شاعیر: شامی کتێب: چەپکەگوڵ سەرناو: فەرهەنگۆکی دیوانی شامی سەبارەت: نووسین: کەماڵ ڕەحمانی خوێنەری هێژا! لەم کتێبەدا ئەگەر وشەیەک کرماشانیت چاو پێ‌کەوت که نەتبیستوە و نازانی ماناکەی چییه، لێرەدا بۆی بگەڕە. مانا سورانیەکەی له پێشی‌دا و له ناو پەڕانتزیش دا مانا فارسیەکەی نوسراوە. بەڵکو له جوانتر تێگەیشتنی شێعرەکاندا، یاریدەت بدا. [ئـ] ئاریه: دەسکرد. (مصنوعی) ئامان: هات. (آمد) ئوشن: ئەیژن. دەڵێن. (می‌گویند) ئەڕا: بۆچی، لەبەرچی. (چرا) ئەڕای: لەبەرخاتر. بۆخاتر. (برای) ئەڵوات: لات. (لات، بی سر و پا) ئی: ئهم. (این) [ب] بارم: بێرم، بهێنم. (بیاورم) بایت: بێت. (بیاید) بایەس: ئەشێت، دەبێ. (باید) بتنه: بوگنەسه، بونەته. (شدەاند) بچود: بڕۆیت. بچێت. (برود) بخوەیدەی: بخۆیت. بخوەیت. (بخوری) بڕیاد: بڕیا. بڕا. قرتیا. (پارە شد، برید) بکەر: بکه. (بکن) بوشم: بێژم، بڵێم. (بگویم) بەرچود: ئەچێت، دەچێت. (می‌رود، می‌گذرد) بەدەڵ: زڕە. (بدل) بەیدەی: ئەیواتەو، دەیباتەو. (می بردش) بێ‌داخڵ: بێ دەغهڵ، خالیس. (بی دغل، مطمئن) بیەسه: بوەته، بوگەسه. (شدە است) [پ] پوش: تەبەقه، نهۆم. (طبقه) پەخشه: تۆفانه، مێشوله. (پشه) پیچان: پێچان. (پیچیدن) [ت] تواسن: گەرەک بوون. (خواستن) توای: گەرەکته، دەتەوێ. (می‌خواهی) تەڵەکه: تەشقەڵه. (باج سبیل) تەو: یاو. (تب) تیەت: تێت، دێت. (می‌آید) تیەد: تێەت، دێت. (می‌آید) تیەڕم: تێرم، ئەیهێنم. (می‌آورم) تیەی: تێت، دێت. (می‌آید) [ج] جور: وەک، وەکو. (مانند) جه: له. (از) [چ] چڕە: بەقینەوە بانگ لێ کردن. (خشمگین بانگ دادن) چمان: وەک بێژی، وەک تۆ بڵێی. (تو گویی) چنجه: ناوک ئاجیل، ناوەی تۆم. (مغز پسته و تخمه) چو: وەک، وەکو. (مانند) چوت: ئەچێت، دەڕوێت. (می‌رود) چەو: چاو، چەم. (چشم) چی: چو، ڕۆی. (رفت) [ح] حەساو: حەوش. (حیاط) [خ] خاترجەم: بێ‌دەغەڵ، دڵنیا. (مطمئن، خالص) خاو: خەو. (خواب) خستدە: خستی. (انداخت) خوەد: خوەت، خۆت. (خودت) خوەنی: بخوێنی. (بخوانی) خوەنینەی: ئەی خوێنن، دەی خوێنن. (می‌خوانند) خویرد: ورد، شکیاگ، شکاو. (خرد، شکسته) خەڕگ: هەڕگ، گڵ، قوڕ. (گِل) خەس: هەس، خەست. (غلیظ) خەنه: ١. گیایەکه له سەری دەگرن. ٢. کەنین، پێ‌کەنین. (١. حنا. ٢. خندە) خەیت: دەیخا، ئەیخا. (می‌اندازد) [د] دادە: دای له. (زد به) داش: سەقف سەر تەنوور نانواخانه. (سقف سر تنور نانوایی) داشتو: بیبێت، بیوێت. (داشته باشد) دڕیاد: دڕیا، دڕا. (پارە شد) دنان: ددان، دیانگ. (دندان) دوەشەو: دوێشەو، شەوی پێشو. (دیشب) دوێت: کچ، کەنیشک. (دختر) دەساو: دەسکار، دەستاو، دەسوکار. (دستکار) دەڵەک: دەس پێوەنان، پاڵ پێوەنان (هل دادن) دەیشت: دەرەو، دەرەوە. (بیرون) دیتر: ئیتر. (دیگر) دیرم: هەسم، هەمه. (دارم) [ڕ] ڕاگه: ڕێگه، ڕیه. (راە) ڕشاندن: ڕژاندن. (ریختن) ڕشیان: ڕژیان، ڕژان. (ریختن «لازم)» ڕەسی: گەیی، گەیشت. (رسید) ڕیخ: ڕیخ، خیز. (ریگ) [ز] زەوو: زەوین، عەرز. (زمین) [ژ] ژان: ئێش. (درد) [س] سفور: سپور، گەسک‌دەر. (رفتگر) سمن کاری: جیگای بە سمیت (سیمان) دروست کراو. (بنای سیمانی) سوقان: پێشه، ئێشک. (استخوان) سەدای بایدەبان: دەنگی دەر بێ، دەنگ بەرز کاتەوە. (صدایش در بیاد) سەرهەرز: بێ‌شەرم. (هرزە) سلیقه: زیلله، شەپڵاغه. (سیلی) سینی: ١. سینی، کەشەف. ٢. ئەسێنی، دەکڕێ (١. ظرف سینی. ٢. می‌خرد) سیوڵ: سمێڵ. (سبیل) [ف] فرەتن: فرۆشتن. (فروختن) فەراق: دوورکەوتنەوە لەیەک. (دوری) [ق] قافڵ: ببێ‌ئاگا، بێ‌خەبەر. (غافل) قرم و قاڵ: هەرا و جەنجاڵ. (همهمه و شلوغی) قورب: ئابڕو، ئیحتوبار. (ارزش، اعتبار) قەو: قوت، قنج. (برآمدە) [ک] کوچک: بەرد. (سنگ) کوشیاد: کوژیا. (کشته شد) کوشیدم: دەم کوژێ، ئەم کوژێ. (مرا می‌کشد) کەیدە: دەیکا، ئەیکا. (می‌کند) کیشاد: کێشای (کشید) [گ] گردید: گرتت. (گرفتی) گریته: گرێته، ئەگرێته. (می‌گیرد) گن گن: گونک گونک، تۆپەڵ تۆپەڵ. (چونه چونه، تکه تکه) گوسنەیی: برسیەتی. (گرسنگی) گوڵ مەگەشت: جێی پڕ له گوڵ. (گلزار) گەرتی: ئەوی هێروئین دەکێشێ. (معتاد به هروئین) گەردی: لەتەکیا، لەگەڵیا. (همراهش) گەن: خراو، خراپ. (بد) [ل] لەوڕە: لەوێ، لەێنا. (آنجا) لەوەر: لەبەر، بەخاتر. (بخاطر) لیردا: لەئێرەدا، لەیێرا. (اینجا) لیش: لێ، لەئەو. (از او) [م] مریت: ئەمریت، دەمرێ. (می‌میرد) مەرافه: داوا، مەرافعه، شەڕوهەڵڵا. (دعوا) مەرواتی: تو بێژی، تۆ دەڵێی. (تو گویی) مەگیرود: دەگرێ، ئەگرێ. (می‌گیرد) مەنو: ما بوو. (ماندە بود) مەنویسود: دەنوسێ، ئەنوسێ. (می‌نویسد) مینت: ئەمێنێ، دەمێنێ. (می‌ماند) مینست: لەوە دەچوو، وادیار بوو. (شبیه بود) مینیت: ١. دەمێنێتەوە؛ ٢. لەوە دەچێ. (١. می‌ماند؛ ٢. شبیه است) [ن] نادرویستی: به فڕوفێڵێ، پێچی. (نادرستی) نادە: نیایه. (گذاشت) نایده: نەیەت، نەیێت. (نیاید) نسمه: نیمه، نیوە. (نصف، نیمه) نویسی: نووسی. (نوشت) نەشناسووم: نەم شناسیبو، نەمناسیبوو (نشناخته بودم) نەکه: مەکه. (نکن) نەمەن: نەما. (نماند) نەمەیود: نایێت، ناییت. (نمی‌آید) نەمیه: نەوی لێ، گرتی و بەرزی کردەو. (بلندش کرد) نەیری: نیەسی، نیەتی. (ندارد) نیامەی: نامەت، نەهامەتی، نەگبەتی. (بدشانسی) نیەخەفم: ناخەفم، نانووم (نمی‌خوابم) نیەدە: دەنێته، ئەنێته. (می‌گذاری) نیەزانم: نازانم. (نمی‌دانم) نیەو: ناوێت. (نمی‌شود) [و] وامق: دڵدادەی عوزرا. (معشوق عذراء) وساس: ویساگه، ڕاوەستاوە. (ایستادە است) وساوی: ویساو، ڕاوەستابوو. (ایستادە بود) وەت: وتی، گوتی. (گفت) وەتیاد: ئەیوت، دەیگوت. (می‌گفت) وەچکه: بەچکه، زاڕۆڵه. (بچه) وەگەرد: لەتەک، لەگەڵ. (با، همراە) وەی: لەئەم، لەبەرئەم. (از این) وینەی: وەک، وەکوو. (مانند) [هـ] هایمه: هاین له، هەین (هستیم) هوچ: هیچ. (هیچ) هەسار: حەوش، حەسار، حەوشە (حیاط) هەڵامات: هەڵمەت. (حمله، یورش) یه: ئەمه. (این) یەسه: ١. خەریکه، وەخته؛ ٢. ئەمەسه، ئەوەیە. (١. نزدیک است؛ ٢. این است) یەی: دانێک، دانێ، یەکێک. (یکی) بۆ بەرچاوڕوونی ئەو خوێنەرە بەڕێزانەی که ئەسڵی کتێبەکەیان نەدیبێت، ڕەنگه ڕەخنەیان له سەر ڕێنووسی ئەم کتێبه هەبێت. ئەسڵی کتێبەکه هەر بەم چەشنەیه و بەم جۆرە له چاپ دراوە و ئێمه هیچ دەسکارییەکمان له ڕێنوسەکەی نەکردوە و باشتر وایه ئێوەش ئەسڵی کتێبەکه چاو لێ‌بکەن. ++++++++++++++++++++++