آن خورم که دارم یا نه؟ وین عمر به خوشدلی گذارم یا نه؟ پرکن قدح باده! که معلومم نیست کاین دم که فروبرم برآرم یا نه ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بێ خەم بە، ژیان هەلێکە هاکا مردی بێ خەم بە، ژیان هەلێکە هاکا مردی تاوێری مەرگ گلا و لە بنیا وردی نازانی لە کوێوە ناردراوی، سا بە خودا ناشزانی مەرگ، کە مردی بۆ کوێی بردی دریاب که از روح جدا خواهی رفت در پرده اسرار فنا خواهی رفت می نوش ندانی از کجا آمده‌ای خوش باش ندانی به کجا خواهی رفت ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ناچاری ئەشێ باری مەرگ هەڵبگری ناچاری ئەشێ باری مەرگ هەڵبگری ناشێ هەموو دەم لە ترسی مردن بمری خوێن و ڕەگ و پێستێک و دوو سێ ئێسقانێک وە بزانە نەبوون، بۆچییە خەم دادەگری؟ چون مردن تو چارهٔ یکبارگی است مردانه بمیر! این چه بیچارگی است؟ ! تو خون و نجاستی و مشتی رگ و پی انگار نبود؛ این چه غم خوارگی است؟ ! «عطار نیشابوری» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: وە بزانە جیهان بە ئارەزووی تۆ دەگەڕێ وە بزانە جیهان بە ئارەزووی تۆ دەگەڕێ ئەم چەرخ و خولەی هەمووی بە فووی تۆ دەگەڕێ وەبزانە کە سەد ساڵێ ژیاوی، پاشان چی؟ مەرگێکە لە سەر ڕێگە لە دووی تۆ دەگەڕێ دنیا به مراد رانده گیر! آخر چه؟ وین نامۀ عمر خوانده گیر! آخر چه؟ گیرم که به کام دل بمانی صد سال صد سال دگر بمانده گیر! آخر چه؟ «باباافضل کاشانی» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دنیا وەکوو خۆیەتی و مرۆ نامێنێ دنیا وەکوو خۆیەتی و مرۆ نامێنێ تۆ تۆزی ئەویش هەر وەکوو سۆزی و دوێنێ ئێمەش کە نەهاتبووین وەکوو خۆی وابوو لێشی دەردەچین کەمایەسی ناهێنێ ای بس که نباشیم و جهان خواهد بود نی نام زما و نی‌نشان خواهد بود زین پیش نبودیم و نبد هیچ خلل زین پس چو نباشیم همان خواهد بود ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ژیانت چیە؟ تا چووک و شلی، شاگردی ژیانت چیە؟ تا چووک و شلی، شاگردی وەستای کە گەیشتی، پاشی: پیری، مردی پوختایی و تار لە من ببیسی باشە تۆزێکی لە خۆڵ بەرز ببووی، با بردی یک چند بکودکی باستاد شدیم یک چند به استادی خود شاد شدیم پایان سخن شنو که ما را چه رسید از خاک در آمدیم و بر باد شدیم چەندێک مناڵ بووین قوتابیی زانا، چەندێکیش خۆمان بووین بە مامۆستا، ئەنجام بڕوانە چیمان بەسەر هات: وەک ئاو هاتین و بۆی دەرچووین وەک با! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: زانیوتە لە حەوت و چوارەوە هاتی کە بووی زانیوتە لە حەوت و چوارەوە هاتی کە بووی گێژیت و لە بیری چوار و حەوتا ون بووی ئاسوودە بژی هەزار کەڕەت پێتی بڵێم نایەیتەوە گەر مردی، ئیتر چووی هەر چووی ای آنکه نتیجۀ چهار و هفتی وز هفت و چهار دایم اندر تفتی می خور که هزار بار بیشت گفتم باز آمدنت نیست چو رفتی رفتی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەی تێکە وەخۆ دەرفەتە، هاکا مردی مەی تێکە وەخۆ دەرفەتە، هاکا مردی لەم ژێر گڵە بێ هەواڵ و بێ هاودەردی وا پێتی دەڵێم شتێک لە لای کەس مەیڵێ نابێتەوە گوڵ پەلکە گوڵێ بابردی می خور که به زیر گل بسی خواهی خفت بی مونس و بی رفیق و بی همدم و جفت؛ زنهار به کس مگو تو این راز نهفت: هر لاله که پژمرد، نخواهد بشکفت مەی بخۆ، لە ژێر گڵا ئەنووی زۆر بێکەس، بێ هاوڕێ، بێ هاودەنگی گۆڕ، با ئەم ڕازەشت لا نهێنی بێ: گوڵ سیس بێ، گەشە ناکا لە بەر خۆر! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گەردوون وەکوو منداڵە لەبەر بێکاری گەردوون وەکوو منداڵە لەبەر بێکاری خستینیە دەرێ وەک مت و موور بۆ یاری تاوێکی لە بەر دەستی ئەوا دێین و دەچین دەخرێینەوە سندووقی نەمان یەکجاری ما لعبتکانیم و فلک لعبت‌باز از روی حقیقتی، نه از روی مجاز یک چند دراین بساط بازی کردیم رفتیم به صندوق عدم یک یک باز ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ڕابوێرە، دڵت خۆش کە چما خەم لەبەری ڕابوێرە، دڵت خۆش کە چما خەم لەبەری دەرفەت لە دەست ئەگەر نەدەی بەختەوەری یەک جارە کە دروایەوە هەڵ نادەیەوە هۆشی بدەرێ! مرۆی، نە سەوزە و کەوەری این عقل که در ره سعادت پوید روزی صد بار خود ترا می‌گوید دریاب تو این یکدم وقتت که نی آن تره که بدروند و دیگر روید ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەم خەڵکە، لە کارگای خودا دێتە دەرێ ئەم خەڵکە، لە کارگای خودا دێتە دەرێ هەر کاری ئەویشە سیس دەبێ و هەڵدەوەرێ ئەی خوایە! ئەگەر باش بوو لە پای چی نەت هێشت؟ گەر پووچ و چرووکە، کێیە کردوویە بەرێ؟ دارنده چو ترکیب طبایع آراست از بهر چه او فکندش اندر کم و کاست گر نیک آمد شکستن از بهر چه بود ورنیک نیامد این صور عیب کراست ++++++++++++++++++++++ سەرناو: سەرخۆش دڵی نایە پیاڵەیەک بشکێنێ سەرخۆش دڵی نایە پیاڵەیەک بشکێنێ هەر تۆزێ لەبار و ڕێک و پێک بنوێنێ خوا ئەو هەموو لاشە ناسک و لاوچاکە بۆچ ڕێکی دەخا و لە داخی کێی دەڕزێنێ؟ ! اجزای پیاله‌ای که درهم پیوست، بشکستن آن روا نمی‌دارد مست، چندین سر و ساق نازنین و کف دست، از مهر که پیوست و به کین که شکست؟ پیاڵەی ئەجزا جۆش خواردووی بێگەرد مەست دڵی نایە قەت بیدا لە بەرد؛ ئەی سەر و مل و ساق و دەستی جوان کێ لێکیان ئەدا و ئەیانکا بە گەرد؟ «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: پرسیم و نواڕیم و گەڕام لێر و لەوێ پرسیم و نواڕیم و گەڕام لێر و لەوێ هیچ بەڵگە نەبوو تەمی گومانم بڕەوێ ناژین بە خەیاڵی ئەو بەهارەی نایە تا ماوە ژیان، بادە لە دەستمان نەکەوێ نتوان دل شاد را به غم فرسودن وقت خوش خود بسنگ محنت سودن کس غیب چه داند که چه خواهد بودن می باید و معشوق و به کام آسودن ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گەردوون بە دزی دوێنێ لە لام درکانی گەردوون بە دزی دوێنێ لە لام درکانی هەرچی بەسەرت دێ لە دەس ئێمەت زانی لەم چەرخ و خولەم دا دەسەڵاتم بوایە خۆم ئێستە ڕەها دەکرد لە سەرگەردانی در گوش دلم گفت فلک پنهانی حکمی که قضا بود ز من میدانی در گردش خویش اگر مرا دست بدی خود را برهاندمی ز سرگردانی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیگێڕ مەیە بەر باری خەمان، مەی با بێ مەیگێڕ مەیە بەر باری خەمان، مەی با بێ چا نابێ جیهان بە ئێمە، با دڵ چا بێ چت دێتە بەرێ لە ڕێی ژیان گوێی مەدەرێ هەرگیز وەکوو ئاواتی دڵی کەس نابێ ساقی، قدحی که کار عالم نفسی‌است گر شادی آن یک نفس، آن نیز بسی‌است خوش باش به هر چه پیشت آید که جهان هرگز نشود چنانکه دلخواه کسی است ساقی! قەدەحێک، ژیان یەک دەمە، هەر بە خۆشی بێ ئەو دەمەش بەسمە؛ چۆنت بۆ لوا بسازە، چەپ گەرد سووڕانی بەپێی دڵخواز زۆر کەمە! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: چووکێک لە کەلاوەیەک لە بەر لابایێ چووکێک لە کەلاوەیەک لە بەر لابایێ دەیکۆڵی بە دندووکی، سەری پاشایێ پێم وابوو دەڵێ: بمگرە گەر دەتوانی بەو کەللەیە سوێند دەخۆم لە دەستت نایێ مرغی دیدم نشسته بر بارهٔ طوس در پیش نهاده کله کیکاووس با کله همی گفت که افسوس افسوس کو بانگ جرسها و کجا ناله کوس مەلێکم بینی لەسەر قەڵای تووس لەبەر دەمیا بوو کەللەی کەیکاووس، ئەیوت بە کەللە: ئەفسووس، سەد ئەفسووس! کوانێ دەنگی زەنگ؟ کوانێ ناڵەی کووس؟ «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دیم گۆزەکەرێک قوڕی دەشێلا دوێنێ دیم گۆزەکەرێک قوڕی دەشێلا دوێنێ دەنگێکم دەبیست، باوکە کوڕی دەدوێنێ: ڕۆڵەم بەزەییت بە بابی خۆت دانایە؟ مەمشێلە بە قەو بە هێمنی پێم لێ نێ! دی کوزه‌گری بدیدم اندر بازار بر پاره گلی لگد همی زد بسیار و آن گل بزبان حال با او می‌گفت من همچو تو بوده‌ام مرا نیکودار ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیگێڕ وەرە مەی بێنە زەبوونی بۆچی؟ مەیگێڕ وەرە مەی بێنە زەبوونی بۆچی؟ با پێ بکەنین داخ لە دەروونی بۆچی؟ کێ پرسی بە تۆ کرد لە نەبوون و بوونا؟ بێهوودە کزی بوون و نەبوونی، بۆ چی؟ از بودنی ای دوست چه داری تیمار وزفکرت بیهوده دل و جان افکار خرم بزی و جهان بشادی گذران تدبیر نه با تو کرده‌اند اول کار ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هەرکەس کە دەسی بە تیکە نانێ بڕەسێ هەرکەس کە دەسی بە تیکە نانێ بڕەسێ لاکۆخی هەبێ، شەوانە تێی دا وەحەسێ چەند خۆشە ژیانی وا چ ئازادە بە دڵ بۆ خۆی بێ، نە ئاغا بێ، نە بەردەستی کەسێ در دهر هر آن که نیم نانی دارد از بهر نشست آشیانی دارد نه خادم کس بود نه مخدوم کسی گو شاد بزی که خوش جهانی دارد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ڕۆزی و تەمەنت پتر بکەی، ناتوانی ڕۆزی و تەمەنت پتر بکەی، ناتوانی بۆ زۆر و کەمیش پەرۆش و سەرگەردانی زۆر دەستەوەسانیت و بزۆزیشی بە دەم ئاواتی دڵت لە مێو بکەی نازانی چون روزی و عمر بیش و کم نتوان کرد دل را به کم و بیش دژم نتوان کرد کار من و تو چنانکه رای من و تست از موم به دست خویش هم نتوان کرد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: نەیخۆی و نەپۆشی، ئەدی بۆ چیت کۆشی؟ نەیخۆی و نەپۆشی، ئەدی بۆ چیت کۆشی؟ سەرقاڵی! شەو و ڕۆژ دەکڕی و دەفرۆشی لێو تەڕکە بە مەی، لێوی کچۆڵێک بمژە ژێر گڵ هەر دەبی، پەرۆشی یان دڵخۆشی آن مایه ز دنیا که خوری یا پوشی معذوری اگر در طلبش میکوشی باقی همه رایگان نیرزد هشدار تا عمر گرانبها بدان نفروشی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بڕوات کە بە دنیایە لە تەکمابە دەمێ بڕوات کە بە دنیایە لە تەکمابە دەمێ بڕوانە لە گۆڕسان و ڕامێنە کەمێ مێروولە کە کێشەوەی دەکەن لێر و لەوێ هەر یەک لە دەمی دایە گڵی خونچە دەمێ ای دیده اگر کور نی گور ببین وین عالم پر فتنه و پر شور ببین شاهان و سران و سروران زیر گلند روهای چو مه در دهن مور بین ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دەستم کە بڕۆیبایە خودا ئاسایی دەستم کە بڕۆیبایە خودا ئاسایی گەردوونی ترم دەخستە ڕوو سانایی بەدبەختی بەشی نەزان و نامەردان با دڵخۆشیم دەدا بەرامبەری زانایی گر بر فلکم دست بدی چون یزدان برداشتمی من این فلک را ز میان از نو فلکی دگر چنان ساختمی کازاده بکام دل رسیدی آسان ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیگێڕ وەرە! گا زەوی لە پشتە، بە مە چی؟ مەیگێڕ وەرە! گا زەوی لە پشتە، بە مە چی؟ بادەم بدەیە جند و فریشتە بە مە چی؟ مەیخانەیەکم نیشان دە، ئەوسا دنیا: مزگەوتە هەمووی، دێر و کەنشتە، بە مە چی؟ فصل گل و طرف جویبار و لب کشت با یک دو سه اهل و لعبتی حور سرشت پیش آر قدح که باده نوشان صبوح آسوده ز مسجدند و فارغ ز کنشت ++++++++++++++++++++++ سەرناو: یان دەچمە بەهەشت حۆری لە دەورەم کۆ بێ یان دەچمە بەهەشت حۆری لە دەورەم کۆ بێ یان ئاگرە جێگەم بە چزە و بۆ سۆ بێ جوانێک و مەی و نەی و بەهارێک بۆ من چیم ناگەرەکە، قەرزی بەهەشت بۆ تۆ بێ من هیچ ندانم که مرا آنکه سرشت از اهل بهشت کرد یا دوزخ زشت جامی و بتی و بربطی بر لب کشت این هر سه مرا نقد و ترا نسیه بهشت ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دڵبەر کە بمان داتێ مەیێک و ماچێ دڵبەر کە بمان داتێ مەیێک و ماچێ بەرماڵ و ڕدێن بە توونی ئاگر داچێ دڵتەڕ لە جەهەندەما بێ، سا دەرکی بەهەشت گیراوە بە قوڕ تازە کەسی تێ ناچێ می خوردن و گرد نیکوان گردیدن به زانکه بزرق زاهدی ورزیدن گر عاشق و مست دوزخی خواهد بود پس روی بهشت کس نخواهد دیدن ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئۆخەی کە نەما باوی خەیاڵی خاڵی ئۆخەی کە نەما باوی خەیاڵی خاڵی مەیگێڕێ دەبینمەوە بە بادەی ئاڵی گێرەی ڕەمەزان بەربوو، ئەوا جێژن هات دەم بێنی لە دەم گا و کەران ڕاماڵی عید آمد و کارها نکو خواهد کرد ساقی می لعل در سبو خواهد کرد افسار نماز و پوزه‌بند روزه عید از سر این خران فرو خواهد کرد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیگێڕ لەمە بڕوانە بە سیلەی چاوێ مەیگێڕ لەمە بڕوانە بە سیلەی چاوێ ڕابردوو، نەهاتوو، لە سەرت دەرباوێ تا کەی خەمی زوو کۆچ دەکەم و دێر هاتم؟ مەی تێکە وەخۆین درەنگ و زووی پێ ناوێ چون کار نه بر مراد ما خواهد بود انديشه و جهد ما کجا دارد سود؟ پيوسته نشسته‌ايم در حسرت آنک: دیر آمده­‌ايم و رفت می‌بايد زود ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیخۆرەوەکان دە وەرن و ساز دەین کۆڕێ مەیخۆرەوەکان دە وەرن و ساز دەین کۆڕێ مەیگێڕ وەرە با دەفری شەڕاب هەڵچۆڕێ دەیزانی خودا ڕۆژی بەرێ، مەیخۆرین تێکی مەدە، زانستی خودا ناگۆڕێ من می خورم و هرکه چو من اهل بود می خوردن من به نزد او سهل بود می خوردن من حق ز ازل می‌دانست گر من نخورم علم خدا جهل بود «سراج‌الدین قمری» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەی خۆرەوە نی و لە ئێمە هاتوویە گەمەی مەی خۆرەوە نی و لە ئێمە هاتوویە گەمەی خۆشت بە دزی هەزار دزی و حیزی دەکەی؟ فیزمان بە سەرا لێ مەدە مەستی ناکەی هەر کارێ دەکەی هەزار کەڕەت خۆزگە بە مەی گر می نخوری طعنه مزن مستان را بنیاد مکن تو حیله و دستان را تو غره بدان مشو که می مینخوری صد لقمه خوری که می غلام‌ست آن را ++++++++++++++++++++++ سەرناو: جوانی بە پەلە و بەبێ نەوەستان ڕۆیی جوانی بە پەلە و بەبێ نەوەستان ڕۆیی ڕۆژگاری ژیان وەک شەوی مەستان ڕۆیی ئەم ژینە کە هەر دەمێکی دنیای دێنا داخم کە بە بێهوودە لە دەستمان ڕۆیی ماهی امید عمرم از شست برفت بی‌فایده عمرم چو شب مست برفت عمری که ازو دمی به جانی ارزد افسوس، که رایگانم از دست برفت! سعدی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: زستانی ژیانە وا قەلی مەرگە قڕی زستانی ژیانە وا قەلی مەرگە قڕی پیری مڵەیەک بوو ڕەگی لاویمی بڕی باڵداری جوانیم لە لکی ئاواتم هاوارە لە من چ زوو بە زوو نیشت و فڕی افسوس که نامه جوانی طی شد و آن تازه بهار زندگانی دی شد آن مرغ طرب که نام او بود شباب افسوس ندانم که کی آمد کی شد ئەفسووس! تۆماری جوانیمان تەی بوو، بەهاری تازەی شادیمان «دەی» بوو، ئەو مەلە مەستەی جوانیی بوو ناوی، هەی داد، نەمزانی کەی هات و کەی چوو، «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ڕابرد تەمەنم هەموو بە نافەرمانی ڕابرد تەمەنم هەموو بە نافەرمانی نەینووکی دڵم لە چەوتی ژەنگی هانی هێشتا بە هومێدی بەزەییم چون هەرگیز پێم وا نەبوو دوانی، هەر بە تاکم زانی گر گوهر طاعتی نسفتم هرگز ور گَرد بدی ز دل نرُفتم هرگز نومید نیم ز بارگاه کرمت زیرا که تو را دو من نگفتم هرگز «مولوی» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: فەرمووتە عەزابم هەیە ترسو لێ بێ فەرمووتە عەزابم هەیە ترسو لێ بێ لەم گفتە دەبێ ئەوی بترسێ کێ بێ؟ تۆ ڕەحمەتی، لە کوێ بی، عەزاب بێکارە ئەو جێیە کە بێ تۆیە دەبێ لە کوێ بێ گویی‌ که‌ تو را عذاب‌ خواهم‌ فرمود من در عجبم که این کجا خواهد بود هر جا که‌ تویی‌ عذاب‌ نبود آنجا آنجا که‌ تو نیستی‌ کجا خواهدبود؟ ! ++++++++++++++++++++++ سەرناو: چاوم کە بە گریانەوە بوو، یار تاوێ چاوم کە بە گریانەوە بوو، یار تاوێ دەیڕوانی لە ئەشکی من بە گۆشەی چاوێ بەم چاکەیە لە نیازی گەیشتم کە دەڵێ: تۆ چاکە بکە و بیبە دە ئاوی هاوێ معشوقه که عمرش چو غمم باد دراز امروز به من تلطُّفی کرد آغاز بر چشم من انداخت دمی چشم و برفت یعنی که: نکویی کُن و در آب انداز! وەک خەمم عومری درێژ بێ نازدار، ئەمڕۆیش دڵ نەرمیی خۆی خستەوە کار، چاوێکی لوتفی بڕییە چاوم: چاکەی هاویشتە ناو ئاوی ڕووبار! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بوولێڵە کە هات، مەپرسە کەنگێی ساڵە بوولێڵە کە هات، مەپرسە کەنگێی ساڵە مەی فڕکە لە خورێنی بە تاس، بە پیاڵە شێخ وازی لە هەنگوێن و گەزۆیە و من مەی مەی تاڵە دەبێ هەق بێ، دەڵێن: هەق تاڵە هر گه که طلوع صبح ارزق باشد باید به کفت می مروّق باشد گویند در افواه که حق تلخ بود باید که بدین دلیل می حق باشد هەر بەربەیانێک ڕووی ئاسمان شین بێ، ئەبێ لەسەر دەست پیاڵەی ڕەنگین بێ، ئەڵێن لە دەما تامی مەی تاڵە، مەی حەقە وکێ دی کە حەق شیرین بێ؟ «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: شێخ ویستی لە دەردی یار و مەی چا بمەوە شێخ ویستی لە دەردی یار و مەی چا بمەوە بۆ ژینی لە پاش مەرگ ئەشی پا بمەوە نازانێ کە بۆچ هۆگری یار و بادەم؟ پێم خۆشە لە حەشریش دەگەڵی ڕابمەوە گویند هر آن کسان که با پرهیزند زانسان که بمیرند چنان برخیزند ما با می و معشوقه از آنیم مدام باشد که به حشرمان چنان انگیزند ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گۆیا لە بەهەشت مشە و فشەی خۆراکە گۆیا لە بەهەشت مشە و فشەی خۆراکە هوری و کوڕ و هەنگوین و شەڕابی پاکە بۆم تێکە بە یادی کۆنە قەرزان مەیگێڕ ئەم دەنگی دەهۆڵە تا لە دوور بێ خۆشە گویند کسان بهشت با حور خوش است من میگویم که آب انگور خوش است این نقد بگیر و دست از آن نسیه بدار کاواز دهل شنیدن از دور خوش است ++++++++++++++++++++++ سەرناو: لێم بۆتە مەتەڵ: بەهەشتە، جێگەی حوورە لێم بۆتە مەتەڵ: بەهەشتە، جێگەی حوورە هەنگوێن و کەرە و شیر و مەی و کافوورە با ئێمە بە مەی لێرە بەهەشتێ ساز دەین تا پیاوی هەژار دەگاتە بەغدا، دوورە گویند بهشت و حور و کوثر باشد جوی می و شیر و شهد و شکر باشد پر کن قدح باده و بر دستم نه نقدی ز هزار نسیه خوشتر باشد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: شووشەی مەیەکەت بۆ چی ڕژاندم خوایە؟ شووشەی مەیەکەت بۆ چی ڕژاندم خوایە؟ وەک شووشە، نەشە و دڵت شکاندم خوایە؟ مەیخۆرە منم کەچی یەکی تر دەگرێ! بمبوورە لە پەردە دا گەیاندم خوایە ابریق می مرا شکستی ربّی! بر من در عیش را بستی ربّی من می خورم و تو می‌کنی بدمستی! خاکم به دهن مگر تو مستی ربّی! شووشەم ئەشکێنی بە قەستی، خوایە! ڕێی نەشئە و بەزمم ئەبەستی، خوایە! شەرابی ئاڵم ئەڕێژیتە خاک، هەی خاکم بە دەم بۆچ مەستی، خوایە! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دنیایە لە کەو دە! بێگوناھێکی نییە دنیایە لە کەو دە! بێگوناھێکی نییە کەس بێ ھەڵە نەژیاوە لەسەر ئەم زەوییە من کردەخراپ و تۆش خراپەم تووش کەی جیاوازی لەنێوان من و تۆ خوایە چییە؟ ناکرده گناه در جهان کیست؟ بگو آن‌کس که گنه نکرده چون زیست؟ بگو من بد کنم و تو بد مکافات دهی! پس فرق میان من و تو چیست؟ بگو کێیە بێ گونای ڕووی دنیا، بڵێ؟ بێ گونا کردن چۆن ژیا، بڵێ؟ کە من بەد بکەم، سزای توێش بەد بێ تۆ و من جیاوازین لە چییا، بڵێ؟ «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بەخشین، لە گوناه و هەڵە چاو پۆشینە بەخشین، لە گوناه و هەڵە چاو پۆشینە تۆ چۆن هەڕەشەت بە ئاگری پڕ تینە بم بەخشی بە نوێژانەوە کەسمان لە کەسە بە گوناهەوە بم بەخشە دەڵێم بەخشینە یارب! تو کریمی و کریمی کرم است عاصی ز چه رو برون ز باغ ارم است با طاعتم ار عفو کنی نیست کرم با معصیتم اگر ببخشی کرم است ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیخۆر کە نەبن کاول دەبن مەیخانە مەیخۆر کە نەبن کاول دەبن مەیخانە خوێنی دە هەزار تۆبە لە گەردنمانە بەخشین چ دەکا ئەگەر گوناهبار نەبێ؟ لە گوناهەوە بەخشین و بەزەی خوا جوانە آباد خرابات ز می خوردن ماست خون دو هزار توبه در گردن ماست گر من نکنم گناه، رحمت که کند؟ آرايش رحمت از گنه کردن ماست ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هەر ڕێیە بڕیم گشتی هەڵە و لاڕێیە هەر ڕێیە بڕیم گشتی هەڵە و لاڕێیە وا دێمە پەنات باری گوناهم پێیە بم بەیتە بەهەشت ئەگەر بە نوێژ و ڕۆژوو سەودایە، ئیتر بەخششەکەت لە کوێیە؟ من بندهٔ عاصیم رضای تو کجاست؟ تاریک دلم؛ نور و صفای تو کجاست ما را تو بهشت اگر به طاعت بخشی این بیع بود؛ لطف و عطای تو کجاست؟ «ابوسعید ابوالخیر» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: کێ ڕۆژی بەرێ قوڕی منی شێلاوە؟ کێ ڕۆژی بەرێ قوڕی منی شێلاوە؟ کوڵکە و مەرەزم بە کام تەشی ڕێسراوە؟ کارم کە یەکی نەگرت و لێم ئاڵۆزا سووچم چییە؟ لای خۆتەوە هەڵپێچراوە یارب تو گِلم سرشته‌ای؛ من چه کنم؟ پشم و قصبم تو رشته‌ای؛ من چه کنم؟ هر نیک و بدی که آید از من به وجود خود بر سر من نوشته‌ای؛ من چه کنم؟ «شرف الدین شَفَروه» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەی تەکیەنشین شێخی بە سۆرە و تۆرە ئەی تەکیەنشین شێخی بە سۆرە و تۆرە پێت وا نەبێ هەر مەستییە، کارم زۆرە من خوێنی ترێ دەمژم و تۆ خوێنی هەژار جوابم دەرەوە کێیە پتر خوێن خۆرە؟ ! ای مفتی شهر ز تو پر کارتریم با این همه مستی ز تو هُشیار تریم تو خون کسان خوری و ما خون رزان انصاف بده کدام خونخوار تریم؟ ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دەروێش وەرە ئەم حاو و حوەت بێ خێرە دەروێش وەرە ئەم حاو و حوەت بێ خێرە دەم بەستەی و تۆزاوی وەکوو گاگێرە خوا چاوی لە دەستت نییە ڕۆژووی بدەیەی ژیانێکی کە پێی داوی بە مەی بسپێرە ای پور خطیب گنجه‌ای پندی بپذیر بر تخت طرب نشین به کف ساغر گیر از طاعت و معصیت خدا مستغنی‌است باری تو مراد خود ز عالم برگیر مهستی گنجوی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دنیا بە دەسی دەستە کەر و گایێکە دنیا بە دەسی دەستە کەر و گایێکە هەر جاشەکەرە وەزیر و پاشایێکە دیندار بە کەسێ دەڵێن نەزان و گێژە هەرکەس کە دەڵێن کافرە زانایێکە با این دو سه نادان که چنان می‌دانند از جهل، که دانای جهان ایشانند خر باش! که از خری که این دونانند هر کو نه خر است، کافرش می‌خوانند ++++++++++++++++++++++ سەرناو: خوێنتاڵی مەلا! بە ڕیش و پەشم و جبەوە خوێنتاڵی مەلا! بە ڕیش و پەشم و جبەوە ئەمڕۆشت لە دەست دەچێ بە بیری سبەوە زۆر وشکی دەبی بە دەستەچیلەی ئاگر فەرموو وەرە مەیخانە دەمێ تەڕ ببەوە دستِ چو منی كه جام و ساغر گيرد حيف است كه آن سبحه و دفتر گيرد تو زاهد خشكی و منم عاسق تر آتش نشنيده‌ام كه در تر گيرد! ++++++++++++++++++++++ سەرناو: وا چاخی گوڵە و دار و دەوەن گوڵ پۆشە وا چاخی گوڵە و دار و دەوەن گوڵ پۆشە دەروێش‌ وەرە بەر! وەرگرە مەی بینۆشە بڕوانە لە گوڵ بە ئەقڵی تۆ پێ دەکەنێ بۆ بیری جەهەندەم، دڵ و ڕووت ناخۆشە دنیا نه مقام ماست نه جای نشست فرزانه در او خراب، اولی‌تر مست بر آتش غم ز باده آبی می‌زن زان پیش که در خاک روی باد به دست «عبید زاکانی» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هەر کەس کە تەواوە ناتەواوی ماڵە هەر کەس کە تەواوە ناتەواوی ماڵە کێ خێوی کوڵاو و کاڵە بۆ خۆی کاڵە خوێنتاڵە هەتا ملان لە ناو شیرنایی کێ ڕووگەش و خوێن شیرنە ژینی تاڵە افسوس که نان پخته، خامان دارند اسباب تمام، ناتمامان دارند آنان که به بندگی نمی‌ارزیدند امروز کنیزان و غلامان دارند «شیخ بهایی» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: خوێنتاڵت دەوێ؟ ئێسکی گرانت گەرەکە؟ خوێنتاڵت دەوێ؟ ئێسکی گرانت گەرەکە؟ بۆ تەکیە بچۆ کە دەرد و ژانت گەرەکە مەیخانەی جێی لێو بە بزە و ڕووخۆشان مەیگێڕێ ببینە گەر ژیانت گەرەکە ++++++++++++++++++++++ سەرناو: خەییام کە سەرت گەرمە بە مەی دڵخۆش بە خەییام کە سەرت گەرمە بە مەی دڵخۆش بە دەس لە ملی کچۆڵەیەک دەکەی دڵخۆش بە دوا ڕۆژی هەموو شتێک نەبوونە و چوونە وای دابنێ هەر نەبووی، کە هەی دڵخۆش بە خیام اگر ز باده مستی خوش باش با ماهرخی اگر نشستی خوش باش چون عاقبت کار جهان نیستی است انگار که نیستی چو هستی خوش باش ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گایێکە لە عاسمان و ناوی کۆیە گایێکە لە عاسمان و ناوی کۆیە گایێکە دەڵێن هەڵگەر هەرد و بۆیە سەیری کەرەگەل بکەی لە ناو ئەم جووتە گەر ژیر و بەبیری سەیری خۆش بۆ تۆیە گاویست در آسمان و نامش پروین یک گاو دگر نهفته در زیر زمین چشم خردت باز کن از روی یقین زیر و زبر دو گاو مشتی خر بین گایەک لە ئاسمان ناوی پەروینە، گایەکیش ئەڵێن لە ژێر زەمینە، سا چاو بگێڕە ئەی خاوەندی هۆش لە ناو دووگادا کەرگەل ببینە! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ڕۆیین و زەمان پەشێو و ئاڵۆزاوە ڕۆیین و زەمان پەشێو و ئاڵۆزاوە سەد گەوهەر و دوڕ یەکێکی لێ نەسماوە داخی بە دڵم هەزار وشە و بیری چاک کەر بوونەتە لەمپەر و نەبێژراو ماوە اسرار جهان، چنان که در دفتر ماست گفتن نتوان؛ که آن وبال سر ماست چون نیست در این مردم نادان اهلی نتوان گفت هر آنچه در خاطر ماست ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەی خوایە لە کارت سەری زانا گێژە ئەی خوایە لە کارت سەری زانا گێژە شیرنایی دەنێ یە دەم، دەڵێی مەی چێژە خۆت جوانی دروست دەکەی، دەڵێی مەی بینە پیاڵێکی پڕاوە، لاری کە و مەیڕێژە یا رب! تو جمال آن مه مهرانگیز آراسته‌ای به سنبل عنبربیز پس حکم چنان کنی که در وی منگر! این حکم چنان بود که کج دار و مریز! ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دیم پیرێ لە مەیخانە سەری دەخولاوە دیم پیرێ لە مەیخانە سەری دەخولاوە ناترسی؟ وتم، کە بمری؟ چت بۆم ماوە؟ ! فەرمووی وەرە پێداکە، گەلێ وەک من و تۆ ڕۆیشتن و کەس نەهاتەوە لەو لاوە پیری دیدم به خانه‌ی خماری گفتم نکنی ز رفتگان اخباری گفتا می خور که همچو ما بسیاری رفتند و خبر باز نیامد باری ++++++++++++++++++++++ سەرناو: لەم ڕێگە درێژە کە مەرگی ناوە لەم ڕێگە درێژەوە کە مەرگی ناوە کێ هاتەوە باس و خەبەری هێناوە؟ وەستان لە دوو ڕێیانی نیازی پڕ و پووچ بێهوودەیە، هەرچی چوو نەهاتە دواوە از جمله رفتگان این راه دراز باز آمده کیست تا بما گوید باز پس بر سر این دو راهه‌ی آز و نیاز تا هیچ نمانی که نمی‌آیی باز لە گشت ڕۆییشتووی ئەم شەقامەڕێ کێ گەڕایەوە، ڕاستی وت بە کێ! لەم دووڕێیانەی هەڵپە و هیوادا، ناگەڕێیتەوە، هیچ مەهێڵە جێ! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: خشت پێژی هەتا کەنگێ بە سەر دەریاوە خشت پێژی هەتا کەنگێ بە سەر دەریاوە ئاخ چەند ڕقم لە بت پەرس هەڵساوە کابرای کە دەڵێ دەچتە جەهەندەم خەییام چۆن زانی؟ چ دێوێک خەبەری پێ داوە! ؟ تا چند زنم به روی دریاها خشت بیزار شدم ز بت‌پرستان کنشت خیام که گفت دوزخی خواهد بود که رفت بدوزخ و که آمد ز بهشت ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دوو ڕوویی بەسە، ڕوو دەکەمە مەیخانە دوو ڕوویی بەسە، ڕوو دەکەمە مەیخانە ئەم ڕیشی سپی بە مەی بڕەنگێ جوانە پێوانی تەمەن گەیشتە حەفتا تا کەی خۆم هەر وەکوو هەم نیشان نەدەم، شێتانە؟ فردا علم نفاق طی خواهم‌ کرد، با موی سپید قصد می‌ خواهم‌ کرد، پیمانهٔ عمر من به هفتاد رسید، این دم نکنم نشاط، کی خواهم‌ کرد؟ ئیتر بەیاخی نیفاق پەی ئەکەم، بە مووی سپیوە ڕوو لە مەی ئەکەم؛ ژمارەی پێکی عومرم حەفتایە ئێستا بەدمەستی نەکەم، کەی ئەکەم! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەی تێکە! هەرایە! پێم دەڵێن بێ دینە مەی تێکە! هەرایە! پێم دەڵێن بێ دینە چۆن ڕەنگی بەرم؟ پەڕۆم لە هەش دا شینە بەرماڵە گوناهبارەکەشم وا شڕ بوو هەڵناگرێ تەقەڵ بە بارێ بیکەین پینە در میکده جز به می وضو نتوان کرد وان نام که زشت شد، نکو نتوان کرد خوش باش که این پردهٔ مستوری ما بدریده چنان شد که رفو نتوان کرد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیگێڕ وەرە بۆم تێکە دڵم زۆر تەنگە مەیگێڕ وەرە بۆم تێکە دڵم زۆر تەنگە کێ باشە؟ هەموو کەس دە ڕوو و سەد ڕەنگە با مەی بپەرستین و ئیتر واز بێنین تا وابێ موسڵمانەتی شەرم و نەنگە یاقوت لبا! لعل بدخشانی کو؟ وآن راحت روح و راح ریحانی کو؟ می گرچه حرام در مسلمانی شد می می‌خور و غم مخور! مسلمانی کو؟ «سلمان ساوجی» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیگێڕ بە سەرت پردی سیڕاتیش کەڵەکە مەیگێڕ بە سەرت پردی سیڕاتیش کەڵەکە سەیرانی بەهەشت سەیری دوو چاوی بەڵەکە زۆرم لە خودا ویست و کەمیشی نەگەیی هەر تۆبەیە دەمداتێ ئەویش نەم گەرەکە در سر هوس بتان چون حورم باد بر دست همیشه آب انگورم باد گویند کسان خدا تو را توبه دهد او خود ندهد؛ من نکنم؛ دورم باد با سەر پڕ سەودای بتی وەک حوور بێ، جامی دەست کەیلی شەرابی سوور بێ؛ خەڵق ئەڵێن تۆبەت قوبووڵ ئەکا خوا، ئەو نەیکا و منیش تۆبەم لێ دوور بێ! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: خۆ دوورە کتێب بگرە، گەمەی منداڵە خۆ دوورە کتێب بگرە، گەمەی منداڵە ژیر بیری لە سەر شەڕاب و لێوی ئاڵە هۆشت بێ هەتا خوێنی نەڕژتووی گەردوون تۆ خوێنی کچی ڕەزان بڕێژە پیاڵە از درس علوم، جمله بگریزی به واندر سر زلف دلبر آویزی به زآن پیش که روزگار خونت ریزد تو خون قنینه در قدح ریزی به ++++++++++++++++++++++ سەرناو: تازەم کە بە کەونە مەی، جیهانیش کەونە تازەم کە بە کەونە مەی، جیهانیش کەونە زۆر لاش و سەری تێوە درا ئەم تەونە چۆن هاتی؟ چلۆن دەچی؟ چلۆن بووی و دەبی خەو دات نەگرێ وەکوو خەیاڵ و خەونە ای دل غم این جهان فرسوده مخور بیهوده نی غمان بیهوده مخور چون بوده گذشت و نیست نابوده پدید خوش باش غم بوده و نابوده مخور ++++++++++++++++++++++ سەرناو: لەم بیرە کە چین نهێنی پشتی پەردە لەم بیرە کە چین نهێنی پشتی پەردە هەر بیرەوەرێ کاس و بەداخ و دەردە ئەفسانەیەکی دوور و درێژ و بێ بن دەستێ بەرە بۆ پیاڵە، دەست لەو بەردە در پرده اسرار کسی را ره نیست زین تعبیه جان هیچکس آگه نیست جز در دل خاک هیچ منزلگه نیست می خور که چنین فسانه‌ها کوته نیست ++++++++++++++++++++++ سەرناو: چم بیستووە لەم جیهانە یان چم دیوە چم بیستووە لەم جیهانە یان چم دیوە زانیومە چییە، هیچ نەبێ نیوە و نیوە مردن چیە؟ هەرچی دەکەم و دەکرێنم شێواوم و سەر نابەمە دەر لەو شیوە از جرم گل سیاه تا اوج زحل کردم همه مشکلات کلی را حل بگشادم بندهای مشکل به حیل هر بند گشاده شد بجز بند اجل ++++++++++++++++++++++ سەرناو: لەم هاتنە بێهوودەیە بیرم شاشە لەم هاتنە بێهوودەیە بیرم شاشە سەرباری خەمان بیر و خەمی ئەولاشە مەیگێڕ وەرە قۆڵ هەڵکە گڵێنەت بێنە خەم چڵکی دڵە، بە مەی بشۆرین باشە چون آمدنم به من نبد روز نخست وین رفتن بی‌مراد عزمی‌است درست برخیز و میان ببند ای ساقی چست کاندوه جهان به می فرو خواهم شست ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بێ دلبەر و مەی تەمەن بەسەر چوون هیچە بێ دلبەر و مەی تەمەن بەسەر چوون هیچە بێ ڕەنگی مەی و دەنگی بلور، بوون هیچە ئازا و بە دڵخۆشی بژی چەند ڕۆژێک ڕابوێرە، لە هیچ بیر مەکەوە، گەردوون هیچە دوران جهان بی می و ساقی هیچ است بی زمزمهٔ نای عراقی هیچ است هر چند در احوال جهان می‌نگرم حاصل همه عشرت است و باقی هیچ است ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیگێڕ وەرە بۆم تێکە ئەوا نیوە شەوە مەیگێڕ وەرە بۆم تێکە ئەوا نیوە شەوە بەس بیرێ لە مزگەوت و کەنشتان بکەوە دڵتەنگی جەهەندەمی و بە ئاواتی بەهەشت؟ دایناوە خودا کوێندەری، بەس لێکی دەوە تا کی ز چراغ مسجد و دود کنشت؟ تا کی ز زیان دوزخ و سود بهشت؟ رو بر سر لوح بین که استاد قضا اندر ازل آنچه بودنی بود، نوشت ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دڵتەنگی مەرگ نابێ ئەوەی لێزانە دڵتەنگی مەرگ نابێ ئەوەی لێزانە ئەم مانەوەمان وچانی ڕاگوێزانە تێر سەیری گوڵت نەکردووە بوویتەوە گڵ لە شوێن گوڵە نەورۆزە گەڵاڕێزانە آن ذات که پرورده اسرار بود از مرگ نیندیشد و هشیار بود تیمار همی خوری که در خاک شوم در خاک یکی شود که در نار بود سنایی غزنوی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: زستانە هەتا ڕوو دەکەمە مەیخانە زستانە هەتا ڕوو دەکەمە مەیخانە هەر لاسکی گوڵە و لە دەوری ئاگردانە وەدیارە نەیاری جوان و ڕووخۆشە جیهان تۆڵەی دەمی پێکەنینە ئەم سووتانە! روزی ز پی گلاب می‌گردیدم پژمرده عذار گل در آتش دیدم گفتم که چه کرده‌ای که می‌سوزندت گفتا که درین باغ دمی خندیدم «ابوسعید ابوالخیر» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەم هاتن و چوونی ئێمە چی لەدوایە؟ ئەم هاتن و چوونی ئێمە چی لەدوایە؟ کێی وا هەیە لەم گڵۆڵە هەڵکا تایە؟ ئەو لاشە هەموو دەکەونە ئاورگی نەمان سووتمانی وەهام نەدیوە، دووکەڵ نایە! از آمدن و رفتن ما سودی کو وز تار امید عمر ما پودی کو چندین سروپای نازنینان جهان می‌سوزد و خاک می‌شود دودی کو لە هاتنمان و چوونمان سوو کوانێ؟ بۆ تەونی هیوا تای دەزوو کوانێ؟ لەناو چەمبەری چەرخا هەزاران گیان سووتا و خۆڵی بە با چوو، کوانێ؟ «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هەرچێکی هەڵێ، بەشی لە ئاوا بوونە هەرچێکی هەڵێ، بەشی لە ئاوا بوونە سەرکەوتنی هەوراز و بەرەوژێر چوونە شین بووی لە زەوی، پێ دەگەی و دەت هێڕێ ئاشێڕە خودا و ئاشەکەشی گەردوونە این چرخ چو آسیا که آسوده نشد آسوده نگشت و آسیا سوده نشد چندان که زمانه دانه پیمود در او او سیر نگشت و آسیا توده نشد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەم کۆنە سەراوپەردە کە دنیای ناوە ئەم کۆنە سەراوپەردە کە دنیای ناوە شایی لە بەرێک، شینە لە پێنسەد لاوە ئەم خوانچەیە بەرماوی هەزار جەمشیدە گۆڕە و گەلێ بارامی تیا نێژراوە این کهنه رباط را که عالم نام است و آرامگه ابلق صبح و شام است بزمی‌ست که وامانده صد جمشید است قصریست که تکیه‌گاه صد بهرام است ئەم سەرا کۆنەی ناوی جیهانە لەسەر ڕێی گەشتی شەو و ڕۆژمانە، بەزمێکە لە سەد جەمشید جێ ماوە، سەد بەهرام هات و چوو لەم وێرانە! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ھەر بێنەبەرە و ھەڵخول و ھاتوچۆیە ھەر بێنەبەرە و ھەڵخول و ھاتوچۆیە گوێ هەڵخە هەموو دەنگی بژی و ڕۆڕۆیە خەرمانی ژیانە سوورە، گەردوون سەرکار ڕۆ کردن و پێوانی مەیە لەو کۆیە آرند یکی و دیگری بربایند بر هیچ کسی راز همی نگشایند ما را ز قضا جز این قدر ننمایند پیمانه عمر ما است می‌پیمایند ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هەر خاکێ هەیە خۆڵی لەشی یارانە هەر خاکێ هەیە خۆڵی لەشی یارانە هەر چاو و دڵی دلبەر و دڵدارانە وەک ئاو کە هەور خۆڵ و گڵیش هەڵبگرێ تا ڕۆژی حەشر تەوژمی خوێن بارانە گردون ز زمین هیچ گلی برنارد کش نشکند و هم به زمین نسپارد گر ابر چو آب خاک را بردارد تا حشر همه خون عزیزان بارد گەردوون هیچ گوڵێک لە گڵ دەرناکا تا نەیڕزێنێ دیسان لە خاکا؛ لە جێی ئاو خاکی هەڵگرتایە هەور: هەر خوێن ئەباری بەسەر خاشاکا! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەی خوایە چ بێوەفایە ئەم دنیایە ئەی خوایە چ بێوەفایە ئەم دنیایە دەرد و ڕک و کینە گشتی هەر لەو ڕایە بڕوانی لە ناو دڵی ڕەشی خاکی ڕەشا زۆر گەوهەری تێدایە کە نرخی نایە ای چرخ فلک خرابی از کینه تست بیدادگری شیوه دیرینه تست ای خاک اگر سینه تو بشکافند بس گوهر قیمتی که در سینه تست ++++++++++++++++++++++ سەرناو: خاکێ کە لە ژێر پێ و پەلی شوانانە خاکێ کە لە ژێر پێ و پەلی شوانانە سنگ و مەمک و کوڵم و دەمی جوانانە هەر خشتێ لە کام قوژبنی دیوارێکە یان شانی وەزیر یان سەری سوڵتانە خاکی که بزیر پای هر نادانی است کف صنمی و چهره‌ی جانانی است هر خشت که بر کنگره ایوانی است انگشت وزیر یا لب سلطانی است ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هەر سەوزە کە تازە لە دەم ئاوێ ڕواوە هەر سەوزە کە تازە لە دەم ئاوێ ڕواوە وەک تازە خەتێ لە لێوی لاوێ ڕواوە هەنگاوێ لەسەر شینکە بەپارێز دانێ ئەو شینکە لە خاکی مەستەچاوێ ڕواوە هر سبزه که برکنار جوئی رسته است گویی ز لب فرشته خویی رسته است پا بر سر سبزه تا بخواری ننهی کان سبزه ز خاک لاله رویی رسته است هەر گیایەک لە گوێ ئاوێک ڕواوە، ئەڵێی مووی لێوی تازە خەت داوە؛ نەکەی گیا هەرگیز بێ باک بشێلی: لە گڵی لەشی وەک گوڵ خەمڵاوە! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بۆ ئاوی شەوێ گۆزە شکاوێک لامە بۆ ئاوی شەوێ گۆزە شکاوێک لامە فرمێسکی وشک نابنەوە بێ ئارامە کەللەی سەری شا و دەست و پەلی دەروێشە تێکەڵ بووە نازاندرێ کامەی کامە؟ ! این کاسه که بس نکوش پرداخته‌اند بشکسته و در رهگذر انداخته‌اند زنهار بر او قدم به خواری ننهی! کاین کاسه ز کاسه‌های سر ساخته‌اند ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەم گۆزە کە جێ ئاوی کرێکارێکە ئەم گۆزە کە جێ ئاوی کرێکارێکە چاو و دڵی چەند وەزیر و خونکارێکە هەر پیاڵە مەیەک بە دەستی سەرخۆشێکە کەللەی سەر و مێشکی ژیر و وشیارێکە این کوزه که آبخواره مزدوری است از دیده شاهست و دل دستوری است هر کاسه می که بر کف مخموری است از عارض مستی و لب مستوری است ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەم بادەیە گیانە چۆتە لاشەی پیاڵە ئەم بادەیە گیانە چۆتە لاشەی پیاڵە وەک من بە ڕواڵە جوان و ژینی تاڵە ئەم شووشەیەی کە تۆ دەڵێی پێدەکەنێ فرمێسکی هەژارانە لە خوێن دارماڵە می لعل مذابست و صراحی کان است جسم است پیاله و شرابش جان است آن جام بلورین که ز می خندان است اشکی است که خون دل درو پنهان است ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گەردوون مەیەکەی مەرگە، جیهان مەیخانە سەبارەت: پێداچوونەوە: کازیوە گەردوون مەیەکەی مەرگە، جیهان مەیخانە دەرخواردی دەدا هەرکەسێ لێی میوانە بینۆشە بە ڕووی خۆشەوە گەر نۆرەت هات جەژنێکە شەپۆڕێکی دەگەڵ یارانە در دایرهٔ سپهرِ ناپیدا غور جامی‌ست که جمله را چشانند به دور نوبت چو به دورِ تو رسد آه مکن می نوش به خوشدلی که دور است نه جور «خیام» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: تا باخی گوڵی بەخت و جوانیت لەبەرە تا باخی گوڵی بەخت و جوانیت لەبەرە سەرخۆش بە، دڵت خۆش کە، چ وەختی کەسەرە؟ ئەو ڕۆژێ لە دەس دەچێ وەگیر نایەتەوە چەپ گەردی زەمانە دوژمنی قەستەسەرە اکنون که گل سعادتت پربار است دست تو ز جام می چرا بیکار است می‌خور که زمانه دشمنی غدار است دریافتن روز چنین دشوار است ++++++++++++++++++++++ سەرناو: پێشی من و تۆش ڕۆژ و شەوێک بوون، کاکە پێشی من و تۆش ڕۆژ و شەوێک بوون، کاکە گەردوون لە گەڕانا بوو وەکوو ئێستاکە لەم سەر زەوییە لە هەر جێ پێ وەگوێزی خۆڵ و گڵی چەند چاو و دڵە، ئەو خاکە پیش از من و تو لیل و نهاری بوده است گردنده فلک نیز بکاری بوده است هرجا که قدم نهی تو بر روی زمین آن مردمک چشم‌نگاری بوده است بەر لە من و تۆ ڕۆژگارێ بووە، خول خواردنی چەرخ بۆ کارێ بووە؛ ها سووک پێ دانێ لەسەر خاکی ڕەش، ڕەشێنەی چاوی نیگارێ بووە! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بیر کەم بتەنە، ڕایەڵەکەت بێ پۆیە بیر کەم بتەنە، ڕایەڵەکەت بێ پۆیە مەی ڕۆکە لە کووپە، چ ڕەوای ڕۆڕۆیە ئەمڕۆ کە بە فیز و قۆزی، سۆزی تۆزی با بردەڵە! پێت وابوو جیهان بۆ تۆیە؟ ! بر چرخ فلک هیچ کسی چیر نشد وز خوردن آدمی زمین سیر نشد مغرور بدانی که نخورده‌ست ترا تعجیل مکن هم بخورد دیر نشد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بایی مەبە بە ژیان و کەمێ ڕامێنە بایی مەبە بە ژیان و کەمێ ڕامێنە زۆری وەکوو تۆ ئێستە سەتی لە شوێنە دڵخۆش بە هەتا ماوی، مەرگ وا لە کەمین تا تۆش نەڕفێنراوی بەشت بڕفێنە بر چشم تو عالم ارچه می‌آرایند مگرای بدان که عاقلان نگرایند بسیار چو تو روند و بسیار آیند بربای نصیب خویش کت بربایند ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بێهوودەیە بەس لە سەر مە خۆ بنوێنە بێهوودەیە بەس لە سەر مە خۆ بنوێنە بگرە و بکوژە، کۆ کەرەوە و بستێنە! سەرکاری مەرگ گەلێ لە تۆ زۆردارتر دەتکاتە سەر و دەڵێ: بەشی من بێنە! هر یک چندی یکی برآید که منم با نعمت و با سیم و زر آید که منم چون کارک او نظام گیرد روزی ناگه اجل از کمین برآید که منم ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دەرد و خەمی من کە هێشتە نەبڕاوەتەوە دەرد و خەمی من کە هێشتە نەبڕاوەتەوە خۆشی تۆ کە دەنگی لە جیهان داوەتەوە هەر دووکی دەچێ، نە ئەو دەمێنێت و نە ئەم گەردوون لە گەڕە و هەزار تەڵەی ناوەتەوە گرچه غم و رنج من درازی دارد عیش و طرب تو سرفرازی دارد بر هر دو مکن تکیه که دوران فلک در پرده هزار گونه بازی دارد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دنیات بە خەیاڵی خۆ لە توربێن ناوە دنیات بە خەیاڵی خۆ لە توربێن ناوە زێڕت هەیە، عەرزت هەیە دێمە و ئاوە ئەو ڕۆژی مەرگ سەرت دەدا سەر بە سەرین هەر دووگەزە خاک و تۆپێک جاوە گر ملک تو مصر و شام و چین خواهد بود و آفاق تو را زیر نگین خواهد بود خوش باش که عاقبت نصیب من و تو ده گز کفن و دو گز زمین خواهد بود باباافضل کاشانی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: خۆ بەس بدە خەو کە هۆش و بیرت پتەوە خۆ بەس بدە خەو کە هۆش و بیرت پتەوە ڕابوێرە ژیان بە مەی ئەگەر ڕۆژ و شەوە مردن کە برای گەورەیە بۆ خەو هەر دێت ئەو کاتە لە ناو نوێنی گڵا تێر بخەوە در خواب بدم مرا خردمندی گفت کز خواب کسی را گل شادی نشکفت کاری چکنی که با اجل باشد جفت می خور که بزیر خاک میباید خفت نووستبووم، ژیرێک لە خەوما فەرمووی: کێ بە خەو پشکووت غونچەی ئارەزووی؟ خەو برای مەرگە، تا زیندووی مەمرە، کە مردی لە ژێر خاکا تێر ئەنووی! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هەر دەرد و کوڵ و ژانە ژیانی ناوە هەر دەرد و کوڵ و ژانە ژیانی ناوە تۆ بەفری گەلاوێژ و مەرگ وەک تاوە ئەو تاوە تیا ماوی مەتاوێوە بە خەم کوا ئاوی ترێ؟ هێمی جیهانیش ئاوە تا کی ز غم زمانه محزون باشی؟ با چشم پر آب و دل پر خون باشی؟ می نوش و به عیش کوش و خوشدل می‌باش! زآن پیش کز این دایره بیرون باشی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ڕاستت دەوێ کاکە؟ لێم ببیسی چاکە ڕاستت دەوێ کاکە؟ لێم ببیسی چاکە جوانێکی پەیاکە، بادەیەک پێدا کە خوا کاری جیهانی کرد و لێی بۆوە ئیتر لە سمێڵی من و ڕیشی تۆ بێ باکە ای دوست حقیقت شنو از من سخنی با باده لعل باش و با سیم تنی کانکس که جهان کرد فراغت دارد از سبلت چون تویی و ریش چو منی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ئەم بوون و ژیانەی هەیە چۆن ڕووی داوە؟ ئەم بوون و ژیانەی هەیە چۆن ڕووی داوە؟ ئەنجامی چیە و بۆ چیە، چی بە دواوە؟ هیچ کەس نەبووە و نیشە بە ڕاست بیزانێ هەرکەس بە خەیاڵ شتێکی بۆ هەڵداوە این بحر وجود آمده بیرون ز نهفت کس نیست که این گوهر تحقیق نسفت هر کس سخنی از سر سودا گفتند ز آنروی که هست کس نمیداند گفت ++++++++++++++++++++++ سەرناو: لەم جەغزە کە شوێنی هاتوچۆی هەموانە لەم جەغزە کە شوێنی هاتوچۆی هەموانە بێ ژێر و سەرە و دوور لە پوان و سوانە کێ زانی لە کوێوە هاتووە و کێوە دەچێ هۆزان و نەزان وەک یەکە: سەرگەردانە! در دایره‌ای که آمد و رفتن ماست او را نه بدایت نه نهایت پیداست کس می نزند دمی در این معنی راست کاین آمدن از کجا و رفتن بکجاست ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هەوساری بە دەس خۆتە خراپە و چاکە هەوساری بە دەس خۆتە خراپە و چاکە هۆی خۆیەتی هەرکەس گەشە، یان خەمناکە بێچارەترە لە تۆ هەزار جار گەردوون بەس سووچ و هەڵەت لە سوکری گەردوون ڕاکە نیکی و بدی که در نهاد بشر است شادی و غمی که در قضا و قدر است با چرخ مکن حواله کاندر ره عقل چرخ از تو هزار بار بیچاره‌تر است ++++++++++++++++++++++ سەرناو: چاوم لە لکی هومێدە بۆم دانایە چاوم لە لکی هومێدە بۆم دانایە ئەی خۆزگە کە داش دەهات بەری هەبوایە زیندانە ژیانم دەرەتان نابینم ئاڵۆز و گرێ پوچکەیە ئەو هەودایە بر شاخ امید اگر بری یافتمی هم رشته خویش را سری یافتمی تا چند ز تنگنای زندان وجود ای کاش سوی عدم دری یافتمی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: چاوبەستی فەلەک دەستی بڕیم کوێرانە چاوبەستی فەلەک دەستی بڕیم کوێرانە خستمیە جەهەندەمێک و ناوی ژیانە دەردی مە، ئەگەر نەهاتووان بیزانن ڕوو ناکەنە ئەم خەیمە شڕەی خەم خانە افلاک که جز غم نفزایند دگر ننهند بجا تا نربایند دگر ناآمدگان اگر بدانند که ما از دهر چه میکشیم نایند دگر ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بارانە دڵۆپێکی ڕژا دەریاوە بارانە دڵۆپێکی ڕژا دەریاوە خۆڵێکە گەڕ و خولیە لە بەر دەم باوە ئەم هاتنی ناو ژیان و چوونەت چۆنە؟ مێشوولەیەک و تۆزێ گەڕا و، گەڕیاوە یک قطره آب بود با دریا شد یک ذره خاک با زمین یکتا شد آمد شدن تو اندرین عالم چیست آمد مگسی پدید و ناپیدا شد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: وا باشە پەنا بەرینە بەر مەیخانە وا باشە پەنا بەرینە بەر مەیخانە حەفتا و دوو میللەت بەمەچی شەڕیانە؟ کەوتوونە بیابانی نەزانی، بێ ڕێ کوێرن، لە شەوی ڕەشان و خۆ لێکدانە! می خور که ز دل کثرت و قلت ببرد و اندیشه هفتاد و دو ملت ببرد پرهیز مکن ز کیمیایی که از او یک جرعه خوری هزار علت ببرد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: هەر کارێ دەکەم ڕۆژی بەرێ نووسراوە هەر کارێ دەکەم ڕۆژی بەرێ نووسراوە بۆ چاک و خراپ خوا قەڵەمی لێ داوە پرسیار و گوناهی کردەوەم بۆ لە منە نووسراوە، دەبێ بیکەم، ئیتر چی ماوە؟ بر من قلم قضا چو بی من رانند پس نیک و بدش ز من چرا میدانند دی بی من و امروز چو دی بی من و تو فردا به چه حجتم به داور خوانند ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گەردوون چتە؟ کێ بێ فەڕە ڕووت لێ ناوە گەردوون چتە؟ کێ بێ فەڕە ڕووت لێ ناوە تێر و تەسەلە و بەرێکی پڕ لە دراوە بێ شێو سەر ئەنێنەوە هەزاران زانا بم بوورە ئەگەرچی پیری، بیرت خاوە ای چرخ! همی خسیس را چیز دهی گرمابه و آسیا و کاریز دهی آزاده به نان شب گروگان بنهد شاید که بر این چنین فلک تیز دهی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گەردوونی چەوێڵ هەر بە چەپی سووڕاوە گەردوونی چەوێڵ هەر بە چەپی سووڕاوە هەر بۆیە ئەوی ڕاستە تیا داماوە بڕوانە لە هاواڵەتی شووشە و پیاڵە خوێن کەوتە نێوانیان و لێو بە لێو چەسپاوە این چرخ چو تاسی است نگون افتاده در وی همه زیرکان زبون افتاده در دوستی شیشه و ساقی بنگر لب بر لب و در میانه، خون افتاده گەردوون جامێکە سەرنیگوون کەوتوو، ژیران لەناویا گشت زەبوون کەوتوو؛ سرنج لە دۆستیی شووشە و پیاڵە بەن دەم لە دەمان و خوێنی یەک خواردوو! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیگێڕ وەرە ئەم هۆشە بەکارم نایە مەیگێڕ وەرە ئەم هۆشە بەکارم نایە مردن ڕەشەبایێکە، ژیانم کایە بۆم تێکە لە گۆزەی مەیەکەت، هاکا دیت گۆزێک لە گڵی منیش لە ناو کڵ دایە برخیز و بیا بتا برای دل ما حل کن به جمال خویشتن مشکل ما یک کوزه شراب تا بهم نوش کنیم زان پیش که کوزه‌ها کنند از گل ما ++++++++++++++++++++++ سەرناو: خوێنتاڵە خەم و دوژمنە، خۆی لێ لادە! خوێنتاڵە خەم و دوژمنە، خۆی لێ لادە! خۆشی لە کەسێک لێو بە بزە و دڵشادە مەیگێڕ وەرە هەر ڕەنجێ لە دنیا کێشام بەر بادە! دەسا بمگەیە خۆت و بادە گر یک نفست ز زندگانی گذرد مگذار که جز به شادمانی گذرد هشدار که سرمایه سودای جهان عمرست چنان کش گذرانی گذرد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: کێ ڕەنجی ژیان دەکێشێ ئازایە کوڕه کێ ڕەنجی ژیان دەکێشێ ئازایە کوڕه بارانی لە زیندانی سەدەف دایە، دوڕە پیاو بۆ خۆ بمێنێ ماڵی دنیاشی دەبێ پێوانە هەلێک بەتاڵە زۆر جاری پڕە از رنج کشیدن آدمی حر گردد قطره چو کشد حبس صدف در گردد گر مال نماند سر بماناد به جای پیمانه چو شد تهی دگر پر گردد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: زێڕ گەرچی نە سەرمەیانی پیاوی ژیرە زێڕ گەرچی نە سەرمەیانی پیاوی ژیرە بێ دراو و هەژار لە سەر زەوی یەخسیرە دەس تەنگییە وا وەنەوشە ملخوار و کزە گوڵ پێدەکەنێ، لە باخەڵی دا لیرە سیم ار چه نه مایهٔ خردمندان است بی سیمان را باغ جهان زندان است از دستِ تهی، بنفشه سر بر زانوست وز کیسهٔ زر چهرهٔ گل خندان است ++++++++++++++++++++++ سەرناو: گوڵ یاخە دەکاتەوە بەرامبەر بە شنە گوڵ یاخە دەکاتەوە بەرامبەر بە شنە بولبول دڵی خۆشە کەوتۆتە ئاواز و قنە تا تۆش و گوڵیش نەبوونە تۆزی بەر با مەی بێنە لە گوڵزارێ بخەین بار و بنە بنگر ز صبا دامن گل چاک شده بلبل ز جمال گل طربناک شده در سایه گل نشین که بسیار این گل در خاک فرو ریزد و ما خاک شده بڕوانە دڕی با پەردەی ڕووی گوڵ، سەرگەرمی عەشقە بولبولی سەر چڵ، لە بن گوڵباخا دانیشە، گوڵباخ زۆر جار ڕواوە و بۆتەوە بە گڵ «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: نازدارە بەهارە، سەوزەیە، دەم ئاوە نازدارە بەهارە، سەوزەیە، دەم ئاوە کوا دەفر و پیاڵە مەی؟ دڵم تەنگاوە گەردوون گەلێ وەک تۆ و منی سەد جار سەد جار بە پیاڵە دروست کرد و لە بەردی داوە بر گیر پیاله و سبو ای دلجوی فارغ بنشین به کشتزار و لب جوی بس شخص عزیز را که چرخ بدخوی صد بار پیاله کرد و صد بار سبوی ++++++++++++++++++++++ سەرناو: چاوجوان وەرە لام، بە خەم بڵێ بەو لاوە چاوجوان وەرە لام، بە خەم بڵێ بەو لاوە لێم هاڵێ هەتا داوی تەمەن نەپساوە نەورۆزە چەمەن سەوزە دەمێ سەرخۆش بین تا سەوزە لە سەر گۆڕەکەمان نەڕواوە! ای دل چو زمانه می‌کند غمناکت ناگه برود ز تن روان پاکت بر سبزه نشین و خوش بزی روزی چند زان پیش که سبزه بردمد از خاکت ئەی دڵ زەمانە پیشەی خەم دانە، هەر کاتێکت دی بۆی مردی، گیانە! سا پێش ڕوانی سەوزە لە خاکت خۆش بژی لە دیار ئەم سەوزە جوانە! «گۆران» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: پەنجەی گوڵی ڕوومەت گوڵەکەم، گوڵ چینە؟ ! پەنجەی گوڵی ڕوومەت گوڵەکەم، گوڵ چینە؟ ! پەرژینی بە گوڵ: گوڵ لە گوڵم پەرژینە تا شینکە لە گۆڕە با بە یەکتر شاد بین داخوا چ دەمێ لە دەوری گۆڕمان شینە؟ ! می خور! که سمن بسی سیا خواهد شد خوش زی! که سهی بسی سها خواهد شد بر طرف چمن ز زندگانی برخور زیرا که چمن بسی چو ما خواهد شد ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بۆ دەردی دەروون و کوڵی دڵ مەی چاکە بۆ دەردی دەروون و کوڵی دڵ مەی چاکە هەر کووپە مەیە لە سەر زەوی دڵ پاکە لافاوی خەم و کەسەر کە دەوری لێ دای مەیخانە: گەمێی نووحە، بەلەز بۆی ڕاکە می خور که مدام راحت روح تو اوست! آسایش جان و دل مجروح تو اوست توفان غم ار بگیرد از پیش و پست در باده گریز! کشتی نوح تو اوست ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەی بیرەوەری چاخی جوانی خۆمە مەی بیرەوەری چاخی جوانی خۆمە هاوڕاز و گلەی ڕۆژ و شەوانی خۆمە ئاڵە وەکوو چاوەکەم لە دووری یاران تاڵە و بەلەزەت وەکوو ژیانی خۆمە امروز که نوبت جوانی من است می نوشم از آن که کامرانی من است عیبم مکنید گرچه تلخ است، خوش است تلخ است از آن که زندگانی من است ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مردووی بەرە مەیخانە ڕوحی تێدایە مردووی بەرە مەیخانە ڕوحی تێدایە ئەو بۆنی لە مەی دێ نەفەسی عیسایە دەرخۆنە کە دەخرێتە سەری کووپەی مەی تاجی سەری سەد کاوس و جەم هێژایە یک جرعه می کهن ز ملکی نو به وز هرچه نه می طریق بیرون شو به در دست به از تخت فریدون صد بار خشت سر خم ز ملک کیخسرو به ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیگێڕ وەرە دەس مەگێڕەوە مەی بێنە مەیگێڕ وەرە دەس مەگێڕەوە مەی بێنە مەی ژینە لە ناو لەش و لە ڕەگدا خوێنە کێ دیتی شتێک لە ئاگر و ئاویشە؟ مەی ئاوی ژیانی مەیە، خەم سووتێنە ز آن می که حیات جاودانی‌است، بخور! سرمایهٔ لذت جوانی‌است، بخور! سوزنده چو آتش است لیکن غم را سازنده چو آب زندگانی‌است، بخور! ++++++++++++++++++++++ سەرناو: خۆڵی لەشەکەم بە تایبەتی خڕ کەنەوە خۆڵی لەشەکەم بە تایبەتی خڕ کەنەوە مەی لێ بدەن و باشی تەڕ و بڕ کەنەوە خشتێکی بپێژن لەمە، بەڵکوو جارێک مەیخانە کەلێنێکی بەمن پڕ کەنەوە گر یار منید ترک طامات کنید غم‌های مرا به می مکافات کنید چون در گذرم، ز خاک من خشت زنید در رخنهٔ دیوار خرابات کنید ++++++++++++++++++++++ سەرناو: چیتە لە گەڵ ئەم جیهانە کەوتوویە ملە؟ چیتە لە گەڵ ئەم جیهانە کەوتوویە ملە؟ بایی، کە دەڵێن بەختەوەرە و جێگە زلە؟ کەم پاڵ دەوە، ڕەشماڵی لەشت تێک دەتەپێ ئەستوندەکی کرمۆڵە پەت و سنگی شلە گر شاخ بقا ز بیخ بختت رست است ور بر تن تو عمر لباسی چست است در خیمه تن که سایبانی‌ست ترا هان تکیه مکن که چارمیخش سست است ++++++++++++++++++++++ سەرناو: ڕامان و کزی بەسە، وەرە مەی تێکە ڕامان و کزی بەسە، وەرە مەی تێکە وەبزانە هەموو کاری جیهانت ڕێکە خۆت دانێ لە سەر پەلکە گوڵێک ئاونگی مەرگت بە گزنگێکە، تەمەن تاوێکە ای دل همه اسباب جهان خواسته گیر باغ طربت به سبزه آراسته گیر و آنگاه بر آن سبزه شبی چون شبنم بنشسته و بامداد برخاسته گیر ++++++++++++++++++++++ سەرناو: لەم خانە دوو دەرگانە کە پێت تێ ناوە لەم خانە دوو دەرگانە کە پێت تێ ناوە هاتووی بە پەلە و دەچیە دەرێ لەو لاوە ژینت بە خەفەت بارییە مەرگیش سەربار پێت وایە نەدۆڕاوی؟ خەیاڵت خاوە چون حاصل آدمی در این دیر دو در جز خون دل و دادن جان نیست دگر خرّم دل آن کس زین جهان زود برفت وآسوده کسی که خود نزاد از مادر ++++++++++++++++++++++ سەرناو: بش بووبێ وەفا، ئێستە وەجاخی کوێرە بش بووبێ وەفا، ئێستە وەجاخی کوێرە کێ ڕاستە لەوانی دیوتە؟ یەک بژمێرە هەر کووپە مەیە هەواڵی دڵپاکە و بەس بێ فێڵە، مەترسە! خۆتی پێ بسپێرە در ده می لعل لاله‌گون صافی! بگشای ز حلق شيشه خون صافی كامروز برون ز جام می نيست مرا یک دوست كه دارد اندرون صافی «ظهیر فاریابی» ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیخانە دەگەڵ هەمدڵ و هەمدەم خۆشە مەیخانە دەگەڵ هەمدڵ و هەمدەم خۆشە دەم بۆ دەم و دەستێ بەری بۆ مەم خۆشە زگ کووپە نییە، لە مەی جمەی بێ دەم و ژەم بۆ لەمپەری خەم، دەم دەم و کەم کەم خۆشە گر باده خوری تو با خردمندان خور یا با صنمی لاله رخی خندان خور بسیار مخور، ورد مکن، فاش مساز اندک خور و گه گاه خور و پنهان خور ++++++++++++++++++++++ سەرناو: دۆستێکی بەڕاستی خەمڕەوێنمانە، مەیە دۆستێکی بەڕاستی خەمڕەوێنمانە، مەیە ئیتر هەموو دۆستایەتی دنیا گەمەیە چاخی گوڵ و یارێکی گوڵندام و مەیەک ڕابوێری بە دڵ دەمێک، ژیان هەر ئەمەیە می نوش که عمر جاودانی اینست خود حاصلت از دور جوانی اینست هنگام گل و باده و یاران سرمست خوش باش دمی که زندگانی اینست ++++++++++++++++++++++ سەرناو: حەیفم لە دڵێ دێ کە بەبێ سووتمانە حەیفم لە دڵێ دێ کە بەبێ سووتمانە دڵداری تیا نەکردووە هێللانە هەر ڕۆژێ کە بێ دلبەر و بێ دڵداری بێ نرخە پڕ و پووچە زیانی ژیانە ای وای بر آن دل که در او سوزی نیست سودازدهٔ مهر دل‌افروزی نیست روزی که تو بی عشق به سر خواهی برد ضایع‌تر از آن روز، تو را روزی نیست ++++++++++++++++++++++ سەرناو: پشکووتووە گوڵ، چ دیمەنی شەنگی هەیە پشکووتووە گوڵ، چ دیمەنی شەنگی هەیە مەیگێڕ وەرە بۆم تێکە، دڵم ژەنگی هەیە بەس بۆم بڵێ چیرۆکی بەهەشت و هۆری خێو و جنە، ڕەنگی نیە هەر دەنگی هەیە در دهر چو آواز گل تازه دهند فرمای بتا که می به اندازه دهند از حور و قصور و ز بهشت و دوزخ فارغ بنشین که آن هر آوازه دهند ++++++++++++++++++++++ سەرناو: وا جێژنی بەراتە و شەوی ڕۆزی دانە وا جێژنی بەراتە و شەوی ڕۆزی دانە سەرکاری خودا گەرمی گەز و پێوانە مەیگێڕ بەشی من وەرگرە خۆم سەرخۆشم تا ڕۆژی مەرگ جێگەمە ئەم مەیخانە تا چند ز ياسين و برات؟ ای ساقی! بنويس به ميخانه برات ای ساقی! روزی كه برات ما به ميخانه برند آن روز به از شب برات ای ساقی! ++++++++++++++++++++++ سەرناو: پیرم و ئەوەتەی لەبیرمە، ژینم تاڵە پیرم و ئەوەتەی لەبیرمە، ژینم تاڵە هەر خۆزگە بە پارە و، گلەیی لەم ساڵە لەمنت کەوێ مردن دەیەوێم، های مەیگێڕ دواکۆچە دەفریام خە دوامین پیاڵە! تا کی غم آن خورم کزین چرخ کهُن احوال مرا نه سر پدید است نه بن زان پیش که رخت از این سراپرده برم ساقی بده آن می! که هم این است سخُن ++++++++++++++++++++++ سەرناو: خوا دەردی کە داناوە دەواشی دانان خوا دەردی کە داناوە دەواشی دانان مەیخانە بەرانبەرن بە دەروێشدانان گەر بادە نەبایە لەم جیھانەی پڕخەم تاوێک نەدەمان ئەوانی زانا و دانان در درد شکی نیست که درمانی هست با عشق یقین است که جانانی هست احوال جهان چو دم به دم می‌گردد شک نیست درین حال که گردانی هست ابوسعید ابوالخیر ++++++++++++++++++++++ سەرناو: مەیخۆرەوە بم بە تۆ چی؟ ! تووڕەی بۆ چی؟ مەیخۆرەوە بم، بە تۆ چی؟ ! تووڕەی بۆ چی؟ تۆ بۆ چی بە زۆنگی خەمی مندا ڕۆچی؟ چیت داوە لە ئاکاری ئەم و ئەو کاکە؟ باشتر ئەوەیە کە خۆت بزانی تۆ چی؟ با من تو هر آنچه گویی از کین گویی پیوسته مرا ملحد و بی دین گویی من خود مقرّم به آنچه هستم؛ لیکن انصاف بده! تو را رسد کاین گویی؟ ++++++++++++++++++++++